Ustavni sud Kosova gotovo u ponoć između srede i četvrtka odlučio je da je u skladu sa Ustavom dekret predsednika Kosova Hašima Tačija o određivanju Avdulaha Hotija iz Demokratskog saveza Kosova za mandatara za premijera Kosova. Time se stekla mogućnost da se formira nova vlada, a da Aljbin Kurti u Prištini pokrene žestoke proteste. Pitanje je, hoće li Kurti, čija je vlada smenjena pre gotovo dva meseca uopšte pristati na mirnu primopredaju vlasti.
Nova vlada brzo, Kurti spreman za proteste Politikolog sa Kosova Ramuš Tahiri za Sputnjik kaže da će Kurti ispoštovati odluku suda, ali da će kao jaka opozicija pokrenuti svakodnevne proteste na ulicama Kosova. Kako kaže, to će biti „protest ulice, a preko ulice niko ne može dobiti vlast“.
„Ustavni sud je doneo odluku i dao za pravo paralmanetarnoj većini kao i svugde u svetu da formira vladu. Sud je takođe usvojio, ili bolje da kažem, potvrdio princip koji važi za sve parlamentarne demokratije – da većina u parlamentu formira vladu. Samoopredeljenje je kao stranka koja je imala naviše glasova na proteklim izborima tražila da ima pravo prvenstva da samo može da formira vladu. Ustavni sud je rekao da to nije pravilo, već da se vlada formira od većine u parlamentu,“ objašnjava nam Tahiri.
Dijalog i sa Amerikom i sa EU Samoopredeljenje ne smatra, dodaje on, da je sud u pravu i zatražili su mišljenje i od Venecijanske komisije. Neće se ništa promeniti jer je to samo savetodavno mišljenje, tako da naš sagovornik očekuje da se nova vlada formira najkasnije u ponedeljak.
„Situacija je sad jasna iako se Samoopredeljenje sa njom ne slaže. Pravno gledano, Kurti ne može ništa da uradi,“ dodaje naš sagovornik.
Tahiri kaže da je za očekivati da sa novom vladom odmah budu pokrenuti i pregovori sa Beogradom.
„Kosovo misli da Miroslav Lajčak nije dobar izbor za pregovarača od strane EU, ali to nije na Prištini da određuje niti da ocenjuje. Da li će EU biti posrednik samo u nekim temama, ili svim, to zavisi od dogovora svih strana. Do sada se nisu ni vodili pregovori o normalizaciji odnosa dve strane, neki su sporazumi sprovedeni neki ne, ali kao i svaki dijalog, to je razgovor dobre volje i ništa nije nametnuto. Kosovska strana želi da se aktivnije uključi i Amerika, jer je ona uvek bila uključena u svako pitanje na Balkanu,“ kaže Tahiri.
Protesti će biti svakodnevnica Darko Dimitrjević, politikolog sa Kosova i Metohije podseća da na Kosovu preovlađuje mišljenje da je Ustavni sud pod uticajem Hašima Tačija, i u tom smislu očekuje da će biti masovnih protesta Samoopredeljenja na kosovskim ulicama u budućnosti. S druge strane, i on smatra da će Kurti mirno predati vlast, ali da će nastaviti političku borbu, dok će nova vlada biti usmerena prevashodno na nastavak dijaloga Beograd – Priština.
„Poznato je da američka administracija ima veliki uticaj na Kosovu i da će verovatno brzo pokušati da Beograd i Prištinu dovedu za sto. Tači je takvu mogućnost već i najavio rekavši da je voljan da pregovara samo sa Amerikancima, to jest, bez posrednika iz EU,“ kaže on.
Amerikanci se prvi oglasili Dimitrijević smatra da Samoopredeljenje neće sedeti skrštenih ruku i da će protestvovati svakog dana i podseća da ovaj pokret iza sebe ima mladu populaciju na Kosovu kao i naklonost civilnog društva.
„Održali su već neke test –proteste, najavljuju ih još, i milim da će se taj vid političke borbe samo intenzivirati,“ mišljenja je Dimitrijević. Među prvima posle odluke Ustavnog suda oglasila se ambasada Amerike na Kosovu koja je odluku pozdravila i naglasila da ona mora da se poštuje i da je obavezujuća. Tači je rekao da ova odluka pokazuje da je Kosovo izgrađeno na jakim temeljima i da ima stabilnu demokratiju, koja odgovara volji naroda u celini, i pozvao sve institucije da odluku što pre sprovedu.
Hashim ThaçiVendimi i Gjykatës Kushtetuese dëshmoi që Kosova është e ndërtuar mbi themele të forta dhe ka demokraci të qëndrueshme, e cila i përgjigjet vullnetit të popullit si tërësi. Tani duhet sa më parë që të themelohet Qeveria e re, pasi rrethanat kërkojnë një Qeveri funksionale. U bëj thirrje të gjitha institucioneve, të gjitha partive politike, që t’i zbatojnë vendimet e Gjykatës Kushtetuese dhe të punojnë së bashku që ta kemi tranzicion të rregullt. Duhet ta ruajmë rendin kushtetues, integritetin e sistemit të drejtësisë, paqen dhe stabilitetin. Duhet të përqendrohemi në atë që është kryesorja për qytetarët e Republikës së Kosovës dhe të sjellim zhvillim e prosperitet për të gjithë. HTH
Aljbin Kurti lider „Samoopredeljenja“ istako je da će njihov pravni tim razmotriti odluku Ustavnog suda, i dodao da će oni svoju borbu nastaviti zajedno sa narodom protiv korumpirane političke kaste na Kosovu.
