Droogste maand mei in 187 jaar, code rood voor extreem brandgevaar in Antwerpse en Limburgse natuurgebieden

Toegang tot bossen en natuurgebieden afgeraden, roken en vuur stoken in de natuur verboden

We beleven de droogste maand mei in 187 jaar. Wetenschappers zijn ervan overtuigd dat dit het nieuwe normaal is door de opwarming van de Aarde. De risicofase voor brand in de natuurgebieden in de provincies Antwerpen en Limburg wordt opgetrokken van oranje naar rood. Dat houdt in dat er extreem hoog brandgevaar is, zowel in de open gebieden als in de bossen. Dat meldt Natuur en Bos. Er moet dringend nagedacht worden over technologieën om water te hergebruiken.

De aanhoudende droogte en voorspelde oostenwind voor de komende dagen zorgen voor een gevaarlijke combinatie en extra brandgevaar. Het is bovendien het derde jaar op rij dat we kampen met maandenlange droogte. “In april en mei is er nauwelijks regen gevallen”, vertelt weerman Frank Duboccage. Er viel in mei slechts vijf liter regen per vierkante meter in Ukkel, normaal is dat zo’n 66 liter.

“Geen record om trots op te zijn”

Het is geen record om trots op te zijn: de droogste maand mei sinds 1833. Maar wordt dat het nieuwe normaal?

De straalstroom, die op zo’n 9 à 10 kilometer hoogte waait, is de boosdoener. Een strakke straalstroom zorgt voor regen maar de laatste tijd merken wetenschappers een straalstroom op die kronkelt, wat droogte met zich meebrengt. “Het contrast in temperatuur tussen de polen en Midden-Europa is kleiner geworden door de opwarming van de Aarde. Vooral de polen die sterk opgewarmd zijn, zorgen voor drastische problemen. Ook de komende vijf dagen blijft het alvast droog”, vertelt weerman Frank Duboccage.

De kans dat we zonder water vallen, is heel erg klein maar we moeten hergebruikenProf. Rabaey, UGent

Kleine kans dat we zonder water vallen

“De kans dat we zonder water vallen is heel erg klein”, vertelt professor Korneel Rabaey van de UGent aan VTM NIEUWS. Maar het kan natuurlijk drastische gevolgen met zich meebrengen. De landbouw vreest voor dramatische situaties maar ook de scheepvaart kan in de problemen komen als de waterniveaus blijven zakken.

Hergebruik

Verder kaart hij aan dat we te weinig water hergebruiken. Zo moeten we volgens hem beter omgaan met watervoorraden en is het noodzakelijk om water te hergebruiken. Verder moeten we ons afvragen of we bijvoorbeeld regenwater waarmee we toiletten reinigen, lokaal kunnen zuiveren en filteren.

“We moeten ons water voortdurend hergebruiken en niet naar de riolering sturen. Je moet zorgen dat je onafhankelijk wordt van een tijdelijke beschikbaarheid aan water, zodanig dat je continu een voorraad hebt”. Lokaal werden reeds voorstellen uitgedacht om water te hergebruiken.

Progressief watertarief

Vlaanderen overweegt om de waterfactuur op te slaan voor wie veel water verbruikt. Maar kan het volgens professor Rabaey een oplossing zijn om grootverbruikers meer te laten betalen voor water? “Het mag niet als een straf gezien worden maar als een progressief watertarief. Als je even veel verbruikt als de gewone mens, zou er niets aan de hand mogen zijn. Als je minder gebruikt, zou je er ook beloond voor moeten worden. Dat moet de drijfveer zijn voor mensen om technologie te installeren die hen efficiënter maakt of om gewoon bewuster om te springen met water. Als je meer wil verbruiken, moet je daar ook progressief meer voor betalen. Het houdt geen steek dat je enkele duizenden euro’s betaalt voor een zwembad maar dat je niet meer wil betalen om het op te vullen”, vertelt hij.

W-peil

Als laatste oppert professor Rabaey voor een w-peil. Er is momenteel geen manier om het waterverbruik in te schatten van woningen. Het hangt zowel van de bewoners als van de technologie af. Gezinnen kunnen opnieuw technologie toevoegen om het waterverbruik in te perken door bijvoorbeeld te hergebruiken.

Wegblijven uit natuurgebieden is de boodschap

Natuur en Bos raadt iedereen aan om zoveel mogelijk weg te blijven uit natuurgebieden. Code rood wil vooral zeggen dat de toegang tot bossen en natuurgebieden wordt afgeraden. “We kunnen de gebieden niet afsluiten omwille van praktische redenen”, zegt Natuur en Bos. “Zo is het belangrijk dat hulpdiensten snel het gebied in kunnen indien nodig. Als je toch wil gaan wandelen, blijf dan zeker aan de rand van het bos of natuurgebied.”

“Men kan de natuurgebieden nog komen bezoeken als wandelaar maar men moet zeer voorzichtig zijn”, vertelt Gui Winters van Agentschap Natuur en Bos. Verder doet hij een oproep dat wie enig gevaar waarneemt, de hulpdiensten moet verwittigen.

“We kunnen de toegang niet verbieden omdat we het niet kunnen afdwingen, maar het is nu niet het moment om er te vertoeven. Blijf uit de natuurgebieden is de boodschap”, zegt waarnemend gouverneur Michel Carlier.

Rook- en vuurverbod

Een brand kan zeer snel van een kleinschalig naar een groter probleem evolueren. Een smeulende sigaret of bijvoorbeeld glas, vonken of hete voorwerpen kunnen snel zorgen voor een grotere brand. Natuur en Bos dringt er daarom bij de bevolking op aan om het verbod op het maken van vuur of te roken in de natuur strikt na te leven.

Beheerders en brandweer zijn zeer waakzaam. Er wordt extra materieel en mankracht ingezet en de brandtorens worden bemand op basis van de risico-evaluatie door beheerders en brandweerdiensten.

“Vanaf code oranje worden de brandtorens al bemand en de mensen van Natuur en Bos zijn er prominenter aanwezig. Iedereen is in de hoogste staat van paraatheid, maar alles staat of valt met het gedrag van mensen”, zegt Carlier. “Fysiek kun je de bossen en natuurgebieden niet afsluiten, maar mensen moeten nu niet in die gebieden komen. Wind en droogte zijn een zeer gevaarlijke combinatie.

Lees ook:

Dirk Draulans: “Als we weer zo’n zomer krijgen als vorig jaar, zitten we in de shit” (+)

Sinds begin van metingen nog nooit zo droog in april en mei

Indonesië maakt regenbuien om bosbranden te voorkomen

Dit wordt de zonnigste lente ooit: “We zullen ons moeten aanpassen aan droogte” (+)