کانال خبرگزاری مهر
عضو سابق شورای اطلاعات ملی آمریکا در گفتگو با مهر: ترامپ احیای برجام را برای دولت بعدی آمریکا دشوار کرده است
خبرگزاری مهر - گروه بین الملل: «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا شامگاه چهارشنبه در یک پیام توئیتری نوشت: «امروز، من پایان معافیت تحریم‌ها برای [همکاری در] پروژه‌های مرتبط با برجام در ایران را که ظرف ۶۰ روز اجرایی می‌شود، اعلام می‌کنم.»
وی در ادامه این پیام توئیتری مدعی شد: «تشدید [فعالیت‌های هسته‌ای] مداوم ایران روشن کرد که این همکاری باید پایان پذیرد. تلاش‌های بیشتر برای زیاده طلبی هسته‌ای تنها باعث اِعمال فشار بیشتر بر رژیم خواهد شد.»
این در حالی است که روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست ساعاتی پیش از اعلام پمپئو، در گزارشی اعلام کرده بود دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا درصدد است تا معافیت‌های صادر شده برای همکاری‌های صلح‌آمیز هسته‌ای با ایران را تمدید نکند.
بر اساس اعلام این رسانه آمریکایی، برخی مقامات دولت کنونی آمریکا در این باره اعلام کرده‌اند که دولت ترامپ قصد دارد به سیاست صدور معافیت‌های تحریمی برای روسیه، چین و شرکت‌های اروپایی به منظور همکاری با برنامه هسته‌ای ایران پایان دهد.
روزنامه آمریکایی مذکور در ادامه می‌افزاید: «مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا و گروهی از سناتورهای جمهوریخواه به رهبری تام کاتن در راستای اعمال فشار علیه ایران و نیز از بین بردن بخش‌های باقیمانده از توافق هسته‌ای حاصله با ایران در دوران اوباما به دنبال حذف این معافیت‌ها بوده اند».
واشنگتن پُست در این باره اضافه کرد: «در یک یادداشت داخلی وزارت خارجه آمریکا آمده است که پمپئو صدور معافیت‌های تحریمی برای پروژه‌های هسته‌ای مرتبط با برجام در ایران را متوقف خواهد کرد».
در خصوص عدم تمدید معافیت‌های هسته‌ای ایران از سوی دولت آمریکا خبرنگار مهر گفتگویی با «پل پیلار» رئیس سابق بخش تحلیل عملیات سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) انجام داده که در ادامه می‌آید.
لازم به ذکر است که «پل پیلار» از اساتید دانشگاه «جرج تاون» آمریکا است و تاکنون مسئولیت‌های متعددی را بر عهده داشته که از جمله آنها می‌توان به ریاست واحد تحلیل عملیات‌های سیا در شرق نزدیک، خلیج فارس و جنوب آسیا اشاره کرد. پیلار همچنین سابقه حضور در شورای اطلاعات ملی آمریکا را به عنوان یکی از اعضای اصلی این شورا در کارنامه فعالیت خود دارد.
*دولت ترامپ به معافیت‌های تحریمی برای روسیه، چین و شرکت‌های اروپایی به منظور همکاری با برنامه هسته‌ای ایران پایان داد. این در حالی بود که پیش از این، این معافیت‌ها تمدید می‌شد. چرا دولت ترامپ این معافیت‌ها را تمدید نکرد؟
هدف از این کار تسهیل اهداف صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران و دشوارتر کردن هدایت این برنامه به اهداف نظامی است. ادامه کار و معافیت‌ها بنابراین به نفع منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای خواهد بود. اما منع گسترش سلاح هدف اصلی دولت ترامپ نیست.
در عوض، هدف واشنگتن از بین بردن برنامه جامع اقدام مشترک است که همواره آن را رد نموده زیرا برجام موفقیت برجسته دولت قبلی – اوباما - بوده است.
*ترامپ پس از آنکه از برجام خارج شد و آن‌را نقض کرد چند بار معافیت‌های مرتبط با همکاری بین المللی با ایران را تمدید کرد. چرا در این مقطع زمانی این معافیت‌ها را تمدید نکرد؟
زمان این اقدام احتمالاً تا حدودی منعکس کننده بحث داخلی در داخل دولت ترامپ و زمانی که این بحث به نتیجه رسیده، بوده است. همچنین رئیس جمهور ترامپ و افرادی که در دولت وی حضور دارند- مانند پمپئو وزیر امور خارجه- مصمم به نابودی برجام هستند و آنها می‌دانند که ممکن است زمان برای آنها تمام شود.
با این چشم انداز که ممکن است ترامپ انتخابات را در ماه نوامبر از دست بدهد، آنها می‌دانند که ممکن است فقط چند ماه برای نابودی توافق باقی مانده باشد، از این رو اقداماتی را انجام می‌دهند که احیای آن برای دولت جانشین بسیار دشوار باشد.
*علیرغم اینکه دولت ترامپ این معافیت‌ها را تمدید نکرد ولی نیروگاه بوشهر را از این موضوع مستثنی کرد و معافیت‌های مرتبط با آن‌را برای ۹۰ روز تمدید کرد. آمریکا دلیل این کار را چنین توجیه کرد که می‌خواهد از ایمنی اقداماتی که در این نیروگاه صورت می‌گیرد مطمئن شود. دلیل مستثنی شدن نیروگاه بوشهر از این تصمیم چه بود؟
این استثنا قابل توجه نیست. ۹۰ روز فقط کمی طولانی‌تر از مدت زمان ۶۰ روزه است که در مورد خاتمه دادن به معافیتی دیگر اعلام شد. تصمیم در مورد بوشهر بدان معنی است که تصمیم دیگری توسط رئیس جمهور در پایان دوره ۹۰ روزه - در ماه اوت-اتخاذ خواهد شد.
تندروها مانند پومپئو احتمالاً اطمینان دارند که با نزدیکتر شدن به زمان انتخابات و با این چشم انداز که ایران تا آن زمان با اقداماتی که می‌تواند تحت عنوان «تحریک کننده» توصیف شود واکنش نشان خواهد داد و ترامپ در ماه آگوست تصمیم به پایان معافیت بوشهر نیز خواهد گرفت.
*یکی از اهداف برجام کمک به توسعه و پیشرفت برنامه هسته‌ای عنوان شده بود. این تصمیم چگونه می‌تواند رسیدن به این هدف را محقق سازد؟ طرف‌های دیگر با این حساب چگونه می‌توانند به تعهداتشان- که البته چیزی هم از آن اجرا نشد- را در خصوص ایران عملیاتی کنند؟
دولت‌های خارجی و دولت‌هایی که در این کار نقش داشته‌اند، یک گزینه پیش رو خواهند داشت. آنها می‌توانند سعی کنند به ارتباط تجاری و اقتصادی با ایران ادامه دهند، اما با این کار ممکن است امریکا آنها را نیز تحریم کند.
این تهدید باعث شده است که بیشتر کشورها از تجارت و همکاری‌های دیگر با ایران دلسرد شوند به خصوص اروپایی‌ها. بنابراین برای طرف‌های دیگر برجام مطابقت با تعهدات خود تحت برجام بسیار دشوار خواهد بود. همواره این ترس وجود دارد زیرا دولت ترامپ بر روی تلاش‌های خود جهت از بین بردن برجام حساب می‌کند.