Năm 2020 rồi, iPad có thể thay máy tính Mac được chưa?

Trước đây iPad ít khi được coi là một chiếc máy tính thực thụ, nhưng thời thế đã thay đổi. Phần cứng, phần mềm và chiến lược marketing của Apple luôn nhấn mạnh rằng mẫu iPad Pro mới nhất và bàn phím Magic Keyboard là bộ thiết bị thay thế laptop gần sát và hoàn hảo nhất mà Apple đã từng thực hiện.

Vậy, liệu iPad đã sẵn sàng "ngồi thay" vị trí của máy tính xách tay truyền thống vào thời điểm năm 2020 hay chưa? Câu trả lời thực tế là, còn tuỳ vào người sử dụng.

iPad Pro, iPad Air, hay iPad?

Mặc dù có nhiều điểm tương đồng với nhau, nhưng iPad Pro, iPad Air và iPad tiêu chuẩn là những mẫu máy tính bảng khá khác biệt. Nếu bạn muốn thay thế một chiếc máy tính tính với đầy đủ tính năng bằng một mẫu máy tính bảng, thì iPad Pro là sự lựa chọn thay thế gần sát và hiệu quả nhất nếu về mặt tính năng và phần cứng.

Với giá khởi điểm 799 USD (khoảng 18,6 triệu đồng) cho phiên bản có cấu hình thấp nhất, iPad Pro đắt đỏ hơn nhiều so với mẫu iPad tiêu chuẩn, có giá khởi điểm chỉ 329 USD (khoảng 7,7 triệu đồng). Bạn có thể mua iPad Air với giá thấp nhất từ 499 USD (khoảng 11,6 triệu đồng). Với sự so sánh như trên, chúng ta có thể coi iPad Air là mới chính chiếc iPad phiên bản "tiêu chuẩn", bởi mẫu iPad tiêu chuẩn (không có bất kỳ từ ngữ nào khác trong tên gọi) có giá rẻ hơn và chủ yếu hướng đến môi trường giáo dục và các lớp học.

Chiếc iPad Pro "đầu bảng" đi kèm bộ vi xử lý A12Z đầy sức mạnh, hai camera ở mặt sau máy, bộ nhớ lưu trữ tối đa 1 TB và một cổng USB-C. iPad Air sử dụng chip A12 "bản chuẩn" (tương tự như con chip dùng trên iPhone XR/iPhone XS/iPhone XS Max), bộ nhớ lưu trữ tối đa 256 GB và camera đơn độ phân giải 8 megapixel.

Các mẫu iPad Pro mới nhất tương thích với phụ kiện bàn phím Magic Keyboard mới được Apple trình làng. Bàn phím rời này được thiết kế dành riêng cho iPad Pro và có tích hợp cả một bàn chuột từ (trackpad) mới như laptop. Người dùng iPad Air sẽ cần phải sử dụng phụ kiện Smart Keyboard – đây thực chất là một chiếc vỏ (case) cho iPad đi kèm với bàn phím, tuy nhên không có trackpad. Ngoài ra, nếu bạn muốn sử dụng bút Apple Pencil thế hệ thứ 2, bạn buộc phải mua iPad Pro. Ngoài ra, nếu muốn bạn cũng có thể kết nối chuột hoặc trackpad với iPad qua Bluetooth nếu các thiết bị đó có hỗ trợ.

Tổng thể, trải nghiệm mà iPad Pro mang đến cao cấp hơn so với iPad Air. Các máy tính bảng iPad thuộc dòng Pro được trang bị màn hình ProMotion độ phân giải cao và có tốc độ làm tươi đến 120Hz, đồng nghĩa với việc chúng nhạy hơn với các thao tác cảm ứng. iPad Pro cũng cho chất lượng hiển thị tốt hơn nhờ công nghệ màn hình Liquid Retina của Apple. Bên cạnh đó, bộ loa của iPad Pro cũng đã được cải thiện đáng kể về chất lượng và âm lượng.

Nếu bạn muốn thực hiện các tác vụ nặng trên máy tính bảng, chẳng hạn như kết xuất (render) video hay chơi các game 3D mới nhất, iPad Pro sẽ là sự lựa chọn thích hợp hơn. Cùng với đó, nếu bạn muốn mở rộng khả năng kết nối của iPad với các thiết bị ngoại vi thông qua cổng USB-C, bạn buộc phải chọn dòng Pro. Nếu bạn cần có trackpad thì mới làm việc được, bạn cũng sẽ cần "rút hầu bao" cho iPad Pro.

Cả hai mẫu iPad trên đều chạy cùng một hệ điều hành và cho phép người dùng sử dụng kho ứng dụng gần như hoàn toàn tương tự nhau. Tuy nhiên, iPad Pro là sự thay thế gần với laptop hơn, trong khi vẫn giữ được mức giá cạnh tranh so với máy tính MacBook.

iPad Pro đang gần với máy tính Mac hơn bao giờ hết

Chiến lược marketing của Apple với phiên bản iPad Pro mới nhất đánh dấu một bước chuyển lớn trong cách thức công ty định vị mẫu máy tính bảng cao cấp của họ. Dòng slogan "Chiếc máy tính tiếp theo của bạn sẽ không phải là một chiếc máy tính (your next computer is not a computer) là lần đầu tiên Apple gọi iPad là một chiếc "máy tính" (mặc dù slogan này có một tầng nghĩa bóng khác nữa).

Tuy nhiên, có một lý do đằng sau sự thay đổi đột ngột về cách tiếp cận này – đó là nhờ chiếc bàn phím Magic Keyboard mới có tích hợp bàn chuột từ (trackpad). Apple đã đi đầu về thiết kế trackpad trong một thời gian rất dài. Trackpad trên các mẫu MacBook vẫn luôn được đánh giá cao, và trackpad trên Magic Keyboard cũng đã làm được điều tương tự. Hệ điều hành iOS 14 – ra mắt vào khoảng tháng 9 hoặc tháng 10 tới – được kỳ vọng sẽ khai thác tốt hơn phụ kiện này.

Khi được kết nối với Magic Keyboard, sẽ có cảm giác iPad mới là thiết bị mỏng nhẹ hơn so với phụ kiện bàn phím. Đây thực sự là một cải tiến lớn so với Smart Keyboard mong manh – Magic Keyboard vừa cung cấp cảm giác sử dụng đầm tay, chắc chắn, nhưng vẫn đủ mỏng và nhẹ để mang theo và gắn vào tablet mà không tạo cảm giác lấn cấn khi sử dụng.

Máy tính bảng iPad Pro đi kèm với một cổng USB-C tiêu chuẩn để sạc pin cho thiết bị và mở rộng khả năng kết nối với các thiết bị ngoại vi; khác với iPad Air và mẫu iPad tiêu chuẩn vẫn sử dụng cổng kết nối Lightning. Người dùng có thể mua những bộ chuyển đổi USB-C để kết nối các thiết bị USB-A thông thường, thẻ nhớ, tai nghe 3,5mm hay cổng HDMI vào iPad Pro, tất cả đều tương thích và hoạt động tốt.

Bên cạnh đó, không thể không nhắc đến hệ điều hành iPadOS, một phiên bản "phái sinh" của iOS. Giao diện và trải nghiệm của hai hệ điều hành này gần như giống hệt nhau; tuy nhiên iPadOS có những chi tiết tuỳ biến nhỏ để phù hợp hơn với đặc điểm phần cứng đặc thù của máy tính bảng là màn hình lớn. Các cử chỉ mà bạn dùng trên iPad Pro giống hệt như trên các mẫu iPhone mới nhất. Bên cạnh đó, bạn có thể chạy hai ứng dụng đồng thời thông qua tính năng Split View (chia màn hình theo tỉ lệ 50/50) hay Slide Over (chia màn hình theo tỷ lệ 70/30).

Bạn có thể quản lý và khai thác hệ thống tập tin được lưu trên bộ nhớ thiết bị và trên đám mây một cách dễ dàng với ứng dụng Files "chính chủ" của Apple. Dù bạn có tin hay không nhưng thực tế là, không có mẫu iPad hoặc iPhone nào làm được điều này cho tới khi iOS 11 chính thức ra mắt vào cuối năm 2017. Bạn có thể gắn thẻ (tag) các tập tin, thư mục bằng các màu sắc và nhãn để giúp việc quản lý dữ liệu dễ dàng hơn – giống hệt như những gì bạn vẫn thường làm trên macOS. Đây là những tính năng cơ bản nhưng lại rất cần thiết mà iPad Pro đã hỗ trợ gần hết.

Một khía cạnh khác mà iPad Pro làm rất tốt là việc hỗ trợ phần mềm. Mặc dù iPadOS có phần "nhân" gần như giống hệt với iOS tiêu chuẩn, song hệ điều hành này còn hỗ trợ các ứng dụng "hạng nặng" như trên các máy tính desktop, thu hút nhóm người dùng chuyên nghiệp làm việc trong các ngành nghề sáng tạo. Phần mềm chỉnh sửa ảnh Adobe Photoshop dành cho iPadOS thậm chí còn có phần mã nguồn cơ sở giống hệt phiên bản dành cho máy tính desktop truyền thống.

Adobe cũng đã tuyên bố rằng hãng sẽ sớm đưa phiên bản đầy đủ của các phần mềm Illustrator và Aero lên iPad. Việc một nhà sản xuất phần mềm đầu ngành hỗ trợ phần mềm cho máy tính bảng Apple thực sự là một bước ngoặt. Cùng với các ứng dụng chuyên nghiệp khác như LumaFusion hay Cubasis, iPad Pro đã trở thành một nền tảng thực sự hỗ trợ tốt các tác vụ công việc nghiêm túc, thay vì chỉ đơn thuần là một thiết bị dùng cho các nhu cầu "hạng nhẹ" như lướt web, xem phim, giải trí như quan niệm trước đây.

Bạn dùng máy tính Mac để làm gì?

Máy tính bảng iPad Pro (và thậm chí là cả mẫu iPad tiêu chuẩn) có thể thực hiện đa số các tác vụ web mà bạn yêu cầu, bao gồm kiểm tra và trả lời email, nhắn tin trên Slack, lướt web, xử lý văn bản cùng một số tác vụ văn phòng đơn giản khác. Đối với đa số người dùng, iPad còn là một thiết bị cho phép chỉnh sửa ảnh chụp và biên tập video đáp ứng khá tốt nhu cầu thông thường nữa.

Tuy nhiên có nhiều thứ khác mà iPad Pro và các mẫu iPad còn lại không thể làm được dù có được trang bị phần cứng mạnh mẽ đến mấy. Điều này chủ yếu là do cách tiếp cận "khu vườn đóng" đối với việc quản lý phần mềm trên iOS. iPadOS không phải là macOS. Mặc dù càng về sau hai hệ điều hành này càng có chung nhiều mã nguồn và tính năng, nhưng chúng vẫn là hai hệ điều hành độc lập và khác biệt.

macOS là hệ điều hành desktop theo đúng nghĩa hơn. Apple đã làm mọi cách để hạn chế trải nghiệm desktop của người dùng với macOS theo hướng bảo mật hơn và khiến cho việc cài đặt các phần mềm ứng dụng không rõ nguồn gốc/nguồn gốc không được chứng nhận trở nên khó khăn hơn.

Các tính năng trên Mac, chẳng hạn như System Integrity Protection, có tác dụng ngăn cản người dùng (và các phần mềm độc hại) phá huỷ các tập tin quan trọng hay chèn mã độc vào các ứng dụng cốt lõi, chẳng hạn như Finder hay Safari.

Đa số những "bức tường bảo vệ" trên hệ điều hành macOS này đều là tuỳ chọn. Điều có nghĩa rằng nếu bạn muốn, bạn hoàn toàn có thể vô hiệu hoá chúng và cài đặt một ứng dụng từ bất kỳ nguồn nào. Bạn cũng có thể vô hiệu hoá các lớp bảo vệ ở cấp độ hệ điều hành và "nghịch" các tập tin hệ thống tuỳ thích đến khi nào… chán thì thôi. Bạn cũng có thể cài đặt hệ điều hành Windows lên máy tính Mac và xoá luôn cả phân vùng khôi phục của máy nếu bạn thực sự muốn làm như vậy.

Tuy nhiên, bạn sẽ không bao giờ có thể làm được những thao tác như vậy với iPad nếu không jailbreak (để loại bỏ các giới hạn do Apple đặt ra và cài đặt các firmware đã chỉnh sửa chưa được Apple chứng thực). Đây là một quá trình thực sự rất rủi ro bởi bạn đã không còn được bảo vệ bởi các tính năng bảo mật tân tiến và chặt chẽ của Apple nữa. Mặt khác, jailbreak vẫn luôn là một trò chơi mèo-vờn-chuột khi mà các hacker và Apple chạy đua để tìm lỗ hổng và vá lỗi. Nhìn chung, với những người thực sự quan tâm đến vấn đề bảo mật của thiết bị, jailbreak là một việc làm nên tránh.

Máy tính bảng iPad của bạn cũng chẳng thể định dạng ổ đĩa USB sang hệ thống tập tin exFAT để bạn có thể xem tập tin phim lưu trong đó trên TV thông minh nhà mình. iPad cũng không thể cài đặt các hệ điều hành khác như Windows hay Linux, và cũng không thể sử dụng để tạo ổ đĩa cài đặt cho các hệ điều hành này. Đa số các phụ kiện thông thường của PC không tương thích với iPad, chẳng hạn như những bộ ổ cứng được cấu hình theo chuẩn RAID hay thiết bị ghi lại chương trình truyền hình qua cổng HDMI.

Bạn không thể cài đặt phần mềm BitTorrent lên iPad dùng để chia sẻ tập tin. Bạn cũng không thể dễ dàng chơi các tựa game DOS cũ bằng cách sử dụng các trình giả lập như DOSBox. Bạncũng không thể khởi chạy một máy chủ chia sẻ tập tin hay dữ liệu đa phương tiện cho các thiết bị khác trong mạng gia đình của bạn bằng iPad. Bạn cũng không thể sao lưu iPhone hay các thiết bị iOS khác lên iPad như với máy tính Mac được.

Nếu bạn là một lập trình viên, tin buồn là hiện tại vẫn chưa có Xcode dành cho hệ điều hành iPadOS. Gần đây có tin đồn rằng Apple sẽ phát hành một phiên bản Xcode dành cho iPad cùng với iOS và iPadOS 14. Đây sẽ là một động thái mang tính bước ngoặt đối với các nhà phát triển vốn xưa nay phải phụ thuộc hoàn toàn vào MacBook và iMac. Việc này cho phép các nhà phát triển chuyển các ứng dụng đầu bảng từ macOS hay iPadOS, chẳng hạn như Final Cut Pro và Logic Pro– các phần mềm đã trở thành "chuẩn công nghiệp".

Về thiết kế, iPad là một thiết bị có nhiều hạn chế hơn. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa rằng nó không thể đóng vai trò thay thế một chiếc máy tính trên một vài khía cạnh nhất định. Trên thực tế, trong một số trường hợp, có thể bạn sẽ muốn mua thêm một chiếc iPad Pro thay vì nâng cấp bộ máy tính sẵn có của nhà mình.

Lợi ích của việc sử dụng iPad với một số tác vụ cụ thể

Nếu bạn đang tìm kiếm một phương thức nhanh hơn, mới hơn và cũng "sang chảnh" hơn để hoàn thành những công việc hàng ngày, một chiếc iPad Pro có thể giúp bạn. Thay vì tìm mua một chiếc MacBook mới, bạn có thể giữ lại chiếc máy đang sử dụng và mua thêm iPad Pro.

Với mức giá khởi điểm 799 USD (khoảng 18,6 triệu đồng) cho phiên bản có cấu hình thấp nhất, iPad Pro rẻ hơn bất kỳ mẫu máy tính xách tay MacBook nào. Thêm 299 USD (khoảng 7 triệu đồng) cho bàn phím Magic Keyboard, vậylà bạn đã có một chiếc máy tính bảng cao cấp cơ bản có dung lượng 128 GB với mức giá 1.099 USD (khoảng 25,6 triệu đồng). Để so sánh, một chiếc MacBook Air cấu hình thấp nhất có mức giá 999 USD (khoảng 23,3 triệu đồng) và không cần phải mua thêm bất kỳ phụ kiện nào.

Tuy nhiên, bộ xử lý A12Z và hiệu năng đa nhân ấn tượng giúp iPad Pro làm được nhiều việc hơn so với tưởng tượng của mọi người về một chiếc máy tính bảng. Nếu bạn phải thực hiện các tác vụ như mã hoá video, đa nhiệm nhiều, hay chạy các ứng dụng nặng như Photoshop, iPad Pro vẫn có thể chịu tải rất tốt.

Geekbench là một công cụ kiểm tra hiệu năng cho phép đánh giá sức mạnh phần cứng của thiết bị. Phiên bản tiêu chuẩn của chiếc MacBook Air năm 2020 có điểm Geekbench đơn nhân là khoảng 1.002, trong khi hiệu năng đa nhân lên tới 1.997. Trong khi đó, chiếc iPad Pro 11-inch 2020 có điểm hiệu năng đơn nhân trung bình là 1.113, điểm đa nhân lên tới… 4.608 - ấn tượng hơn rất nhiều.

Nếu bạn vẫn lưu luyến máy tính Mac bởi vẫn còn nhiều loại công việc mà iPad Pro chưa thể làm được, tại sao không mua thêm một chiếc iPad Pro mới để hoàn thiện "đồ nghề" máy tính của mình? Thương vụ này cũng vẫn mang lại những lợi ích đáng kể: bạn sẽ có được một chiếc máy tính bảng hoàn hảo để xem phim và chơi game, thuận tiện khi mang đi du lịch hay chỉ đơn giản là nằm lười ở nhà lướt web, hơn là "bê vác" cả một chiếc máy tính gập có bản lề đồ sộ.

Thời lượng pin và phương thức sạc của hai chiếc máy này là như nhau, bởi lẽ cả iPad Pro và MacBook Air đều sạc pin thông qua cổng USB-C. Các phiên bản iPad Pro đều có thiết kế rất mỏng nhẹ và dễ di chuyển. Nếu bạn có thể sống chung (hoặc tìm cách khắc phục) những hạn chế của dòng máy tính bảng Apple, có lẽ bạn sẽ muốn chọn theo con đường tablet.

Tuy nhiên, bạn cần nhớ rằng iPad không thể làm tất cả mọi thứ. Nhiều khả năng trong một trường hợp nào đó, bạn sẽ phải đối mặt với những hạn chế của chiếc máy này. Ngay cả những việc rất đơn giản mà bạn làm hàng ngày, chẳng hạn như sử dụng một số ứng dụng web (ví dụ điển hình là phần mềm xây dựng và quản trị nội dung trang web WordPress) có thể rất khó khăn trên iPad. Hy vọng là bàn phím Magic Keyboard mới (có trackpad) và hệ điều hành iOS 14 sẽ giúp giải quyết một vài trong số những vấn đề này.

Đã có tiến bộ, nhưng vẫn chưa phải là sản phẩm dành cho tất cả mọi người

Khi iPad Pro lần đầu tiên ra mắt, nó hoàn toàn không thể thay thế được một chiếc laptop đầy đủ. Qua một vài lần cải tiển, Apple đã có những thay đổi giá trị cả về phần cứng lẫn phần mềm. Những thay đổi này đang mang đến cho mẫu tablet đắt tiền của Táo một cơ hội lớn để thành công.

Vậy là cuối cùng, sau nhiều năm, tầm nhìn chiến lược của Apple đã bắt đầu phát huy tính hiệu quả!

Quang Huy theo How to geek