Onderwijsexpert Dirk Van Damme: “Voorstander van zomerscholen, maar dat alleen zal niet genoeg zijn”

De verdere opening van de scholen is een heel goeie zaak, vindt Dirk Van Damme, onderwijsexpert bij de Oeso. “Maar september wordt héél belangrijk, dan moeten we voor elke leerling nagaan waar hij staat”, zei Van Damme vrijdagochtend op Radio 1.

“We zijn een van de laatste landen in Europa die de school terug openen”, zegt Van Damme. “Veel landen zijn ons al voorgegaan, maar de epidemie is hier wel zwaarder geweest dan in veel andere landen. Het is in elk geval goed dat we het schooljaar niet verloren laten gaan. Ik vond het jammer dat we hier niet meteen de kleuterscholen konden openen. We weten nu dat de overdracht van het virus bij kleine kinderen een pak minder is.”

Wat is de impact nu op onze scholieren? “De leerachterstand zal toenemen en de kloof tussen leerlingen zal vergroten. De impact is nu moeilijk te calculeren, daar zal onderzoek naar moeten gebeuren. Maar in de onderwijseconomie is een vuistregel die zegt: één verloren jaar staat gelijk aan tien procent minder inkomen in het verdere leven. Elke reductie van onderwijs laat dus sporen na, in het onderwijs en later op de arbeidsmarkt. De gevolgen zijn ook nu vrij aanzienlijk, het waren niet maar een paar weken: je mag dat niet onderschatten.”

Heeft het afstandsonderwijs geholpen? “Ik denk dat voor de middengroep afstandsonderwijs wel goed was, ja. Zij zijn in een schools ritme, maar op lager niveau, blijven werken. Voor zwakkere leerlingen die geen ondersteuning of infrastructuur hadden thuis is het niet effectief geweest en de sterke leerlingen hebben zich verveeld en zijn te weinig gestimuleerd om zelf verder te werken. Het effect hangt af van hoe goed leerlingen voordien waren, maar kloof is wel toegenomen.”

“Ik ben heel erg voorstander van zomerscholen. Je moet proberen om ervoor te zorgen dat je de periode van vakantie niet opnieuw een sterke breuk vormt in het leerproces. Alles wat voor continuïteit zorgt, is goed. Maar die zomerschool alleen zal absoluut niet genoeg zijn. Het is maar een kleine maatregel tegenover de opgelopen achterstand.”

Extreme mening

“Het belangrijkste wordt het begin van volgend schooljaar. Dan moeten we elke leerling afzonderlijk bekijken en een individueel traject maken om de achterstand weg te werken. Hopelijk komt er dan geen tweede golf die de scholen weer sluit. De eerste maanden van komend schooljaar kan je wat versnellen en inhalen, maar de marge in het curriculum is niet heel groot. Je kan niet verwachten dat dit volledig opgehaald wordt.”

Wordt de druk op de leraars en leerlingen niet heel groot? “Ja, dat is wel te voorzien” zegt Van Damme. “Het hangt af van hoe streng men nu evalueert. Er zijn pleidooien om mild te zijn en geen B- en C-attesten uit te reiken. Je weet niet waar leerlingen staan op het eind van dit schooljaar, daarom is meten begin volgend schooljaar heel belangrijk. Er zou een niet-sanctionerende toets kunnen komen in september die nagaat waar iedereen staat in de belangrijkste domeinen van het leerproces.”

Was het sluiten van de scholen verkeerd? (lacht) “Veel landen vragen zich dat af. Vandaag hebben we meer kennis over de overdacht van het virus dan midden maart. Persoonlijk denk ik dat het niet nodig was geweest, maar dat is misschien een extreme mening in het debat. De emotionele en politieke druk was toen wel hoog, er was een zekere paniek midden maart. We wisten niet dat kinderen maar een kleine rol spelen in de verspreiding. Als je het achteraf bekijkt – en dat is makkelijk – was het niet nodig geweest.”