Sinds uitbraak van coronavirus sloegen 661.000 mensen op de vlucht

Ondanks oproep tot staakt-het-vuren bij begin van de pandemie, duren conflicten voort

Corona of niet, voor velen die leven in conflictgebied, is vluchten vaak de enige uitweg. De Norwegian Refugee Council registreerde sinds het begin van de pandedemie meer dan 600.000 nieuwe vluchtelingen.

Tussen 3 maart en 15 mei van dit jaar vluchtten zeker 661.000 mensen voor gewapend conflict en geweld, blijkt uit een rapport van de Norwegian Refugee Council (NRC). De onafhankelijke humanitaire organisatie is actief in meer dan 30 landen. Het rapport geeft de situatie in zeven verschillende landen weer, waaronder Congo, Jemen en Colombia.

Op 23 maart had secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres, nog opgeroepen tot een wereldwijd staakt-het-vuren door het coronavirus. Sinds de uitbraak van COVID-19 roepen verschillende overheden hun burgers op om thuis te blijven, om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Dat is niet voor iedereen evident en zeker niet voor wie in conflictgebied leeft. Vluchten blijkt dan vaak nog steeds de enige uitweg.

Meeste vluchtelingen in Congo

Sommige gewapende groepen gaven gehoor aan de oproep van Guterres. Maar dat is niet overal het geval, zoals in de Democratische Republiek Congo. Volgens NRC sloegen in Oost-Congo de meeste mensen, zo’n 480.000, op de vlucht. In de regio woedt al jarenlang een conflict tussen gewapende groepen en het leger en een etnisch conflict tussen de Hema- en Lendu-stam. Daarnaast wordt er gevochten om de controle over goud- en kobaltmijnen.

Chantal, een 25-jarige Congolese vrouw, vluchtte op 12 mei met haar echtgenoot en zes kinderen uit een dorp in de oostelijke provincie Ituri. ῾De aanval begon in een verderop gelegen dorp. We hoorden gegil en zijn toen gevlucht. Ik weet niet hoeveel mensen om het leven zijn gekomen. Ik was met mijn man en dacht dat hij achter mij aan liep, maar hij en mijn twee zonen zijn vermist. Ik weet niet of ze nog in leven zijn.᾿

Hongersnood, cholera, diarree en corona in Jemen

Congo wordt gevolgd door Jemen, Tsjaad en Niger waar 24.000 mensen op de vlucht sloegen. Jemen is het armste land in de Arabische wereld en lijdt al jaren onder een hevige burgeroorlog.

De voormalige president, Ali Abdullah Saleh, werd in 2011 verdreven en opgevolgd door zijn vicepresident Abd Rabbuh Mansur Al-Hadi. Zijn regering bestaat voornamelijk uit soennitische moslims. Sjiitische Houthi-rebellen waren hier niet mee opgezet en veroverden in 2014 grote delen van Jemen, zoals de hoofdstad Sanaa. De regering besloot te vluchten naar de zuidelijke havenstad Aden. Jemenitische Houthi-rebellen worden gesteund door Iran terwijl Saudi-Arabië de regering steunt. Iran en Saudi-Arabië zijn al jaren aartsrivalen en strijden om de macht in het Midden-Oosten. Het conflict mondde uit tot een burgeroorlog.

Oxfam Novib meldt dat vier op vijf Jemenieten geen toegang heeft tot stromend drinkwater. Dit was mogelijk een oorzaak van de cholera-epidemie, die eerder al uitbrak in Jemen. Het is een bacterie die zich snel kan verspreiden in onhygiënische omstandigheden.

Maar weinig ziekenhuizen zijn nog operationeel en de gezondheidszorg is er volledig ingestort. Jemenieten hebben last van onder meer difterie, een zeldzame infectieziekte waartegen een vaccin bestaat. Maar ook diarree is een veelvoorkomend probleem. Miljoenen Jemenieten lijden en sterven aan honger.

῾We kondigen een staakt-het-vuren aan voor twee weken. We wachten af of de Houthi’s het accepteren. We treffen voorbereidingen om de COVID-19-ziekte te bestrijden᾿, klonk het nog op 9 april bij een hoge Saoedische functionaris. Maar dat mocht niet baten, want de eerste officiële coronabesmetting werd vastgesteld bij een havenarbeider in het oosten van de Golfstaat. In totaal zijn 233 Jemenieten besmet met het nieuwe coronavirus en stierven 43 mensen. Tien Jemenieten genazen van het coronavirus.

Jemen telt 24 miljoen inwoners waarvan 80 procent afhankelijk is van humanitaire hulp, meldt de Norwegian Refugee Council.

Colombia: sterven van honger, niet aan corona

In Colombia leeft 61 procent van de inwoners van het noordwestelijke departement Chocó onder de armoedegrens. In de zuidwestelijke regio Nariño, aan de grens met Panama, is dit voor 41 procet van de inwoners het geval, meldt de Norwegian Refugee Council.

In Colombia zijn 5,5 miljoen mensen op de vlucht geslagen. Colombia telt het tweede grootste aantal ontheemden wereldwijd en moet alleen Syrië laten voorgaan.

Zes decennia lang woedde een burgeroorlog in Colombia. Het conflict ging om de ongelijke verdeling van rijkdommen. De cocaïneteelt speelde ook een belangrijke rol in het conflict, dankzij de inkomsten van deze lucratieve business konden verschillende partijen zich bewapenen.

In 2016 werd een vredesakkoord getekend, maar bijna drie jaar na de ondertekening werden de wapens terug opgenomen. Ondanks de lockdown, die op 25 maart werd afgekondigd, vluchtten 780 Colombianen voor het geweld.

Bijna 22.000 Colombianen raakten besmet met het coronavirus en 750 mensen overleden aan de gevolgen van COVID-19. Maar sommige inwoners zijn bang dat ze zullen sterven omdat ze honger lijden. Zij hangen rode doeken uit hun ramen om aan te geven dat ze honger hebben.

In Palestina werden de minste vluchtelingen geteld, slechts 20 Palestijnen vluchtten tijden de pandemie.