Veel meer incidenten met verwarde personen: 'Bij deze mensen knapt er even iets'

Voor het eerst in jaren is de geregistreerde criminaliteit in onze regio toegenomen. Dat meldt de Veiligheidsalliantie regio Rotterdam. De totale stijging in 2019 is vijf procent. Opvallend is de forse toename van ruim tien procent in de aangiftes van huiselijk geweld. Het aantal incidenten met verwarde personen nam zelfs met ruim een derde toe.

De Veiligheidsalliantie regio Rotterdam is het overlegorgaan van justitie, politie en de 25 regionale gemeentes. De toename van vijf procent in de geregistreerde criminaliteit is volgens de onderzoekers voor een deel te wijten aan het stijgend aantal auto-inbraken en diefstallen van scooters en fietsen. Ook wordt achter de voordeur steeds vaker geweld gebruikt. Het aantal aangiftes van huiselijk geweld nam toe met twaalf procent.

Verwarde personen

Een cijfer dat er uitspringt, is het aantal meldingen van overlast van 'verwarden' ofwel verwarde personen. Dat aantal stijgt al een paar jaar. Er was in 2019 sprake van een toename van 36 procent, in absolute getallen van 8156 in 2018 naar 11065 vorig jaar. Burgemeester Bram van Hemmen van de gemeente Hoeksche Waard is binnen de Veiligheidsalliantie verantwoordelijk voor dit onderwerp.

Er is volgens hem geen reden om te schrikken van de stijging die, zo erkent hij, fors is. Ook is die niet een-twee-drie te koppelen aan de verschraling van de psychische zorg. Verwarde personen zijn er in alle soorten en maten. De echt zware gevallen, mensen die al afhankelijk zijn van ggz-instellingen voor psychische zorg, zijn volgens Van Hemmen nauwelijks verantwoordelijk voor de toename van het aantal incidenten dat de politie meldt. "Nee, zestig à zeventig procent van de mensen in de categorie 'verwarde personen' zijn incidenteel verward. Het zijn mensen die eerder hun hoofd boven water konden houden, maar nu even de weg kwijt kunnen zijn."

Angst, woede en frustratie

De samenleving is steeds ingewikkelder, benadrukt Van Hemmen. Mensen kunnen soms verdrinken in een juridisch moeras, of ze kunnen de technologisering en digitalisering niet bijbenen. Soms spelen er ook nog verslavingsproblemen mee, zoals door alcohol en drugs. "Dan kan het zijn dat de stoppen doorslaan door angst, woede of frustratie." Er is dus wel iets aan de hand? "Ja, ik zie verwarde personen vooral als de kanariepiet in een kolenmijn. Het is een signaal dat onze samenleving te complex wordt voor kwetsbare mensen."

Aan verwarde personen hangt volgens de burgemeester teveel het stigma van een gevaarlijke persoon. Alsof ze er allemaal zomaar op los slaan. Dat is niet terecht, vindt Van Hemmen. Echt vervelende zaken zijn er, dat ontkent hij niet. Maar het grootste deel van de mensen is vooral wanhopig. "Bij deze mensen knapt er even iets. Het is daarom wel schrijnend dat ruim 11 duizend mensen niet de hulp hebben gekregen die ze nodig hadden."

Hulp aan de voorkant

Van Hemmen verwacht volgend jaar vanwege de coronacrisis en de spanningen die deze veroorzaakt, nog een verder stijging. Toch heeft hij wel het vertrouwen dat we de komende jaren minder incidenten zullen gaan zien met verwarde personen.

Er wordt al een tijdje hard gewerkt om risico's eerder in beeld te krijgen en een vangnet op te zetten. Bijvoorbeeld via de zorgmachtiging in de nieuwe Wet Verplichte GGZ, de regeling waardoor iemand makkelijker naar de gemeente kan stappen met de melding 'ik maak me zorgen' over een bepaald persoon. "Ik verwacht dat we mensen in een vroeger stadium kunnen gaan helpen. Ook vinden instanties in de zorg, psychiatrie en veiligheid elkaar steeds beter."

Positief nieuws

In de cijfers over 2019 zitten overigens ook positieve trends. Zo zijn steeds minder mensen slachtoffer geweest van een misdrijf. Er werd minder vaak ingebroken in woningen en cybercrime vormt nog steeds een klein aandeel in de criminaliteitscijfers. Inwoners gaven een iets hoger cijfer voor de veiligheid en leefbaarheid in hun buurt.