کانال همشهری آنلاین
ماجرای نان سفید باید تمام شود | وضعیت سوءتغذیه در استان‌های مختلف کشور
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: با شیوع کرونا، تبعات اقتصادی هم ایجاد شده و این تبعات اقتصادی می‌تواند امنیت غذایی مردم را به خطر بیندازد و با کاهش درآمد و افزایش قیمت مواد غذایی، دهک‌های درآمدی پایین ممکن است دچار ناامنی غذایی شوند.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، زهرا عبداللهی امروز در نشست خبری ویدئوکنفرانس درباره امنیت غذایی در جامعه در شرایط شیوع ویروس کرونا اظهار کرد: این موضوع به شکل سوء تغذیه در کودکان زیر ۵ سال یا مادران باردار بروز پیدا می‌کند. همچنین این موضوع می‌تواند به شکل بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با تغذیه خود را نشان بدهد.
او افزود: وقتی امنیت غذایی برقرار نباشد، به جز سوءتغذیه، دچار اضافه وزن و چاقی و بیماری‌های قلبی و عروقی نیز خواهیم شد. اگر در مورد چاقی صحبت می‌شود، چاقی فقط در قشر مرفه نیست و در افراد فقیر هم که فقط مواد غذایی نشاسته‌ای استفاده می‌کنند و توان خرید منابع پروتئینی ندارند، مشکل چاقی در کنار کمبود ریزمغذی‌ها اتفاق می افتد و زمینه ابتلا به سرطان‌ها هم افزایش پیدا می‌کند.
عبداللهی گفت: در کنار نگرانی برای امنیت غذایی، در حال انجام دو مطالعه هستیم که ببینیم اکنون مردم با چه نوع مشکلاتی از نظر تهیه و تامین غذا مواجه هستند.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ادامه داد: در حال حاضر سوء تغذیه را در مناطق کمتر برخوردار کشور داریم. کوتاه قدی و لاغری در کودکان زیر ۵ سال وجود دارد. باید برنامه‌های حمایتی برای مادران باردار و کودکان زیر ۵ سال که در خانواده‌های نیازمند هستند، داشته باشیم.
وی تاکید کرد: یکی از اولویت‌ها این است که این گروه‌ها که مبتلا به سوء تغذیه بوده و در معرض خطر هستند، با حمایت دولت و سازمان‌های حمایتی مثل کمیته امداد امام خمینی(ره) کمک‌هایی دریافت کنند تا دچار سوء تغذیه نشوند.
این مسئول با بیان این که نزدیک به ۶۰ درصد جمعیت ۱۸ سال به بالای کشور دچار اضافه وزن و چاقی هستند، گفت: بر اساس مطالعات مصرف، کمبود دریافت کلسیم در کشور وجود دارد که علت آن، کمبود مصرف لبنیات است. مصرف کم شیر و لبنیات یکی از علت‌های اصلی بروز و شیوع پوکی استخوان در کشور محسوب می‌شود. پوکی استخوان در حال رسیدن به سن کمتر از ۳۰ سال است.
عبداللهی گفت: چند روز آینده روز جهانی شیر و لبنیات است. مصرف لبنیات در کشور ما کم است و شیوع پوکی استخوان در کشور وجود دارد. در نتیجه مهم است که در برنامه ریزی‌های خود تمهیداتی در این زمینه در نظر بگیریم که از طریق یارانه یا کمک‌های غذایی یا کنترل قیمت‌ها، این محصولات لبنی در دسترس مردم قرار بگیرد تا دچار کمبود کلسیم نشویم. کمبود ریزمغذی‌هایی مثل روی و آهن نیز وجود دارد و محدود شدن مصرف منابع پروتئین حیوانی و شیر و لبنیات می‌تواند این کمبودها را بیشتر کند.
- رعایت نکات تغذیه ای همزمان با شروع فعالیت رستوران‌ها
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اظهار کرد: همزمان با شروع فعالیت رستوران‌ها، نکاتی در مورد تغذیه و رعایت اصول تغذیه برای پیشگیری از ابتلا به کرونا باید مد نظر باشد. چون مصرف زیاد مواد قندی و چربی و پرنمک و سرخ شده باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و افزایش احتمال ابتلا به کرونا می‌شود. بنابراین توصیه می‌کنیم مصرف مواد قندی و شیرینی، نمک، چربی و مواد غذایی سرخ شده محدود شود.
وی ادامه داد: در تغذیه روزانه، استفاده از موادی که حالت آنتی اکسیدان داشته و به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند، مورد تاکید است. بنابراین مصرف میزان کافی سبزی و میوه در روز حتما توصیه می‌شود. نکته دیگر این‌که اصول تغذیه صحیح را با مصرف متعادل از همه گروه‌های غذایی باید رعایت کنیم.
- نگرانی در مورد آفلاتوکسین در شیر وجود ندارد
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره وجود آفلاتوکسین در شیر نیز گفت: بر اساس نظارت‌ها و کنترل‌هایی که از شیر خام و پس از کارخانه انجام می‌شود، از لحاظ آفلاتوکسین مشکلی در شیر نداریم و حتی کمتر از مقدار استاندارد است. هر کشور استانداردی در این زمینه دارد و بر اساس مطالعات وزارت بهداشت، میزان آفلاتوکسین کمتر از استاندارد توصیه شده در شیر وجود دارد.
این مسئول تاکید کرد: تمام مواد غذایی و محصولاتی که در کارخانه ها تولید می‌شوند، نمونه برداری شده و به آزمایشگاه‌های کنترل غذا و دارو ارسال می‌شوند. این نمونه‌ها با پروتکل مدون و دستورالعمل‌ها برداشته می‌شوند. در نتیجه هیچ نگرانی در مورد باقی مانده آفلاتوکسین یا آنتی بیوتیک بیشتر از میزان مجاز وجود ندارد.
- سبوس گیری از آرد اشتباه است
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره سبوس گیری از انواع آرد و سفید شدن نان‌ها اظهار کرد: میزان سبوس گیری در انواع آرد برای نان‌های مختلف، بیشتر شده است. این کار بدون گرفتن نظر وزارت بهداشت انجام شده است. اگر از وزارت بهداشت سوال می‌شد، به طور قطع می‌گفتیم که گرفتن سبوس از نان کاری اشتباه است.
عبداللهی گفت: وقتی آرد سفید شده و سبوس آن کم می‌شود، مشکلات زیادی از لحاظ تغذیه‌ای برای مردم ایجاد می‌شود. یکی از دلایل اضافه وزن و چاقی و دیابت این است که مردم نان سفیدشده می‌خورند. نانی که به میزان کافی سبوس ندارد. بر اساس استانداردها، نان سنگک فقط ۷ درصد سبوس گیری می‌شد و در چند سال اخیر نان سنگک هم با آردی که ۱۵ درصد سبوس گیری شده، پخته می‌شود و به همین دلیل است که نان سنگک در سال های اخیر این قدر سفید شده است. چند سال است که پیگیر این موضوع را هستیم و این مشکل باید حل شود.
وی با تاکید بر این که وزارت بهداشت به این موضوع معترض است و نان نباید این قدر سفید باشد، گفت: این نان از لحاظ تغذیه‌ای نان باکیفیتی نیست. از طریق دبیرخانه شورای عالی امنیت غذایی، کارگروه بهبود کیفیت نان تشکیل دادیم و همه ذینفعان در این کارگروه هستند و نان باید از این وضعیت که روز به روز در حال سفیدتر شدن است، خارج شود. در غیر این صورت شاهد افزایش بیماری‌های غیرواگیر در کشور خواهیم بود.
- سوءتغذیه در سالمندان
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره سوءتغذیه در سالمندان نیز گفت: بر اساس مطالعات انجام شده وزارت بهداشت، مشکل سوء تغذیه در سالمندان حدود ۳ تا ۴ درصد بوده، اما مشکل اضافه وزن و چاقی در سالمندان بیشتر است.
وی افزود: برای سالمندان، پروتکل‌های خاص تغذیه‌ای وجود دارد. زیرا سالمندان در برابر کمبود ریز مغذی‌ها آسیب پذیرتر هستند. توصیه ما برای سالمندان این است که منابع پروتئین حیوانی و گیاهی را در برنامه غذایی روزانه خود داشته باشند. زیرا سالمندان با تحلیل عضلانی مواجه هستند. حس تشنگی در سالمندان کم می‌شود و باید از مایعات استفاده کرده و منتظر تشنه شدن نشوند. زیرا تشنه شدن در شرایط فعلی می‌تواند عامل خطر برای کرونا باشد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اظهار کرد: سالمندان باید دو تا سه واحد شیر و لبنیات برای جذب کلسیم در روز مصرف کنند. باید تنوع و تعادل در برنامه غذایی را رعایت کنند. میزان چربی و قند خون بالا در سالمندان بیشتر است و در نتیجه توصیه می‌شود غذاهای کم نمک و کم چرب و کمتر سرخ شده مصرف کنند.
- بهبود مشکل سوءتغذیه در استان‌های مختلف
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره بهبود مشکل سوء تغذیه در استان‌های مختلف گفت: در همه استان‌ها کاهش قابل ملاحظه آمار سوء تغذیه کودکان را داشته ایم. در استان سیستان و بلوچستان اگر ۲۰ سال پیش حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد سوء تغذیه کودکان داشتیم، در سال ۹۶ این آمار به ۱۲ درصد رسیده است. در طول سال‌ها این ارتقا در استان‌های مختلف انجام شده است. در حال حاضر ۴ درصد کم وزنی در کودکان زیر ۵ سال وجود دارد که در استان سیستان و بلوچستان ۱۲ درصد است.
- احتمال بسته بودن بوفه‌های مدارس در پاییز
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در بخش دیگری از صحبتش از احتمال افزایش شیوع کرونا در پاییز امسال خبر داد و گفت: امیدواریم این اتفاق نیفتد، اما رعایت تعادل و تنوع در مواد غذایی همواره باید رعایت شود. هرچه از لحاظ غذایی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند باید به روش‌های مختلف استفاده شود. اگر مدارس در مهرماه باز شوند، باید شرایط را بررسی کنیم. اگر احتمال اوج گیری کرونا وجود داشته باشد، قطعا بوفه‌های مدارس باز نخواهند بود و توزیع و عرضه مواد غذایی در مدارس ممنوع خواهد شد.
- برنامه شیر مدارس
این مسئول در ادامه سخنانش در پاسخ به سوالی درباره برنامه شیر مدارس هم بیان کرد: شیر مدارس یکی از برنامه‌های کمکی است که از سال‌ها پیش با پیشنهاد وزارت بهداشت و تامین اعتبارات اجرایی شد. در برخی سال‌ها به دلیل کمبودهای اعتباری این برنامه به طور کامل اجرا نشده است. تاکید ما این است که برنامه شیر مدارس در همه مدارس اجرا شود و استان‌های کمتر برخوردار در اولویت باشند.
عبداللهی افزود: یک پاکت شیری که کودک در مدارس می‌خورند، منبع خوب پروتئین و ریزمغذی‌ها برای او خواهد بود و بخشی از نیازهای تغذیه‌ای او برطرف می‌شود که باید پیگیری بیشتری انجام داد تا در مناطق کمتر برخوردار حتما اجرایی شود.
عبداللهی گفت: سرانه مصرف شیر در کشور خیلی پایین است و با افزایش قیمت شیر و لبنیات، میزان مصرف کمتر هم شده است. یکی از دلایل مصرف کم شیر، بحث فرهنگی است. دلیل دیگر هم بحث هزینه است.
وی ادامه داد: بنابراین هم قیمت و هم آگاهی کافی در مورد مصرف لبنیات مهم است. یکی از راهکارهای مهم برای افزایش سرانه مصرف شیر، آموزش همگانی و نیز منطقی شدن قیمت شیر و لبنیات است.
- تبلیغ موادغذایی آسیب رسان ممنوع است
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت همچنین در پاسخ به سوالی درباره تبلیغ نوشابه و مواد غذایی آسیب رسان به سلامت از صداوسیما، اظهار کرد: برای تبلیغات محصولات غذایی در کشور قانون وجود دارد و این نکته مثبتی محسوب می‌شود. بر این اساس کالاهای آسیب رسان به سلامت نباید تبلیغ شوند. هر سال فهرست محصولات غذایی که نباید تبلیغ شود، تهیه و به صداوسیما و وزارت ارشاد ارسال می‌شود، اما متاسفانه به طور کامل اجرا نمی‌شود.
عبداللهی گفت: یکی از اقلامی که نباید تبلیغ شود، انواع نوشابه‌های گازدار یا بدون گاز است. متاسفانه نوشابه تبلیغ می‌شود و کاملا مغایر با فهرست کالاهای آسیب رسان به سلامت است. این کار تخلف است.