Η τέχνη που χάνεται...

Το βάψιμο των χώρων στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο προκάλεσε σχετικό θόρυβο, διότι το φρεσκάρισμα των τοίχων κάλυψε και ένα γκράφιτι ενός διάσημου καλλιτέχνη του δρόμου που κυκλοφορεί με την υπογραφή WD (Wild Drawing). Είναι ένας «street artist» από το Μπαλί που εδώ και χρόνια ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Η ζωγραφιά του, σε ένα κλιμακοστάσιο του Ιδρύματος, ήταν εντυπωσιακή, όπως όλα τα έργα του, με πιο διάσημο την «Κουκουβάγια» που εκτεινόταν σε δύο τοίχους ενός εγκαταλελειμμένου γωνιακού κτιρίου επί των οδών Κ. Παλαιολόγου και Σάμου, στο Μεταξουργείο.

Αν και δεν υπάρχει ένας κοινώς αποδεκτός ορισμός της τέχνης, μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι πολλές από τις τοιχογραφίες των δρόμων είναι τέχνη. Δεν αναφερόμαστε μόνο στον διάσημο Banksy, που συχνά-πυκνά γίνεται θέμα στα διεθνή ΜΜΕ. Εχουμε και στην Ελλάδα τοιχογραφίες που εντυπωσιάζουν, συζητούνται, γίνονται έναυσμα για άλλα έργα. Ποιου το βλέμμα δεν σταμάτησε στην Πειραιώς 20 με τα δύο χέρια εν είδει προσευχής, ποιος δεν γλυκάθηκε βλέποντας το κορίτσι του SimpleG στη Μεγάλου Αλεξάνδρου 2 στο Μεταξουργείο, ποιος δεν θαύμασε την εμπνευσμένη από τον Ντα Βίντσι εκδοχή του «Μυστικού Δείπνου» που έκανε ο INO στην οδό Πειραιώς, ποιος δεν ταξιδεύει με τόσα και τόσα ψυχεδελικά γκράφιτι σε (πρώην) γκρίζους τοίχους της Αθήνας;

Από κει και πέρα, όμως, αρχίζουν τα προβλήματα. Πρώτο από όλα είναι ότι αυτά τα έργα έχουν μικρό προσδόκιμο ζωής. Δεν είναι μόνο εκτεθειμένα στα στοιχεία της φύσης που τα φθείρουν καθημερινώς. Είναι κατ’ αρχάς ο βανδαλισμός, είτε με αφίσες που ακρίτως κολλούν κόμματα και κέντρα διασκέδασης, είτε λόγω αντιζηλίας των ίδιων των καλλιτεχνών. Η «Κουκουβάγια» του Μεταξουργείου, που προαναφέραμε, βάφτηκε με ροζ σπρέι λίγους μήνες μετά τη δημιουργία της.

Υπάρχουν όμως και οι ιδιοκτήτες των κτιρίων, η αισθητική των οποίων μπορεί να διαφέρει από εκείνη των street artists. Κακώς; Κακώς, αλλά είναι ιδιοκτήτες και έχουν το δικαίωμα να βάφουν τους τοίχους των οικημάτων τους. Τέλος, τίθεται και ένα συνολικότερο ζήτημα που αφορά την αισθητική των πόλεων και ποιος την ορίζει. Η ανοχή των Αρχών στο γκράφιτι είχε ως αποτέλεσμα να παραχθούν κάποια εκπληκτικά έργα, κατά κανόνα όμως φτιάχνονται μουντζούρες, που κάποιοι λένε ότι είναι υπογραφές καλλιτεχνών του δρόμου. Οι δρόμοι των πόλεων δεν κυριαρχούνται σήμερα από τις ωραίες δημιουργίες κάποιων καλλιτεχνών, πήζουν από κουτσουλιές με σπρέι. Πολιτικά και αθλητικά συνθήματα, ερωτικές εξομολογήσεις και εκφράσεις μίσους κ.ά. Αυτά δυστυχώς δίνουν τον τόνο των πόλεων.

Είναι δύσκολο να βρεθεί το όριο της τέχνης με τη μουντζούρα. Αλλά οι δήμοι πρέπει να προσπαθήσουν γιατί είναι κρίμα να χάνονται κάποια έργα, αλλά και μεγαλύτερο κρίμα αυτό το αισθητικό ολοκαύτωμα στις πόλεις...

Για περισσότερη αρθρογραφία, γίνετε συνδρομητής στην έντυπη Καθημερινή.