https://web.static-rmg.be/if/c_crop,w_1200,h_800,x_0,y_0,g_center/c_fit,w_940,h_626/691a3070591cadbaa3d2709317deb47a.jpg
Ursula Von der Leyen in het Europees Parlement © Belga Image

'Een bepalend moment voor Europa': 3 vragen over het ambitieuze herstelpan van Von der Leyen

Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft in het Europees Parlement de oprichting van een economisch herstelfonds van 750 miljard euro voorgesteld. Dat moet de lidstaten helpen om de economische schok van de coronapandemie te boven te komen. Waarover gaat het precies?

by

'Een bepalend moment voor Europa': 3 vragen over het ambitieuze herstelpan van Von der Leyen

https://www.knack.be/assets/678/avatar_347175.jpg

Kamiel Vermeylen

Journalist Knack.be

'Laat ons opnieuw de kracht ontdekken die uitgaat van het idee van een verenigd Europa. Met dit plan kunnen we de basis leggen voor een Europese Unie die klimaatneutraal, digitaal en robuuster dan tevoren wordt', zei Von der Leyen (VDL).
...

'Laat ons opnieuw de kracht ontdekken die uitgaat van het idee van een verenigd Europa. Met dit plan kunnen we de basis leggen voor een Europese Unie die klimaatneutraal, digitaal en robuuster dan tevoren wordt', zei Von der Leyen (VDL). Via het fonds, getiteld Next Generation EU, wil de Commissie met garanties van de lidstaten 750 miljard euro lenen op de kapitaalmarkten om dat geld te investeren in de economie. Het zou de eerste keer zijn dat de Unie op zo'n grote schaal schuldpapier gaat uitgeven. Drie vragen en antwoorden.De Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Angela Merkel stelden vorige week 500 miljard voor, de Europese Commissie trekt het bedrag uiteindelijk met nog eens 250 miljard op. Waarin valt dit plan op?Wat Macron en Merkel voorstelden, zijn leningen door de Europese Commissie die vervolgens via de Europese meerjarenbegroting (2021-2027) als giften verdeeld zouden worden over de meest getroffen regio's en sectoren. De twee wilden die giften overigens koppelen aan economische voorwaarden, zoals investeringen in groene economie en digitalisering. De zogenaamde 'zuinige vier' - Oostenrijk, Nederland, Denemarken en Zweden - vinden dat het niet alleen om giften mag gaan, maar in de eerste plaats om leningen. Daar speelt Ursula Von der Leyen handig op in, door daar 250 miljard euro extra aan leningen bovenop te doen. Het herstelfonds komt bovenop de nieuwe meerjarenbegroting, waarin de Europese Commissie 1,1 biljoen euro aan uitgaven voor de komende zeven jaar voorziet, én bovenop de 540 miljard euro waarover de ministers van Financiën het eerder al eens raakten om de eerste schokken van de pandemie op te vangen - dat trouwens wel volledig uit leningen bestaat. In totaal brengt dat de Europese inspanning op 2,4 biljoen euro, wat best wel een groot bedrag is. Von der Leyen sprak zelf van een 'bepalend' moment. Dat het herstelplan van 750 miljard euro via de Europese meerjarenbegroting wordt verdeeld, is ook een belangrijk gegeven, want op die manier kan het Europees Parlement zijn directe democratische controlerol uitoefenen.Kunnen we nog van de omstreden Eurobonds spreken? Niet in de klassieke zin van het woord. Voordien werd daaronder verstaan dat de staatschulden van de lidstaten uit het verleden werden vergemeenschappelijkt. In het voorstel van de Commissie is daar geen sprake van. België gaat bijvoorbeeld dus geen staatsschulden van Italië overnemen. Dat is overigens altijd de rode lijn van Angela Merkel geweest - haar een haarspeldbocht verwijten, is nogal ongenuanceerd. Het gaat in dit voorstel over nieuwe schulden die nu samen worden aangegaan. De Commissie wil lenen op de private kapitaalmarkten om dat geld vervolgens te investeren in de verschillende domeinen van de economie. Dat schuldpapier wil Ursula von der Leyen over een periode 30 jaar, tussen 2028 en 2058, terugbetalen met behulp van nieuwe inkomsten uit bijvoorbeeld het Europese handelsemmissiesysteem of een taks op niet-recycleerbaar plastic. Hoewel het om een tijdelijk mechanisme gaat - althans zo wordt het voorgesteld - wordt daarmee een belangrijke Europese stap gezet. Het 'plan-VDL' moet wel nog worden goedgekeurd door alle 27 lidstaten. De 'zuinige vier' zullen nog overtuigd moeten worden. Waar zal het nog wringen?Het is alleszins een positief voorstel, met de nodige ruimte voor onderhandeling tussen de lidstaten onderling en in het Europees Parlement. De 'zuinige vier' zullen allicht nog proberen te morrelen aan de verhouding tussen leningen en giften onder voorwaarden. Zij zullen nog over de streep getrokken moeten worden. Ook de minder zwaar getroffen Oost-Europese landen willen voldoende garanties dat ze geen al te grote inkomsten in rook zien opgaan. De zuidelijke landen willen op hun beurt geen grote en strikte voorwaarden.Dit zal niet het finale plan zijn, maar de algemene principes zullen wel aanvaard worden. Veel discussie mag nog verwacht worden over de eigen inkomsten die de Commissie invoert om haar aangegane leningen af te betalen. Het is nu aan de lidstaten om de rekensommetjes te maken. En aan voorzitter van de Europese Raad Charles Michel om samen met de staatshoofden naar een compromis toe te werken, zodat iedereen kan thuis komen met iets dat ze verkocht krijgen aan het thuispubliek.

Verder lezen?

Lees elke maand gratis 3 artikelen

Ik registreer mij Ik ben al geregistreerd

Als Knack-abonnee hebt u:

Ik neem een abonnement Ik ben al abonnee ×

Verder lezen?

Lees elke maand gratis 3 artikelen

Ik registreer mij Ik ben al geregistreerd

Als Knack-abonnee hebt u:

Ik neem een abonnement Ik ben al abonnee