Από τη χλωρίνη στη UV ακτινοβολία και τους υπερήχους

Και ποιος δεν ένιωσε να τον βαρύνει η ευθύνη της μη μετάδοσης του αόρατου εχθρού προς οικείους και πελάτες; Οτιδήποτε θα μπορούσε να είναι φορέας του κορωνοϊού – ένα ποτήρι, ένα μολύβι, ένα έγγραφο, ένα νόμισμα… Και όπου ήταν δύσκολη η χρήση του σαπουνόνερου ή των αντισηπτικών για την εξολόθρευσή του, χέρι έδωσε η τεχνολογία. Κατακόρυφα ανέβηκαν οι πωλήσεις των κάθε είδους αποστειρωτών, άδειασαν οι αποθήκες των εταιρειών. Αγοραστές, όχι μόνο οι επαγγελματίες για την απολύμανση και αποστείρωση χώρων, αντικειμένων, εργαλείων, επιφανειών, αλλά και απλοί ιδιώτες. Οι Ελληνες ανακάλυψαν τα φορητά ραβδάκια υπεριώδους ακτινοβολίας για τρόφιμα, μικροαντικείμενα, επιφάνειες, όπως και τους αποστειρωτές UV σε μέγεθος ευρύχωρης θήκης κινητού ειδικά για το… κινητό. Επαγγελματίες που διέθεταν τέτοιες συσκευές, τις αύξησαν, άλλοι απέκτησαν. Στα e-shops του είδους βρίσκει κανείς τα πάντα: αποστειρωτές υπεριώδους ακτινοβολίας, αποστειρωτές ατμού, συσκευές καθαρισμού εργαλείων με υπερήχους, ψηφιακούς αποστειρωτές με μικροκρυστάλλους, αποστειρωτές πετσετών, ψηφιακά πλυντήρια υπερήχων, επιτοίχια σπρέι αποστείρωσης χεριών, κλιβάνους ατμού, αερίου ή ξηρής αποστείρωσης… Για χρήση σε κλινικές, ιατρεία, κέντρα αισθητικής, κομμωτήρια, εστιατόρια, καφενεία, καταστήματα πώλησης ρούχων, καταστήματα πώλησης και επισκευής κινητών κ.ά.

Κατακόρυφη αύξηση

«Η ζήτηση αποστειρωτών έχει αυξηθεί κατακόρυφα, φαινόμενο που παρατηρείται όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παντού στον κόσμο» επιβεβαιώνει η Ξένια Δίγκα από τη εταιρεία «Γ. Δίγκας». «Αποστειρωτές ζητούν ξενοδοχεία, ιατρεία, κλινικές, εμπορικά καταστήματα, εταιρείες που θέλουν να απολυμάνουν τον χώρο για το προσωπικό και τους πελάτες τους, κέντρα αισθητικής, κομμωτήρια. Διαλέγουν ανάλογα με τις ανάγκες τους. Είναι η φορητή συσκευή σε σχήμα ραβδιού που ανοίγει. Η ακτινοβολία UV-C που εκπέμπει αποστειρώνει τα πάντα εκτός από το δέρμα. Τρόφιμα, ρούχα, επιφάνειες, κλειδιά, χρήματα, κινητά. Ο χρήστης την περνάει από πάνω τους για δέκα δευτερόλεπτα, ή για μεγαλύτερη ακόμη ασφάλεια για 20 με 30 δευτερόλεπτα και το μπλε φως σκοτώνει μικρόβια, βακτήρια, ιούς –ο κατασκευαστής βεβαιώνει ότι εξολοθρεύει και τον κορωνοϊό– κατά 99,9%. Επειτα υπάρχουν αποστειρωτές που μοιάζουν με κουτιά, τα οποία μέσα σε έναν χρόνο περίπου 90 δευτερολέπτων αποστειρώνουν κάθε είδους αντικείμενο. Η βασική τους χρήση είναι η αποστείρωση εργαλείων αισθητικής, ονυχοπλαστικής, όλων των μικροεργαλείων που έρχονται σε επαφή με το δέρμα, αλλά χρησιμοποιούνται και για κινητά, χειρουργικές μάσκες, κλειδιά, λεφτά, στιλό, μαρκαδόρους, παιδικά παιχνίδια. Μετά πωλούνται οι πιο εξειδικευμένες συσκευές για την αποστείρωση χειρουργικών εργαλείων, όπως και διάφορες συσκευές για την απολύμανση χώρων, από το μέγεθος και το σχήμα μικρού ηχείου μέχρι εκείνα θερμάστρας εξωτερικού χώρου, που απολυμαίνουν δωμάτια –όπου δεν υπάρχει ανθρώπινη παρουσία– και ό,τι υπάρχει μέσα σε αυτά, σε περίπου μία ώρα».

Η κρίση του κορωνοϊού έστρεψε το ενδιαφέρον των επαγγελματιών υγείας σε νέες προηγμένες συσκευές, τις οποίες, σύμφωνα με τη Δήμητρα Θεοδώρου από την εταιρεία EnaMed, μέχρι πρόσφατα δεν γνώριζαν. Η συσκευή UVDI-360 τοποθετείται στο δωμάτιο της κλινικής ή του νοσοκομείου, μετά τον συνήθη καθαρισμό του, και όπως έδειξαν δοκιμές απολυμαίνει τον χώρο από 30 παθογόνα που προκαλούν ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις μέσα σε δέκα λεπτά, χάρη στην τεχνολογία της – μικροβιοκτόνοι λαμπτήρες εκπέμπουν υπεριώδη ακτινοβολία σε 360°, με ιονισμό ατμών υδραργύρου χαμηλής πίεσης. «Μέχρι τώρα η απολύμανση γινόταν χειροκίνητα, πρακτική που δεν εξασφάλιζε πάντα απολύτως ασφαλή αποτελέσματα. Οι συσκευές αυτές είναι ένα εργαλείο που δίνεται στο υγειονομικό προσωπικό για την προστασία τη δική του και των ασθενών. Αλλά η εγκατάστασή τους είναι ζήτημα απόφασης των διοικήσεων των νοσοκομείων. Στο Johns Hopkins υπάρχουν σε κάθε όροφο», σημειώνει η κ. Θεοδώρου.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αποστείρωση, απολύμανση και αντισηψία δεν είναι έννοιες ταυτόσημες. Αποστείρωση είναι η καταστροφή κάθε ζωντανού μικροοργανισμού και των σπόρων του. Απολύμανση είναι η εξάλειψη ή η αναστολή του πολλαπλασιασμού μικροοργανισμών, όχι όμως και των σπόρων τους, από αντικείμενα και επιφάνειες. Αντισηψία είναι η καταστροφή μικροβίων που βρίσκονται σε ζώντες ιστούς (δέρμα, βλεννογόνους κ.λπ.). Επιτυγχάνονται με διάφορους τρόπους: με χημικές ουσίες (βακτηριοκτόνα, ιοκτόνα, μυκητοκτόνα, μυκοβακτηριοκτόνα, σποροκτόνα), με τη θερμότητα, με τον ατμό, με αέρια, με ακτινοβολία, με διήθηση, με υπερήχους…

Από τα βιβλικά χρόνια οι άνθρωποι απολύμαιναν αντικείμενα και χώρους καίγοντας κορμούς και κλαδιά κέδρου και άλλα αρωματικά ξύλα. Στα ομηρικά χρόνια χρησιμοποιούσαν ατμούς θείου, οι Αιγύπτιοι αιθέρια έλαια και σαπούνι για τις πληγές, ο Ιπποκράτης συνιστούσε μείγμα ξιδιού και κρασιού για τα τραύματα και την αντιμετώπιση του λοιμού της Αθήνας. Τον 17ο αι. άρχισε να γίνεται χρήση της καμφοράς, από το 1774 της χλωρίνης, για να ακολουθήσουν σαν αντισηπτικά, η αλκοόλη, η φαινόλη, ο χλωρικός υδράργυρος, το ιώδιο, το υπεροξείδιο του υδρογόνου (οξυζενέ). Στην ιατρική η αντισηψία ξεκίνησε τον 19ο αιώνα, και οι πρώτες αποστειρώσεις στα νοσοκομεία γίνονταν με θερμό αέρα και ατμό. Ακόμα και σήμερα οι άνθρωποι, αν δεν διαθέτουν άλλα μέσα, βράζουν ή καίνε στη φλόγα εργαλεία που θέλουν να αποστειρώσουν, τα πλένουν με ξίδι, απολυμαίνουν τον αέρα καίγοντας αρωματικά βότανα…

Πιο δημοφιλές απολυμαντικό για δεκαετίες στην Ελλάδα ήταν –και παραμένει– η χλωρίνη. Είναι γνωστή η υπερχρήση της από τις Ελληνίδες νοικοκυρές. Ως εμπορικό προϊόν κυκλοφορεί στη χώρα μας εδώ και 60 χρόνια, ωστόσο από γραπτές μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι στην Ελλάδα χρησιμοποιούσαν χλωρίνη τουλάχιστον από το 1837.

Είναι χαρακτηριστικό το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο του Βασιλείου Κιατίπη «Η πανώλη εις Πόρον και ο Κάρολος Βίπμερ εις την Ελλάδα», που κυκλοφόρησε εκείνη τη χρονιά (σελ. 17): «Ούτοι όλοι σχεδόν επί του Τομπακάκη και Δουμών ηκολούθουν ταχέως τους αποθανόντας συγγενείς και συνοίκους των, διότι μετά τον θάνατον ενός εκ τούτων ο Τομπακάκης και ο Δουμών μήτε τους ήλλαζαν τα ενδύματα, μήτε τους έλουον, μήτε τους έπλυνον με χλωρίνην, ως έκαμνεν ο Ηπίτης, αμέσως φθάσας εις Πόρον».

Σήμερα μόνο τους οικιακούς χώρους απολυμαίνουμε με χλωρίνη, την οποία πλέον ανταγωνίζονται οι υπέρηχοι και οι ακτινοβολίες…

Για περισσότερη αρθρογραφία, γίνετε συνδρομητής στην έντυπη Καθημερινή.