SpaceX maakt eerste commerciële bemande vlucht naar ISS

Menige tweaker, waaronder een groot deel van de redactie, zal zich de laatste keer dat er een nieuw ruimtevaartuig in gebruik werd genomen niet herinneren. De Space Shuttle voerde zijn eerste vlucht uit op 12 april 1981, bijna veertig jaar geleden. Toegegeven, in de tussentijd lanceerde China voor het eerst de Shenzhou-capsule, maar die is vrijwel helemaal gebaseerd op het decenniaoude ontwerp van de Russische Sojoez. Die Russische capsule was hoe astronauten in de afgelopen negen jaar de ruimte moesten bereiken, tot vandaag. Als de eerste bemande vlucht van SpaceX zijn Crew Dragon-capsule succesvol is, breekt definitief een nieuw tijdperk in de ruimtevaart aan.

Op woensdagavond zouden twee astronauten, Bob Behnken en Doug Hurley, naar het International Space Station worden gelanceerd. Het lijkt misschien een vlucht zoals we die vaker hebben gezien en waaraan we inmiddels gewend zijn geraakt, maar niets is minder waar. De Falcon 9-lancering, die gepland staat voor 22:33 uur Nederlandse tijd, is in meer dan één opzicht historisch.

Update, woensdag 22:33: de lancering is vanwege slechte weersomstandigheden uitgesteld. De volgende poging staat gepland voor zaterdagavond 21:22 uur. Als ook dan de lancering niet lukt, is de daaropvolgende poging op zondagavond om 21:00 uur.

Hoe zat het ook alweer?

Toen Amerika in 1981 met het spaceshuttleprogramma begon, had dat een duidelijk doel. De Shuttle was een ruimtevaartuig dat niet slechts eenmalig te gebruiken was, zoals de capsules uit het Apollo-tijdperk en daarvoor. Het vaartuig steeg verticaal op, maar kon landen als een vliegtuig. Daarna kon de Shuttle, in theorie althans, worden opgepoetst, rechtop worden gezet en opnieuw worden gelanceerd. In de praktijk bleek het Shuttle-ontwerp minder eenvoudig te werken. Vooral de thermische beschermingstegels aan de onderkant, die de terugkeer naar de atmosfeer mogelijk maakten, waren een hoofdpijndossier. Veilig waren de Shuttles ook niet - Challenger ontplofte bij de lancering, Columbia stortte in 2003 neer bij terugkomst naar de aarde.

Door de Columbia-ramp moest Amerika versneld op zoek naar een alternatief om astronauten te lancerenDie laatste ramp versnelde het uitfaseren van het Shuttle-programma. In 2011, met missie STS-135, vond de laatste vlucht van het iconische vaartuig plaats. De meeste functies van de Shuttle konden worden overgenomen door andere ruimtevaartuigen. Europa en Japan maakten met de ATV en HTV vrachtschepen voor het ISS, het Amerikaanse leger gebruikte weer standaardraketten voor satellietlanceringen. Maar dat ene aspect, het lanceren van astronauten, bleek het lastigst. Daarvoor moesten de Amerikanen de laatste jaren noodgedwongen aankloppen bij Rusland, een van de twee landen die astronauten konden lanceren. Samenwerking met China is, zowel cultureel als praktisch, geen optie voor Amerika. De Chinezen hebben door handelsrestricties sowieso al nooit mogen meewerken aan het ISS.

Commercieel programma

Al in 2009 begon de NASA met de eerste stappen naar een commercieel programma. Het idee was dat de prijzen omlaag zouden gaan als er meer concurrentie ontstond. Vooral daarom werd naast SpaceX ook Boeing bij het project betrokken. Boeing is al sinds de vroegste ruimtevaartdagen een belangrijke overheidsaannemer en was essentieel bij het bouwen van bijvoorbeeld de Space Shuttle. Omdat er echter geen enkele druk van buitenaf was om de prijzen laag te houden, liepen die kosten hoog op. Het doel van de NASA was dan ook vrij eenvoudig. Het ruimteagentschap wilde een markt creëren waarop commerciële bedrijven zelf ruimtevaartuigen en raketten kunnen ontwikkelen, die de NASA dan vervolgens kon kopen. Van overheidsuitgave naar een kapitalistische onderneming: het is de verwezenlijking van de Amerikaanse droom.

• 1. Historische lancering
• 2. Vertragingen
• 3. De eerste commerciële vlucht
• 148 Reacties