EU wil 750 miljard euro extra uittrekken om coronacrisis te bestrijden

Het langverwachte plan van de Europese Commissie om lidstaten te helpen de coronacrisis te bestrijden is er. De commissie wil 750 miljard euro lenen om dit vervolgens aan zwaargetroffen lidstaten te kunnen geven of uitlenen.

Het herstelplan, Next Generation EU genaamd, moet onderdeel worden van het EU-budget voor de jaren 2021 tot en met 2027. Over deze begroting, het Meerjarig Financieel Kader (MFK) genaamd, wordt nog onderhandeld door de lidstaten van de EU. 

Met het herstelplan van de Commissie erbij, zou deze begroting omhoog moeten naar 1,85 biljoen (1850 miljard euro). Dat geld gaat niet allemaal van lidstaten gevraagd worden, de 750 miljard euro aan noodsteun wil de Commissie lenen op de financiële markten. 

Lidstaten garant voor leningen

De lidstaten staan wel garant voor het bedrag. Om financiers over te halen geld uit te lenen, wil de Commissie het plafond voor het vragen van geld van lidstaten verhogen tot 2 procent van het Europees bruto binnenlands product. Dat geld wordt dus niet gevraagd van de lidstaten, maar het feit dat de EU dit kan, is de garantie aan geldschieters om goedkoop 750 miljard te lenen. 

Om dit in de komende jaren terug te kunnen betalen, wil de Commissie belastingen gaan heffen. Die zouden variëren van belastingen voor techbedrijven tot op het gebruik van plastic. 

Goedkope leningen

Van het bedrag kan 500 miljard als gift aan landen gegeven worden, 250 miljard kan worden uitgeleend. Die leningen zouden bijvoorbeeld naar bedrijven kunnen gaan die vitaal zijn voor de economie, maar in geldnood zitten vanwege de coronacrisis.

Lees ook: Merkel en Macron willen Europees herstelfonds van 500 miljard euro

Goedkeuring lidstaten nodig

Verdere details over het plan van de Commissie worden vanmiddag officieel aangekondigd door Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie. De plannen vereisen unanieme goedkeuring van de 27 lidstaten.

Het is dus de vraag of het voorstel ook wordt omgezet naar beleid. Nederland, Oostenrijk, Zweden en Denemarken lieten eerder weten niets te zien in het Franse-Duitse plan om 500 miljard euro te geven aan de zwaarstgetroffen landen. Een tijdelijk, eenmalig fonds waar landen geld kunnen lenen is volgens de vier landen, omgedoopt tot 'vrekkige vier', genoeg. 

Lees ook: Nederland onthult met 'vrekkige vier' eigen herstelplan voor EU

Startschot discussie

"Dit is het startschot voor een pittige discussie tussen de Europese leiders", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "In het voorstel van de Commissie en het eerdere Franse-Duitse plan zitten elementen waar Den Haag altijd tegen is geweest, zoals nieuwe schulden en Europese belastingen."

Gaat Nederland daar nu wel mee akkoord? Tot nu toe kiezen premier Rutte en minister Hoekstra een keiharde lijn: te veel geld zonder voorwaarden naar het Zuid-Europa is niet in het Nederlands belang. De harde lijn wordt gewaardeerd door kiezers van VVD en CDA, maar is niet zonder risico's, legt Lambie uit.

Staat Nederland straks alleen in het verzet, als de coalitie van de 'zuinige 4' uit elkaar wordt gespeeld? En vervreemdt Nederland zich niet te veel van Duitsland? "Diplomaten zeggen dat Nederland bereid tot een compromis, maar waarschuwen dat onderhandelingen lang kunnen duren. Er zullen zeker meerdere toppen nodig zijn, want uiteindelijk moet elke regeringsleider instemmen", besluit Lambie.