‘Corona zet het leven op z’n kop, maar zal een schat aan nieuwe zakelijke kansen opleveren. Houd moed!’
We beleven, ook in economisch opzicht, moeilijke tijden. Maar houd moed! Bedenk dat vele beste bedrijven tijdens een crisis gestart zijn, zoals General Motors (1908), Disney (1923) en Microsoft (1975). Alibaba’s Taobao ging van start tijdens de SARS-epidemie in China in 2003, Apple’s iPod en Uber startten tijdens de dotcomcrisis in 2000, en Airbnb in de kredietcrisis van ’08/’09.
Een Amerikaanse database toont, teruggaand tot 1857, dat van de bijna 500 grootste beursgenoteerde Amerikaanse bedrijven, een groter aantal is begonnen tijdens een expansiefase dan tijdens recessie. Van de bedrijven die sinds 1970 zijn opgericht, is meer dan 80% tijdens een expansie gestart. Talloze bedrijven die sindsdien zijn opgericht hebben de top niet gehaald of zijn eerder weggevallen. Het toont hoe moeilijk het is om een duurzaam bedrijf op te bouwen en hoeveel moeilijker het is te starten met economische tegenwind.
Afgezien van enkele bedrijfstakken zoals de gezondheidszorg, mag worden aangenomen dat investeringen in innovaties tijdens Covid-19 sterk afnemen: risicokapitaal zal opdrogen. Maar na terugval zal een explosie van ondernemersactiviteit ontstaan. De Oostenrijkse econoom Joseph Schumpeter (1883-1950) was de vader van de ‘creatieve vernietiging’: “De logica van het kapitalistische systeem is dat na enige tijd van depressie nieuwe ondernemingen zullen ontstaan in een voortdurende stroom technische innovatie als de enige ware bron van economische groei. Het is de bron voor een nieuwe bulk ondernemers. Er ontstaat een impuls tot welvaart en de hele cyclus zal voortgaan in een nooit eindigend proces van vernietiging van oude bedrijven en opkomst van nieuwe.”.
Ervan uitgaande dat dit zo zal blijven, zullen kleine startups uit het ‘niets’ komen? Of zijn het sterk gefinancierde ondernemingen die zich al lang op zo’n moment hebben voorbereid? Zullen het technologische giganten zijn? Met de wereld in rep en roer, gonzen ondernemende geesten al. Sommigen maken gebruik van sociale veranderingen in voedselbezorging, telegeneeskunde en online onderwijs. Ze zullen ook verwachten dat de economische inzinking gevestigde namen zal wegvagen, de concurrentie zal dempen en ruimte en mankracht zal vrijmaken, op voorwaarde dat regeringen het onvermijdelijke niet verstoren door kansloze bedrijven te ondersteunen.
Maar zelfs met prima ideeën zullen beginnende ondernemers moeite ondervinden om investeerders ervan te overtuigen om hun kapitaal te verschaffen in het dal van de crisis. Het kunnen de opkomende bedrijven zijn die al vóór de crisis voldoende vermogen bezitten om de nieuwe steunpilaren van de economie te vormen en voor innovatie zorgen. Techreuzen, zoals Facebook, Amazon, Microsoft, Apple en Alphabet, ‘FAMAA’, zijn voorbeelden van ‘creatieve opbouw’. Ze bevorderen innovatie in de goede tijden én tijdens de crisis. In Europa hebben tijdens de wereldwijde financiële crisis van 2008-2009 dergelijke bedrijven meer geïnvesteerd in nieuwe producten en ideeën, net als de meest innovatieve kleine bedrijven. De hightech-giganten kunnen echter ook hun krachten misgebruiken om concurrentie te onderdrukken door rivalen op te kopen.
Corona zet het leven van velen op hun kop, maar het zal een schat aan nieuwe zakelijke kansen opleveren. Zelfs als hightech-oligopolies de overhand behouden, zullen ze onvermijdelijk slachtoffer worden van de krachten van verandering. Schumpeters ‘creatieve vernietiging’ zal ook hen eens wegblazen om plaats te maken voor innovaties en nieuwe bedrijven. Ook ons bedrijfsleven gonst van nieuwe ideeën en zal veerkracht tonen. Dus: houd moed!
Frits Bosch, auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”.