Dans Online

‘Ik wil mijn ziel legen via de camera’

Choreograaf Keren Rosenberg werkt graag met de camera. In het online minifestival Body (un)mute streamt zij Emotional Porn – Exhibition of the Self.

Interview

Film is al langer een geliefd medium onder danskunstenaars, zeker in hun onlinecommunicatie. Sinds de theaters hun deuren moesten sluiten, is de camera geen extraatje meer, maar een onmisbaar instrument om zichtbaar te blijven. Iedereen, van groot balletgezelschap tot freelancer, maakt filmpjes. Niet omdat het kan, maar omdat het moet.

Wat betekent dat, verandert dat de verhouding tussen danser en camera? De Israëlische Keren Rosenberg werkte al ‘pre-corona’ graag met de camera. In het online minifestival Body (un)mute van ICKamsterdam streamt zij een speciale ‘coronaversie’ van Emotional Porn – Exhibition of the Self.

Is je verhouding met de camera veranderd, nu het gebruik ervan geen keuze meer is, maar een noodzaak?

„Toch wel. Toen deze onzekere situatie ontstond, was de eerste vraag: wat doe ik. Fight, flight or freeze? Iedereen is in de fight-modus gegaan: we moeten onszelf laten zien, we gaan alles online delen, lessen, voorstellingen, alles! Ik trapte aanvankelijk zelf ook in die val en maakte van mijn eigen huis, mijn veilige haven, een podium. Deed make-up op, zorgde voor goed licht. WTF? Is dat de rol van een kunstenaar, de mensen een beetje bezighouden? Wat voegt dat toe?

„Van daaruit ben ik het moment voor de camera weer op waarde gaan schatten. Ik wil het niet vervuilen met onbelangrijke dingen waar ik fucking emoji’s mee scoor. Ik wil nog verder doordringen naar het primitieve oerlichaam, niet blijven hangen in emotionele porno.”

De camera ‘kijkt’ naar jou, maar hoe kijk jij naar de camera?

„Primitieve stammen waren vroeger bang dat de lens van een camera een stukje van hun ziel zou stelen. Een deel van je identiteit dus. Tegenwoordig gebruiken we de camera op social media strategisch en presenteren we juist facetten van onze identiteit, afgestemd op een verondersteld publiek: vrienden, familie, potentiële dates.

„Ik probeer door de lens naar mezelf te kijken. Ik stel me de sluiter van de camera voor en ik open mezelf; er is niets tussen mij en de lens.

„Dat schept ruimte om naar diepere waarheden in mijzelf kan graven. Ik wil mijn ziel legen via de camera.”

Jij werkt meestal met een cameraman. Hoe verschilt dat met optreden voor de camera van je telefoon of computer?

„Optreden voor je computer, zonder menselijk contact, draagt het gevaar in zich dat je niet werkelijk communiceert. Dan is het of je ziel in een vacuüm verdwijnt – toch een beetje zoals de primitieve volkeren het zagen. Zonder ziel wordt het webcamporno.”

Hoe bevredigend is optreden voor de camera dan eigenlijk voor een danser, zelfs als het een keuze is?

„Veel is hetzelfde als bij een live voorstelling, niet per se minder. Je bent misschien méér gefocust, omdat je werkt met technologie die vaak instabiel is. Wat ik echt mis is die verhevigde ervaring na afloop van een live performance: alsof er iets uit je is weggevloeid. Je bent leeg en voelt je herboren. Na een cameraoptreden heb je dat gevoel niet.

Ze lacht. „Alsof je je orgasme nét niet hebt bereikt. Dus we moeten echt terug naar de live performance. We hebben die orgasmes nodig.”

Body (un)mute: optredens, lezingen, installaties en chats. 28 en 29 mei, bodyunmute.com; kerenrosenberg.com
Een versie van dit artikel verscheen ook in NRC Handelsblad van 28 mei 2020
Een versie van dit artikel verscheen ook in nrc.next van 28 mei 2020