Gameshow mang 'vỏ bọc văn hóa' khiến trẻ òa khóc là xâm hại trẻ em

ĐBQH nhận định các chương trình truyền hình thực tế cho trẻ em đang núp bóng dưới dạng "vỏ bọc văn hóa" là góc khuất của hành vi xâm hại trẻ em.

Cựu Phó viện trưởng VKS Đà Nẵng: Tôi chỉ nựng bé gáiTrong 4 năm rưỡi, hơn 300 trẻ em chết do bị xâm hạiTiêm thuốc vài ba ông bệnh hoạn để triệt tiêu ý nghĩ xâm hại trẻ em

ĐB Phạm Trọng Nhân (Bình Dương) nêu tại phiên thảo luận trực tuyến hôm nay về báo cáo của đoàn giám sát của QH việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em.

Ông Nhân quan ngại, dù các hành vi xâm hại trẻ em đã được soi rọi qua nhiều lăng kính pháp luật, song vẫn còn nhiều góc khuất khác đang diễn ra công khai, thậm chí còn được cổ súy nhưng chưa được nhìn nhận trong báo cáo giám sát, vì nó được khoác lên mình lớp vỏ bọc văn hóa.

"Khi cậu bé mới 4 tuổi òa khóc vì không đạt giải nhất trong game show “Biệt tài tí hon” thì có người xem nào đặt câu hỏi liệu ở đây, ai đã có hành vi xâm hại trẻ em.

Không ai muốn con mình phải khóc nhưng việc làm cho một đứa trẻ phải bật khóc nức nở trên sóng truyền hình vì thua người khác đó có phải là hành vi gây tổn hại về thể chất, tình cảm, tâm lý, danh dự, nhân phẩm của trẻ em?", ĐB dẫn chứng.

ĐB Nhân phân tích, không đơn thuần là sự bùng nổ các game show thiếu nhi mà là sự đối đầu của các nhà sản xuất trước lợi nhuận, bất chấp những giá trị phi đạo đức.

Khi những người có trách nhiệm để trẻ học cách sống cạnh tranh, hơn thua rồi bước lên ngôi vị cao nhất và tự bào chữa cho hành vi đó bằng một lý lẽ đầy thành tích, tạo thêm sân chơi cho trẻ em.

Các kịch bản gameshow đều hướng đến sự cạnh tranh khốc liệt với những chiêu trò nhằm thu hút người xem, ở đó trẻ em không khác gì những “con rối”.

Ở một góc nhìn khác, ĐB nêu ví dụ về các tác phẩm điện ảnh mà cảnh nóng của cô bé 13 tuổi trong một bộ phim từng gây tranh cãi cũng là một điển hình cho lớp vỏ của văn hóa. 

"Nhiều quốc gia đã cấm các chương trình thực tế có trẻ em, lý do họ đưa ra là để bảo vệ các em khỏi các nguy cơ tiềm ẩn khi bất ngờ nổi tiếng và cho các em một môi trường bình thường để phát triển.

Tuy nhiên, gameshow ở Việt Nam vẫn chưa có điểm dừng khi cơn khát tìm kiếm lợi nhuận của nhà sản xuất và giấc mộng đổi đời từ showbiz chưa có hồi kết", ông Nhân nói.

Mạng xã hội vẫn còn tràn ngập các video clip của những đối tượng bất hảo, các kênh Youtube tự dựng, phỏng vấn với những hình ảnh nội dung dung tục, phát hành tràn lan, vô tội vạ với hàng triệu lượt người xem, trong đó không tránh khỏi đối tượng là trẻ em và thực tế không ít em học theo, làm theo những clip này.

Trong khi các hành vi bị nghiêm cấm ở đời sống thực thì trên không gian mạng, nó vẫn tiếp tục ngang nhiên hoành hành thách thức hành lang pháp lý an ninh mạng.

Theo ĐB xâm hại trẻ em không chỉ gói gọn ở xâm hại tình dục, bạo lực, mua bán, bắt cóc hay chiếm đoạt hành hạ như báo cáo đã nêu mà có cả sản phẩm tưởng chừng rất văn hóa...

Trẻ em ngồi trong nhà cùng bố mẹ cũng có thể bị xâm hại

Qua theo dõi loại tội phạm xâm hại trẻ em, ĐB Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) nhận thấy 4 vấn đề. Việt Nam có 64 triệu người dùng internet, trong đó 1/3 là người chưa thành niên và thanh niên ở độ tuổi từ 15 - 24.

Mỗi ngày có hơn 720.000 hình ảnh xâm hại trẻ em được đưa lên mạng, với hầu hết là hình ảnh bạo lực, xâm hại tình dục.

Cứ 4 trẻ thì có 1 trẻ chia sẻ từng có trải nghiệm đau buồn khi sử dụng mạng xã hội, 1/3 số trẻ cho biết từng là nạn nhân bị bắt nạt trên mạng.

Các đối tượng thường lập các phòng chat ảo, thiết lập hoặc tham gia các trang web, các diễn đàn trên mạng để tìm kiếm trẻ em và từ đó thả tin nhắn, lời thoại làm quen. Sau một thời gian trò chuyện thì bọn chúng dụ dỗ trẻ", bà Thủy nêu. 

Xâm hại trẻ em trên môi trường mạng để lại hậu quả lớn hơn rất nhiều so với các vụ xâm hại ở ngoài xã hội. 

Trẻ em rất thông minh, yêu thích công nghệ và thích khám phá những điều mới mẻ song, lại quá non nớt trước thủ đoạn của những kẻ xấu trên mạng.

Trao cho trẻ một chiếc điện thoại thông minh nhưng không hướng dẫn trẻ cách thức sử dụng an toàn thì nguy cơ đến với trẻ là rất lớn và với tội phạm mạng, thậm chí ngồi ở trong nhà với cha mẹ và người thân trẻ vẫn có nguy cơ bị xâm hại.

Phát biểu cùng vấn đề, ĐB Hoàng Thị Hoa (Bắc Giang) cho biết, theo Bộ Công an, tại hội thảo trong 3 năm vừa qua, lực lượng công an đã phát hiện và xử lý 156 vụ xâm hại trẻ em trên môi trường mạng. Dẫu vậy, số liệu này chưa phản ánh thực sự bức tranh mà trẻ em bị lạm dụng, bị ảnh hưởng trên môi trường mạng.

Để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, ĐB Hà Thị Lan (Bắc Giang), ĐB Cầm Thị Mẫn (Thanh Hóa) đề nghị nghiên cứu hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phòng, chống xâm hại trẻ em. Chính phủ ban hành Chỉ thị triển khai các biện pháp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Khẩn trương ban hành các nghị định hướng dẫn chi tiết về việc thi hành Luật An ninh mạng, có giải pháp ngăn chặn kịp thời những thông tin xấu, độc.

Tăng cường sự phối hợp giữa các bộ là Bộ GD&ĐT, TT&TT, Bộ Công an, Bộ LĐTB&XH,... hướng dẫn, quản lý, kiểm tra, thanh tra, giám sát sự tiếp cận, sử dụng môi trường mạng một cách an toàn, lành mạnh và thân thiện.

Có chế tài kiểm soát, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi xâm hại trẻ em trên môi trường mạng.

Trần Thường