27 Mayıs darbesinin 60. yılı

27 Mayıs Darbesi'nin üzerinden 60 yıl geçti. Darbenin ardından yapılan yargılamalarda Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan'ın idamına karar verildiği Marmara'daki Yassıada, darbenin 60. yıl dönümünde Demokrasi ve Özgürlükler Adası adıyla açılıyor.

Takvimler 1960 yılını gösterdiğinde Türkiye Cumhuriyeti 37 yaşındaydı. İktidarda, 10 yıl önce ülkedeki tek parti devrine son veren Demokrat Parti bulunuyordu. Başbakan koltuğunda 14 Mayıs 1950 ve 2 Mayıs 1954 seçimlerden zaferle çıkan Adnan Menderes oturuyordu, Cumhurbaşkanı ise Celal Bayar’dı.

Emir komuta içinde planlanmayan darbe planı, ordu içindeki 37 düşük rütbeli subayın organizasyonuyla devreye sokuldu. Cunta tarafından kritik noktalardaki askerlerin üst komuta kademesini etkisiz hale getirmesiyle devlet yönetimine el konuldu. 

Başında Orgeneral Cemal Gürsel’in bulunduğu 37 subaydan oluşan Milli Birlik Komitesi, TBMM ve Anayasa’nın feshedildiğini açıkladı. Aralarında Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Başbakan Adnan Menderes, Genelkurmay Başkanı Rüştü Erdelhun ve bakanların da bulunduğu devlet ve hükümet yetkilileri tutuklandı. 235 general ve 3 bin 500 subay emekli edildi. 147 öğretim görevlisinin işine son verildi ve 520 hakim ve yargıç görevden alındı.

15 İDAMDAN ÜÇÜ ONAYLANDI

28 Mayıs 1960 günü Cemal Gürsel başkanlığında bir hükümet kuruldu. Yeni anayasa için çalışmalara başlandı. Tutuklu Demokrat Partililer, Yüksek Adalet Divanı’nda yargılanmak için Yassıada’ya gönderildi.

15 kişi idama, 31 kişi ömür boyu hapse, 418 kişi çeşitli hapis cezalarına çarptırılırken 123 kişi de aklandı. Milli Birlik Komitesi idam cezalarından üçünü onayladı. Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu 16 Eylül 1961’de, Başbakan Adnan Menderes ise ertesi gün idam edildi. Celâl Bayar ve Refik Koraltan ile 11 kişinin idam cezası ömür boyu hapse çevrildi.

AÇILIŞI ERDOĞAN TARAFINDAN YAPILACAK

27 Mayıs 1960 darbesinin ardından 592 kişinin yargılandığı ve bu yargılamaların sonunda Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın idamına karar verildiği Marmara’daki Yassıada, darbenin 60. yıl dönümünde Demokrasi ve Özgürlükler Adası adıyla açılıyor.

DEMOKRASİ VE ÖZGÜRLÜKLER ADASI

Açılış törenine katılacak olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen cuma katıldığı AKP Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı’nda, bu yılın 27 Mayıs’ının farklı olacağına dikkati çekerek, şunları söylemişti:

“Orayı çok farklı bir konuma taşıdık ve inşallah 27’sinde hem açılışını yapacağız ve böylece adını da artık Yassıada olarak değil, Demokrasi ve Özgürlükler Adası olarak anacağız. Bu konuda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine de teşekkür ediyorum. Çünkü yapımını onlar üstlendi. Dolayısıyla işletmesini de belli bir süre onlar yürütecekler. Böylece orada da yine adeta kamu-özel iş birliğiyle bu yatırımı yapmış olduk.”