Mag je ontdooid eten een tweede keer invriezen? En is aspartaam kankerverwekkend? Wetenschapper Eric De Maerteleire ontrafelt feiten en fabels over voeding

Exclusief voor abonnees

Dagelijks worden we om de oren geslagen met talloze adviezen en beweringen over voeding. Veel van die ‘informatie’ spreekt elkaar tegen. Sommige adviezen zijn juist, andere zijn dan weer compleet uit de lucht gegrepen. Maar wat en wie moeten we dan nog geloven? Vorige week kon je al over een reeks feiten en fabels lezen die door Eric De Maerteleire, bio-ingenieur en doctor in de Landbouwkundige en Toegepaste Biologische Wetenschappen, werden uitgeklaard. Vandaag neemt hij een aantal andere voedselmythes onder de loep.

Citroensap drinken is goed om te ontgiften = ONZIN

Eric De Maerteleire: “Het elimineren van toxische stoffen en afvalstoffen uit ons lichaam wordt door drie processen beïnvloed: een goed werkende en gezonde lever, een gezond darmstelsel en een goede doorbloeding. Er worden ontelbaar veel manieren gesuggereerd om ons lichaam te bevrijden van toxische stoffen, ook wel ‘detoxen’ genoemd. Maar detoxen is een verkooppraatje en wordt niet ondersteund door wetenschappelijke studies! Ook de populaire detoxkuur waarbij het drinken van citroensap wordt aanbevolen om gifstoffen te verwijderen en het lichaam te reinigen, is niet onderbouwd door wetenschappelijke onderzoeken. Het kan geen kwaad om ’s ochtends een glas water met citroensap te drinken. Het drankje brengt wat water, vitamine C, citroenzuur, kalium en wat antioxidanten aan, maar dat is het dan ook. Je spijsvertering zal op gang komen, maar dat kan evengoed door het drinken van een glas lauw water, muntwater, komkommerwater, een kopje koffie of een kopje thee.”

Voeding bereiden in de microgolfoven zorgt voor minder verlies van bepaalde vitamines

Een microgolf-bereiding zorgt voor vitamineverlies en doet schadelijke stoffen ontstaan = ONZIN

“Het wetenschappelijk onderzoek hierover is duidelijk: een microgolfovenbereiding is niet schadelijk en doet zeker geen gevaarlijke stoffen ontstaan. Integendeel zelfs, voeding bereiden in de microgolfoven zorgt voor minder verlies van bepaalde vitamines. Zo blijft bij het garen van groenten in een microgolfoven vitamine C beter behouden (ongeveer 70%) in vergelijking met klassieke technieken zoals stoven. Als je vlees opwarmt in een microgolfoven, worden vitamine B1 en vitamine B2 beter bewaard. En voor het opwarmen van melk wordt hetzelfde verlies aan vitamines vastgesteld met een microgolfoven als na verwarming op een gewone kookplaat. Dat er in levensmiddelen die in een microgolfoven worden bereid radioactieve stoffen zouden ontstaan, is ook onzin. De straling is van zo’n lage intensiteit en niet-ioniserend dat de kans op vorming van dergelijke verbindingen absoluut nihil is.”

Ontdooid eten mag je een tweede keer invriezen = ZIN

“Iedereen heeft wel al eens te horen gekregen dat je ontdooide voedingswaren nooit opnieuw mag invriezen omdat er een te groot risico is op voedselvergiftiging. Maar een tweede keer invriezen kan wel! Tenminste als je het correct hebt ontdooid. Ontdooid voedsel kun je opnieuw invriezen op voorwaarde dat je het in de koelkast hebt laten ontdooien, dat de temperatuur niet boven de 4°C is geweest en dat het niet bedorven is. Dat geldt zowel voor rauw vlees, gevogelte, vis en zeevruchten, als groenten en brood. Trouwens, wat veel mensen niet weten, is dat vlees voordat het in de handel komt, al eens ingevroren is geweest. Zo ligt gehakt soms maandenlang ingevroren in koelcellen voordat het in de supermarkten terechtkomt. Ook roomijs mag je verschillende keren invriezen. Het product is namelijk in zijn originele staat gepasteuriseerd en bevat geen kiemen, maar deze kunnen er echter later wel in terechtkomen. Dus schep het ijs zo snel mogelijk uit en vries de doos opnieuw zo snel mogelijk weer in.”

“Wat dan weer geen goed idee is, is het opnieuw invriezen van restjes van maaltijden. Gedurende de maaltijd zijn er massaal bacteriën uit de omgeving in terechtgekomen. Hierdoor neemt het aantal bacteriën toe en is er kans op voedselvergiftiging wanneer het product later wordt ontdooid.”

In brood kunnen stoffen van menselijke haren zitten = ZIN

“Er kunnen stoffen afkomstig van menselijke haren in ons brood zitten. Het gaat hier dan over het aminozuur cysteïne. Cysteïne — meer bepaald L-cysteïne — is een toegestaan additief in de menselijke voeding met als E-nummer E920. Het wordt aan brood toegevoegd om de structuur ervan te verbeteren. E920 is ook toegestaan voor gebruik in allerlei koekjes en gebak. De stof wordt gewonnen uit dierlijke haren, maar kan ook indus­trieel worden bereid door hydrolyse van menselijke haren — die bevatten tot 14% cysteïne — en van eendenveren. In principe zou het dus kunnen dat er cysteïne op de markt is afkomstig van menselijk haar, maar in de praktijk is dat evenwel niet het geval. Als je brood in Europa is gebakken, mag het alleen cysteïne bevatten die is geproduceerd uit eenden- en kippenveren of varkenshaar. En dat moet het op de ingrediëntenlijst vermeld worden.”

Ongeveer 140.000 vrouwelijke schildluizen zijn nodig om een kilogram kleurstof te produceren

Aspartaam is kankerverwekkend = ONZIN

“Over aspartaam, dat vooral in light frisdranken zit, doen veel horrorverhalen van vermeende kankerverwekkende eigenschappen de ronde. De EFSA — de Europese instantie voor de voedselveiligheid — heeft de aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) van aspartaam vastgesteld op 40 mg per kilogram lichaamsgewicht per dag. Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat aspartaam dan geen gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. In een blikje cola light van 330 cc zit 165 mg aspartaam. Om de ADI-waarde te overschrijden zou een persoon van 60 kg dagelijks 14,5 blikjes of vijf liter suikervrije frisdrank moeten drinken! Dat is onrealistisch veel. Toch is nog niet alles over de veiligheid van aspartaam geweten: zo zijn er onder meer nog vragen met betrekking tot toxiciteit voor de nieren en de effecten op de samenstelling van de bacteriële massa in de dikke darm.”

Kleurstof in onze voeding is gemaakt van luizen = ZIN

“De rode kleurstof ‘karmijn’ met als E-nummer E120 wordt geëxtraheerd uit de vrouwelijke schildluis. Ongeveer 140.000 vrouwelijke schildluizen zijn nodig om een kilogram kleurstof te produceren. E120 wordt verwerkt in yoghurt met vruchten, snoepgoed, surimi, drankjes, taarten, ijs, pudding en koeken. De kleurstof is recent door de EFSA beoordeeld als niet-toxisch. Een aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) van 5 mg/kg lichaamsgewicht/dag is toegestaan, wat praktisch nooit wordt gehaald.”

“Sommige synthetische varianten van deze kleurstof, bijvoorbeeld de azokleurstoffen amarant (E123) en alluronrood (E129), worden gewonnen uit aardolie. Die staan wel ter discussie voor veiligheid en toxiciteit. Zo bestaat het vermoeden dat een zestal azokleurstoffen bij kinderen aanleiding kunnen geven tot hyperactief gedrag.”

‘Hele en halve waarheden en complete onzin over voeding’. Eric De Maerte­leire. Uitgeverij Manteau. € 24,99

Lees ook:

“Het is onmogelijk om maar op één bepaalde plek vet te verbranden”: Lieven Maesschalck vertelt hoe je dat buikje toch weg krijgt (+)

Is honing gezonder dan suiker en helpt hij ook echt tegen keelpijn? Alle feiten en fabels over honing op een rij (+)

Is diepvriesfruit even gezond als vers fruit? Voedingsexperte geeft advies en vergelijkt prijzen (+)