جامعه خبری تحلیلی الف
گجت‌ها، جایگزین کلاس‌های تشریح می‌شوند
با توجه به چالش‌های دسترسی به جسد کامل برای برگزاری کلاس‌های تشریح، محققان یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در مرکز رشد فناوری تجهیزات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز میز لمسی برای این منظور عرضه کردند که علاوه بر امکان تشریح مجازی بدن انسان و اتصال به کتب مرجع این حوزه، به پرینترهای سه‌بعدی نیز قابل اتصال است.
به گزارش ایسنا، تولید سیمولاتورهای آموزشی را از زمینه‌های تحقیقاتی این شرکت دانش‌بنیان دانست و گفت: پروژه اخیر ما میز تشریح مجازی است. این میز ابزاری برای تعمیق آموزش، کاهش هزینه‌های آموزشی و از بین بردن نیاز به جسد عرضه شده است. این دستگاه ابزار نوین آموزشی و شبیه‌ساز آناتومی بدن انسان است که با فراهم کردن قسمت‌های مختلف بدن به صورت مجازی و آموزشی در قالب یک میز هوشمند با رابط کاربردی بسیار آسان و کاملا لمسی می‌تواند ابزار آموزشی بسیار مفیدی در کنار جسد و به جای مولاژهای آموزشی باشد.
وی با بیان اینکه یافتن جسد در مجامع بین‌المللی و در دنیا با دشواری‌هایی همراه است، اظهار کرد: از این رو دنیا به سمت مجازی شدن تشریح حرکت می‌کند.
جعفری با اشاره به چالش‌های تشریح جسد در ایران، خاطر نشان کرد: علاوه بر چالش‌هایی که دنیا با آن مواجه است، ایران نیز دست به گریبان است، ما با مسائل شرعی نیز مواجه هستیم که بر اساس شرع از جسد مسلمان نمی‌توانیم برای تشریح استفاده و آن را مثله کنیم؛ از این رو ما برای رفع این چالش، میز تشریح آنلاین را عرضه کردیم.
مجری طرح، با بیان اینکه ایران بعد از آمریکا (دانشگاه استنفورد) دومین کشور دارنده دانش فنی این نوع میزها (Anatomy Table) است، یادآور شد: جسدی که برای این میز در نظر گرفته شده، جسد فرد ۴۵ ساله است و برای آنکه به رنگ طبیعی کالبدشکافی انجام شود، بدن فرد را بعد از فوت از سر تا کف تا به ضخامت‌های ۲ دهم میلی‌متر برش دادیم و تصاویر "های رزولوشن" تهیه کردیم و با در کنار هم قرار دادن این تصاویر و با استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری و سیستم کامپیوتری قدرتمند برش داده شد.
به گفته وی، همان اقداماتی را که اساتید در سالن‌های تشریح انجام می‌دهند، با استفاده از این میز می‌توانند انجام دهند. در این دستگاه امکان تفکیک کاتاگوری از سیستم و ساختار از کاتاگوری وجود دارد؛ به این معنا که در تصویر نمونه، تک تک عضلات شکمی برداشته شده و وارد فضای شکمی می‌شویم، تک تک شریان‌ها، وریدها و اعصاب قابل تفکیک هستند که کاملا مطابق با کتاب‌های مرجع آناتومی است.
حاذق جعفری، "جنین‌شناسی" را از دیگر بخش‌های این میز نام برد و خاطر نشان کرد: در این میز سیر تکامل جنین از ۱۵ روزگی تا ۶۰ روزگی ارائه می‌شود. جنین‌های نمایش داده شده در این میز از جنین‌های سقط شده واقعی دریافت شده است. این جنین‌ها سی‌تی اسکن و سگمنت‌بندی شدند.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان بخش دیگر این میز را "دایکام" عنوان کرد و در این باره توضیح داد: این بخش خروجی هر دستگاه تصویربرداری را بلافاصله سه‌بعدی می‌کند و این بخش این مزیت را دارد که به اساتید این اجازه را می‌دهد که به صورت سه‌بعدی، کیس‌های کلینیکال و پاتولوژی خود را به دانشجویان با رابط USP آموزش دهند.
وی اضافه کرد: شکستگی‌های فمورال ۱۳ تا ۱۵ مورد است و اساتید می‌توانند با یک رابط USP به دستگاه این موارد را به دانشجویان در یک جا نمایش دهند.
جعفری، با اشاره به بخش "پراس‌سکچرال" این میز، پراس‌سکشنال را یکی از سخت‌ترین دروس علوم پزشکی دانست و در این باره توضیح داد: اساتید اسلاید و مطالب کافی در اختیار ندارند و متاسفانه با توجه به اینکه ذهنیت دانشجویان مهندسی نیست، نمی‌توانند بدن را سه‌بعدی تصور کنند؛ از این رو وقتی بدن برش زده می‌شود، دانشجویان دقیقا نمی‌دانند آئورت در کدام قسمت قرار دارد.
وی اضافه کرد: در طراحی این میز ما از فرد فوت شده ۴۵ ساله ۸ هزار تصویر تهیه و سگمنت‌بندی کردیم و با توجه به اینکه از این فرد در زمان حیات MRI و سی‌تی‌اسکن گرفته شده بود، نواحی برش زده همراه نام اندام و تصاویر پزشکی دریافت شده با رنگ دیگری بارگذاری شده است که برای گروه‌های علوم پزشکی، پیراپزشکی و رادیولوژی مفید است.
وی با تاکید بر اینکه این دستگاه قابلیت اتصال به کتب مرجع را دارد، گفت: از این طریق می‌توان اطلاعات دقیق‌تر و کامل‌تری را دریافت کرد.
این محقق امکان اضافه کردن موارد درسی و یا خصوصی‌سازی دستگاه با استفاده از رابط USP و اتصال پروژکتور به آن را از دیگر قابلیت‌های این دستگاه نام برد و افزود: با توجه به اینکه صفر تا ۱۰۰ این دستگاه در ایران طراحی و ساخته شده است، از این رو می‌توان بر اساس نیاز برنامه‌ریزی کرد.
وی خاطر نشان کرد: این میز قابلیت اتصال به پرینترهای سه‌بعدی را دارد و دانشگاه‌ها را از خرید مولاژ می‌تواند بی‌نیاز کند.
به گفته وی، این دستگاه تاکنون در ۱۸ دانشگاه علوم پزشکی کشور نصب و راه اندازی شده است.
این محقق، کاهش هزینه‌های مرتبط با تهیه جسد و مولاژهای آموزشی، از بین بردن خطرات موجود در حین کار با جسد، بالا بودن طول عمر استفاده از میز تشریح مجازی در مقایسه با جسد، تسهیل و تسریع آموزش و یادگیری آناتومی و یادگیری رادیولوژی و جنین‌شناسی، امکان بزرگنمایی تمامی ارگان‌ها به اندازه دلخواه بدون از بین رفتن رنگ طبیعی و جزئیات آن و طراحی مدل انسان به حالت سه‌بعدی برای زن و مرد را از مزایای این دستگاه نام برد.