De Lijn slaat coronaput van 35 miljoen: ‘Vlaamse overheid is ons hulp verschuldigd’

De Lijn lijdt zwaar onder de coronacrisis. Ze rekent op de Vlaamse regering om een put van 35 miljoen euro te dichten. ‘We hebben onze maatschappelijke verantwoordelijkheid genomen’, zegt voorzitter Marc Descheemaecker.

Een forse toename van het aantal reizigersklachten met 38 procent, en een recordaantal afgeschafte ritten. Het waren niet bepaald fraaie resultaten waarmee De Lijn gisteren uitpakte in haar jaarverslag van 2019. “We hebben een moeilijk jaar achter de rug, met meer dan dertig stakingsdagen. Ook onze kwalitatieve prestaties waren niet altijd op niveau”, zo vatte voorzitter Marc Deescheemaecker de situatie samen.

Na jaren van besparingen gaven chauffeurs er massaal de brui aan om hun ongenoegen te uiten, met een piek van het ziekteverzuim in de maanden september en oktober. Niet toevallig liepen in die maanden ook de meeste klachten van reizigers binnen: meer dan 9.000 per maand. In totaal kreeg De Lijn 72.432 meldingen binnen van misnoegde reizigers. Een stevige toename tegenover de 52.714 meldingen in 2018, en een historisch record.

De grootste frustratie? Dat reizigers zo vaak oeverloos op de tram of de bus stonden te wachten. Vorig jaar werd 2,4 procent van de geplande ritten niet gereden. Dat zijn er 29 procent meer tegenover het jaar ervoor. De oorzaken waren stakingen, defecten en een acuut personeelsgebrek vanwege een pensioensgolf onder de chauffeurs. Dat gevaar is trouwens nog niet geweken. “De voorbije maanden lag de opleiding van nieuwe chauffeurs stil door corona. We zullen deze zomer dus een inhaaloperatie moeten maken”, zegt directeur-generaal Roger Kesteloot.

Put van 35 miljoen

En intussen duikt er al een nieuw probleem op. Door de coronacrisis rijdt De Lijn steeds dieper in het rood, met een put die tegen het einde van de zomer op 35 miljoen euro wordt geschat. De trams en bussen zijn de voorbije maanden blijven rijden, terwijl het aantal reizigers terugviel tot 10 procent. Sinds de opening van de scholen is dat gestegen tot 25 procent, maar die bezetting is nog steeds te laag om uit de kosten te raken.

De vrees is dat reizigers ook vaker gebruik zullen maken van een goedkoop sociaal abonnement, in plaats van een gewoon abonnement. “Sinds de uitbraak van corona vallen meer mensen terug op een werkloosheidsuitkering. Dat zal zich laten gevoelen in onze mix van vervoersbewijzen, en dus ook in onze inkomsten”, verwacht Kesteloot. En dan moet De Lijn nog investeren in mondmaskers, beschermende plexischermen en sensibiliseringscampagnes.

“We hopen dat de Vlaamse regering hier een oplossing voor vindt”, zegt Kesteloot diplomatisch. Hij zit deze week samen met het kabinet van Vlaams mobiliteitsminister Lydia Peeters (Open Vld) om daarover te praten.

Aan het front

Descheemaecker stelt de kwestie scherper. “Het is de logica zelve dat de Vlaamse overheid onze tekorten bijpast”, vindt hij. “Onze chauffeurs zijn de voorbije maanden aan het front gebleven om verplegers en verpleegsters naar het ziekenhuis te brengen. We hadden hen evengoed op technische werkloosheid kunnen zetten, maar dat hebben we niet gedaan. Wij hebben onze maatschappelijke verantwoordelijkheid genomen.”

Dat daardoor tientallen miljoenen aan inkomsten zouden wegvallen, was volgens Descheemaecker onvermijdelijk. De Lijn heeft die kosten gemaakt op vraag van de Vlaamse regering, klinkt het. “Het is niet meer dan logisch dat zij daar een compensatie voor geeft.”

Of De Lijn op extra steun kan rekenen, kan minister Peeters nog niet beloven. Volgens haar zou De Lijn mogelijk wel een compensatie kunnen krijgen via de verdeling van het Vlaamse noodfonds dat werd opgericht om de impact van de coronacrisis te verzachten. De gesprekken daarover staan vrijdag op de agenda van de Vlaamse ministerraad. “Tot dan kan ik daar niet veel meer over zeggen.”