جامعه خبری تحلیلی الف
قلب تپنده خودروسازی به یک شرکت خصوصی واگذار می‌شود؟
این روزها بحث واگذاری تولید موتور به عنوان قلب تپنده صنعت خودرو به بخش خصوصی در حالی مطرح است که این اقدام می تواند ضمن ایجاد انحصار برای شرکت خصوصی قطعه ساز، کنترل تولیدات خودروسازان را در آینده در اختیار انحصارگران قرار دهد.
به گزارش فارس، مدیر عامل ایران خودرو در حالی اخیراً از واگذاری ساخت موتور کم مصرف خودروهای تولیدی این گروه خودروسازی به یک شرکت خصوصی خبر داد که کارشناسان همواره بر لزوم رفع انحصار در تولید قطعات خودرو تاکید داشته و طی سال های قبل نیز تجربه نشان داد که تولید قطعات خودرو به صورت تک سورس(تک منبع) می تواند مشکلات زیادی را برای خودروسازان به همراه داشته باشد که انباشت خودروهای ناقص در پارکینگ شرکت های خودروساز از آن جمله بود.
طی سال های اخیر برخی شرکت های قطعه ساز که انحصار تامین برخی قطعات مورد نیاز خودروسازان به ویژه قطعات الکترونیکی را در اختیار داشتند با تعلل در تحویل این قطعات به خودروسازان، علاوه بر افزایش حجم خودروهای ناقص باعث ایجاد تاخیرهای طولانی مدت در تحویل خودرو به مشتریان شدند.
از سویی، تولید موتور به عنوان قلب خودرو از حساسیت ویژه ای برخوردار است و ایجاد هر نوع انحصار در تولید آن می تواند زیان های جبران نشدنی را به صنعت خودروسازی وارد کند. از این رو، خودروسازان جهان همواره سعی در طراحی و تولید موتور محصولاتشان در سایت های تحت پوشش خود دارند و از واگذاری این فرایند به شرکت های دیگر خودداری می کنند. در این وضعیت باید توجه داشت که گروه صنعتی ایران خودرو با سابقه تولید موتور خودرو و با برخورداری از مرکز تحقیقات موتور می تواند مانند قبل نسبت به طراحی و تولید موتور اقدام کند.
فرشاد مقیمی مدیرعامل ایران خودرو در مورد تولید موتور کم مصرف این گروه خودروسازی با بیان اینکه انطباق این موتور توسط مرکز تحقیقات موتور ایران خودرو انجام می گیرد، گفته است : نمونه موتور را آبان تحویل می‌دهیم و ساخت آن به بخش خصوصی واگذار می‌شود.
در همین شرایط بحث هایی نیز در مورد واگذاری تولید گیربکس متناسب با این موتور کم مصرف توسط شرکت طرف قرارداد برای تولید موتور، مطرح است. در این بخش نیز هرچند داخلی سازی کردن چنین قطعه ای از اهمیت بالایی برخوردار است اما این اقدام نیز نباید منجر به تولیدی انحصاری شود.
به این ترتیب ممکن است تولید دو قطعه بسیار مهم در محصولات ایران خودرو به یک شرکت واگذار شود که می تواند عواقبی را برای این خودروساز به همراه داشته باشد.
همچنین بحث هایی مبنی بر تامین مالی پروژه تولید موتورهای کم مصرف توسط ایران خودرو نیز مطرح است که این موضوع نیز جای تأمل دارد و مشخص نیست چرا این سرمایه گذاری مستقیما توسط ایران خودرو در همین گروه صنعتی صورت نمی گیرد تا تولید موتور نیز برون سپاری نشود؟
در مجموع، واگذاری امور به بخش خصوصی ایراد مبنایی ندارد اما باید توجه داشت که این واگذاری باعث ایجاد انحصار در تامین قطعات نشود و شرکت های خودروساز را دچار اتفاقاتی که در سال های قبل تجربه کردند، نکند. برای رفع این مشکل تولید قطعه مهمی مانند موتور و گیربکس باید یا توسط خودروساز صورت گیرد و یا اینکه به طور همزمان به چند شرکت قطعه ساز سپرده شود تا با برخورداری از سهم مشخص در این تولید، راه های ایجاد انحصار برداشته شوند.
انتظار می رود با دقت نظر سرپرست وزارت صنعت و حساسیت موضوع انحصارزدایی در صنعت خودرو و قطعه سازی، نظارت بیشتری بر عملکرد شرکت های خودروساز صورت گیرد تا طی سال های آینده آثار منفی اینگونه تصمیمات را شاهد نباشیم.