ضعیف شدن میدان مغناطیسی زمین؛ اخلال در ماهواره‌های ارتباطی

     کارشناسان با استفاده از داده‌های ماهواره‌های آژانس فضایی اروپا، «سوارم»، محاسبه کرده‌اند که قابلیت مغناطیسی منطقه «ناهنجاری جنوب اقیانوس اطلس» میان دهه‌های ۱۹۷۰ و ۲۰۲۰ بیش از هشت درصد کاهش یافته است.     
    

 
میدان مغناطیسی کره زمین میان آفریقا و آمریکای جنوبی در حال ضعیف شدن است و برای ماهواره‌ها و سفینه‌های فضایی ایجاد اشکال می‌کند.

دانشمندانی که این پدیده را زیر نظر دارند، متوجه شده‌اند که در سال‌های اخیر منطقه‌ای که اصطلاحا به آن «ناهنجاری جنوب اقیانوس اطلس» گفته می‌شود، بدون هیچ دلیل روشنی گسترش یافته است.

کارشناسان با استفاده از داده‌های ماهواره‌های آژانس فضایی اروپا، «سوارم»، محاسبه کرده‌اند که قابلیت مغناطیسی منطقه «ناهنجاری جنوب اقیانوس اطلس» میان دهه‌های ۱۹۷۰ و ۲۰۲۰ بیش از هشت درصد کاهش یافته است.

یورگن ماتزکا، از مرکز پژوهشی آلمان در علوم زمینی، می‌گوید: «بخش ضعیف‌تر و جدید ناهنجاری جنوب اقیانوس اطلس در دهه گذشته به سرعت در حال گسترش بوده است.»

«بخت با ما یار بوده است که ماهواره‌های «سوارم» در مدار، گسترش منطقه ناهنجاری جنوب اقیانوس اطلس را زیر نظر دارند. چالش پیش رو اکنون درک روند‌های هسته کره زمین در ایجاد این تغییرات است.»


آژانس فضایی اروپا در مورد این پدیده می‌گوید که احتمال دارد کاهش قابلیت مغناطیسی این ناحیه نشانه‌ای از تغییر معکوس میدان مغناطیسی زمین باشد؛ به این معنا که قطب شمال و قطب جنوب جای خود را در طیف مغناطیسی کره زمین عوض می‌کنند.

آخرین باری که کره زمین طیف مغناطیسی خود را معکوس کرد، ۷۸۰ هزار سال پیش بود. دانشمندان می‌گویند که این پدیده معمولا هر ۲۵۰ هزار سال رخ می‌دهد که به معنای آن است که این بار روند آن هزاران سال تاخیر کرده است.

پیامد‌های چنین واقعه‌ای می‌تواند بسیار مهم باشد، زیرا میدان مغناطیسی نقشی مهم در حفاظت زمین از باد‌ها و طوفان‌های خورشیدی و اشعه‌های زیانبار کیهانی دارد.

کارکرد سیستم‌های ارتباطاتی و ماهوار‌های نیز به میدان مغناطیسی زمین متکی است که تضعیف آن، کار تلفن‌های همراه و کامپیوتر‌ها را مختل میکند.

«ناهنجاری جنوب اقیانوس اطلس» هم اکنون نیز برای ماهواره‌هایی که در مدار زمین قرار دارند، ایجاد مشکل کرده است. آژانس فضایی اروپا هشدار داده است که ممکن است فضاپیما‌هایی نیز که در این منطقه هستند، با «اختلال فنی» رو‌به‌رو شوند.

نتیجه یک پژوهش که در سال ۲۰۱۸ در نشریه «پروسیدینگز آو نشنال آکادمی آو ساینسِز» منتشر شد، حاکی از آن است که به رغم ضعیف شدن، «میدان مغناطیسی زمین احتمالا در حال معکوس شدن نیست.»

این پژوهش همچنین خاطرنشان می‌کند که این روند آنی نیست و ممکن است ده‌ها هزار سال به طول بینجامد. آژانس فضایی اروپا می‌گوید که با کمک ماهواره‌های «سوارم»، به نظارت خود بر تضعیف میدان مغناطیسی زمین ادامه خواهد داد.

این نهاد خاطرنشان می‌کند که «معمای خاستگاه ناهنجاری جنوب اقیانوس اطلس هنوز حل نشده است، اما یک چیز محرز است: تحقیقات ماهواره‌های «سوارم» از میدان مغناطیسی زمین بینش‌های جدیدی از روند‌های درک نشده داخل کره زمین فراهم می‌کند.»
 
منبع: ایندیپندنت