Ταμείο Ανάκαμψης: Προς υβριδικό σύστημα επιχορηγήσεων - δανείων η πρόταση της ΕΕ

Το βασικό περίγραμμα της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. έδωσε, σε συνέντευξή του στο Αυστριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Μάρτιν Σέλμαϊρ. Ο πρώην επικεφαλής του επιτελείου του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και νυν εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Βιέννη αποκάλυψε ότι η Κομισιόν θα προτείνει Ταμείο Ανάκαμψης 500 δισ. ευρώ, το οποίο θα παρέχει κυρίως επιχορηγήσεις - μένει να αποφασιστεί αν θα είναι 60/40 ή 70/30 ο δείκτης επιχορηγήσεων-δανείων, σύμφωνα με τον Γερμανό αξιωματούχο (ανώτερος αξιωματούχος της Επιτροπής διέψευσε πάντως στο Bloomberg την ακρίβεια των στοιχείων αυτών).

Οι πόροι, όπως προβλέπει και το γαλλογερμανικό σχέδιο, θα αντληθούν με την έκδοση ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με την αποπληρωμή τους να βασίζεται σε αύξηση των ίδιων πόρων του προϋπολογισμού της Ε.Ε. (μέσω ενός φόρου επί των πλαστικών ειδών, της φορολόγησης των εκπομπών άνθρακα και της νέας διασυνοριακής προσαρμογής άνθρακα).

Κρίσιμης σημασίας για την επίτευξη συμφωνίας για το Ταμείο είναι να πειστούν οι οι λεγόμενοι «φειδωλοί 4» (Ολλανδία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία), οι οποίοι διαφωνούν με την παροχή επιχορηγήσεων (ή με την παροχή αποκλειστικά επιχορηγήσεων) και βλέπουν με σκεπτικισμό την «αμοιβαιοποίηση του χρέους» που προϋποθέτει το γαλλογερμανικό σχέδιο. Σε non-paper που διέρρευσε το Σάββατο, οι «4» επαναλαμβάνουν επίσης το αίτημά τους για τη διατήρηση των «διορθωτικών μηχανισμών» (rebates) που κρατούν χαμηλά την καθαρή συνεισφορά τους στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. (ΠΔΠ). Τοποθετούνται επίσης υπέρ της θέσης ότι η στήριξη από το νέο Ταμείο πρέπει να συνοδεύεται από «ισχυρή δέσμευση σε μεταρρυθμίσεις και στο δημοσιονομικό πλαίσιο» της Ε.Ε.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Μάρτιν Σέλμαϊρ, η πρόταση της Κομισιόν θα περιλαμβάνει τόσο δάνεια (εκτός από επιχορηγήσεις) όσο και μηχανισμούς αιρεσιμότητας – τα βασικά προαπαιτούμενα των «φειδωλών». Ο Γερμανός αξιωματούχος ισχυρίζεται ότι το 50% του νέου Ταμείου θα διοχετευθεί μέσω του εργαλείου «ανάκαμψης και ανθεκτικότητας» (recovery and resilience facility). Το εργαλείο αυτό, όπως έχει αναφερθεί μεταξύ άλλων από τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις, θα χρηματοδοτήσει δημόσιες επενδύσεις σε συνδυασμό με μεταρρυθμίσεις ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας και της οικονομικής ανθεκτικότητας των κρατών-μελών, με βάση τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Από εκεί και πέρα, στο πλαίσιο της πολυπαραγοντικής διαπραγμάτευσης για το ΠΔΠ, υπάρχουν περιθώρια για να πειστούν οι «φειδωλοί» - με κυριότερη όλων την Ολλανδία – να άρουν τις ενστάσεις τους. Ο Μάρτιν Σέλμαϊρ δηλώνει στη συνέντευξή του στο Αυστριακό Πρακτορείο ότι στην πρόταση της Επιτροπής προβλέπεται η διατήρηση των rebates. Κατά την εκτίμησή του, υπάρχει «90% συμφωνία» μεταξύ των κρατών-μελών για το Ταμείο - αν και μπορεί, προβλέπει, να χρειαστούν δύο σύνοδοι κορυφής για να κλείσει η διαπραγμάτευσης.