Vicki Van Lommel – Zolang we niet benoemen wie daders zijn onthouden we ze het recht zichzelf te zijn

'In bepaalde culturen wordt jongens geleerd dat ze vanaf hun 12e man zijn en zichzelf mogen opdringen aan meisjes'

Wat mankeert mensen om anderen te mishandelen tot de dood aan toe omwille van hun seksuele geaardheid? Waar heeft iemand verdomme last van om zijn vuist in iemand zijn gezicht te planten, te blijven schoppen tot diegene niet meer beweegt? In het (schijnbaar) veilige leventje met familie en vrienden, zou zo iemand het toch helemaal niet moeten boeien hoe iemand anders vorm geeft aan zijn seksualiteit? Of is dat het probleem? Dat degene die in geaardheid afwijkt wel de autonomie neemt over zijn partnerkeuze terwijl deze daders een partnerkeuze krijgt opgedrongen door hun familie? In de puberteit en adolescentie ga je je steeds meer identificeren met je eigen geslacht en kom je erachter dat andere jongens wel het lef hebben om uit te komen voor wie ze zijn, binnen een gemeenschap die je constant vertelt wat je moet om geaccepteerd te worden.

De seksuele geaardheid van iemand is alleen deze persoon zelf zijn zaak. Het gaat je gemeenschap echter wel aan dat als gevolg van jouw daden die anderen letterlijk beschadigen, je hele gemeenschap dreigt te worden gestigmatiseerd.

Echter het is het ook te kort door de bocht dat je gemeenschap hier helemaal in wordt vrijgesproken. In bepaalde culturen wordt jongens geleerd dat ze vanaf hun twaalfde man zijn. Dat ze vanaf dan mogen domineren. Dat ze zichzelf mogen opdringen aan jonge meisjes en vrouwen en dat daarvoor geen toestemming nodig is van deze meisjes en vrouwen. Op jonge leeftijd betasten sommigen van hen meisjes in de onderbouw tijdens de les. Ze zeggen tegen meisjes dat ze hun bezit zijn, ook al ontbreekt wederkerigheid. En het gebeurt niet alleen in het openbare leven, het openbaar vervoer, maar ook op kinderafdelingen in ziekenhuizen. In deze culturen lijkt het normaal om naast een westers onbekend meisje te lopen en je hand op haar billen te leggen. Want over hen is deze jongens geleerd dat ze allemaal hoeren zijn, die daarna ingeruild worden voor een maagd uit de eigen cultuur die aan ze wordt uitgehuwelijkt. Een cultuur waarin het normaal is om vrouwen te zien als handelswaar die ze kunnen ruilen voor kamelen en diamanten. Waarin mannen meerdere vrouwen mogen bezitten, maar niet omgekeerd.

Het gebeurt niet alleen in de Marokkaanse gemeenschap. Kindhuwelijken vinden op grote schaal plaats in delen van Afrika, Latijns-Amerika en Azië. Maar mede versterkt door migratie ook op andere continenten. Het lijkt erop dat er sprake is van culturen waarin de wil van de familie dominant is en religie overheersend. Volg je een van beiden niet dan is er reden om verstoten of zelfs vermoord te worden.

Generaliseren is dan ook te makkelijk. Je kan niet stellen dat de hele Marokkaanse gemeenschap verrot is, maar net zo min kan je stellen dat het slechts enkele Marokkaanse jongens zijn. Dat pleit onterecht de gemeenschap vrij, die een cultuur of religie met leefregels van bovenaf, zonder restricties, aan hun jongeren oplegt, waar mogelijk bepaalde jongeren zo gefrustreerd van raken dat ze letterlijk een gevaar worden voor anderen.

Het is echter in het belang van ieders veiligheid in Nederland dat in het geval van mishandeling, aanranding, beroving of welke misdaad dan ook alle kenmerken van de dader benoemd mogen worden. Niet alleen voor opsporing, maar ook voor het verwerkingsproces van mensen die deze misdaden is overkomen. Elk aspect van de dader dat niet benoemd wordt is een ontkenning van het leed dat de ander daardoor heeft ondergaan. Je knecht als het ware iemand tot slachtoffer terwijl diegene al iets vreselijk is overkomen.

Om de persoonlijke veiligheid van ons allen te bevorderen is er veel meer nodig dan focussen op deze jongens. Het is te makkelijk om te zeggen dat dit het gevolg is van groepsdynamiek door vrienden. Dit los je niet op met een lesje seksuele voorlichting. Daarmee wordt de huiselijke en religieuze invloedssfeer onderschat. Dit soort gedrag vertonen mensen vaak als ze zelf geen controle hebben over hun leven en hun keuzes. Als ze niet blootgesteld worden aan andere, voor hen belangrijke voorbeelden. Sommige van hen worden daardoor gefrustreerde ongeleide projectielen en anderen worden weer extreem volgend en onderdanig. Deze jongeren groeien vaak op in een gezin of gemeenschap waarin ze weinig of geen inspraak hebben, ingegeven door cultuur, religie of een overheersende ouder of voogd.

Deze voorvallen afdoen als homohaat is te makkelijk en doet geen recht aan de vele vrouwen die jaarlijks ook tot slachtoffer worden gemaakt van dezelfde dominantie. Dezelfde overheersing die ertoe leidt dat sommige jongeren loopjongetjes en -meisjes worden van de maffia of zich aansluiten bij een terroristische organisatie.

Dit vraagt van de Nederlandse samenleving om niet langer de ogen te sluiten voor iets dat al zeker ruim dertig jaar onder de oppervlakte broeit. Dit vraagt om wetenschappelijk onderzoek zonder stigma’s of taboes. Om het staken van opgedrongen identiteitspolitiek waarin mensen worden gedwongen vooraf na te denken over iemands etniciteit voordat ze met elkaar in gesprek gaan en het forceren van genderneutraliteit.

Met dit soort overheidsbeleid waarin mensen worden gedwongen zichzelf te ontkennen dreig je van elke jongere een ongeleid projectiel te maken die de verantwoordelijkheid niet neemt om gezonde keuzes te leren maken die bij hem passen. Het vraagt van ons 17 miljoen mensen dat we niet direct hele gemeenschappen afserveren, omdat aantoonbaar in bepaalde gemeenschappen bepaalde problemen vaker voorkomen dan in anderen.

Maar we moeten dit wel kunnen benoemen. We zouden hoe dan ook vaker aangifte moeten doen als een misdaad ons overkomt. We zijn allen primair verantwoordelijk voor onze eigen veiligheid. Dat betekent ook dat we dienen op te komen voor onze eigen veiligheid. Daarbij dient de overheid erop toe te zien dat dit recht ten allen tijde kan worden uitgeoefend. Dit heeft niet tot doel om mensen te arresteren en op te sluiten, maar om samen een betere samenleving te worden, waarin iedereen het levensgeluk mag ervaren dat iedereen zichzelf mag zijn in verbinding met anderen.