To σχέδιο των Τούρκων να κρατήσουν ανοιχτές διόδους στον Εβρο

Νέος γύρος έντασης μετά την είδηση για τουρκικά στρατεύματα σε ελληνικό έδαφος στην περιοχή Φερών ● Αμεση σύνδεση της προσφυγικής κρίσης με το «επεισόδιο» στο Μελισσοκομείο βλέπουν οι Ενοπλες Δυνάμεις.

ΕΒΡΟΣ

Η είδηση της παρουσίας τουρκικών στρατευμάτων σε ελληνικό έδαφος στην περιοχή Μελισσοκομείο της δημοτικής ενότητας Φερών στον Εβρο δημιούργησε έντονη πολιτική αντιπαράθεση για το κατά πόσον υπήρξε παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας από την τουρκική πλευρά.

Ως γνωστόν ο Εβρος μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης αποτελεί φυσικό σύνορο των δύο χωρών. Την οριοθέτηση των εκεί χερσαίων συνόρων είχε αναλάβει ήδη από το 1926 μια διεθνής επιτροπή αποτελούμενη από τον Ελληνα αξιωματικό Μινωτάκη, τον Τούρκο συνταγματάρχη Χαϊλουράχ Μπέη, ενώ επικεφαλής της επιτροπής ήταν ο Ολλανδός συνταγματάρχης Μπάκερ.

Σύμφωνα με τα πρωτόκολλα της επιτροπής ως φυσικό σύνορο των δύο χωρών ορίζεται η μέση κοίτη του ποταμού. Με την πάροδο των ετών, όμως, η κοίτη έχει αλλάξει και εξαιτίας φυσικών φαινομένων, αλλά κυρίως λόγω των τεχνικών παρεμβάσεων και από τις δύο πλευρές με κορυφαία τα έργα της ευθυγράμμισης του ποταμού στην περιοχή μετά το 1955. Τα έργα αυτά κατέστησαν ανενεργές τις παλιές κοίτες, εξαιτίας των εμφράξεων που έγιναν στα σημεία που αντάμωνε το ποτάμι με την ευθυγράμμιση, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως έχουν μεταβληθεί και τα σύνορα τα οποία έχουν αποτυπωθεί στους αντίστοιχους χάρτες που υπέγραψε η επιτροπή.

Οπως είχε δηλώσει και στην «Εφ.Συν.» ο αείμνηστος αντιστράτηγος εν αποστρατεία Αθανάσιος Γαλάνης, εξαιρετικός γνώστης της περιοχής, (που δυστυχώς πριν από λίγες μέρες έχασε τη μάχη με τη ζωή), με αφορμή ένα ανάλογο περιστατικό που είχε δημιουργηθεί όταν κάποιος τοποθέτησε μια τουρκική σημαία σε μια νησίδα του ποταμού, «ένθεν κακείθεν του ποταμού υπάρχουν νησίδες που ανήκουν είτε στην ελληνική είτε στην τουρκική πλευρά, μαρκαρισμένες με γράμματα του λατινικού αλφαβήτου.

Σήμερα, εξαιτίας των παρεμβάσεων και των δύο πλευρών, είτε αυτές ήταν δενδροφυτεύσεις για προκάλυψη είτε αντιπλημμυρικά έργα στα αναχώματα, μικρές εκτάσεις γης έχουν προσκολληθεί στη μια και την άλλη πλευρά. Μικρές νησίδες δηλαδή που ανήκουν στην Ελλάδα έχουν προσκολληθεί στην Τουρκία και αντίστροφα» («Εφ.Συν.» 11.12.2019, Ποιοι κάνουν... σημαία την ένταση).

Αμοιβαίες εξηγήσεις

Είναι γεγονός πως τέτοιου είδους περιστατικά παραβίασης των συνόρων λόγω και της γεωγραφικής ιδιαιτερότητας του ποταμού (έχει κυρτή κατεύθυνση) συνέβαιναν συχνά στην περιοχή και συνήθως λύνονται σε τοπικό επίπεδο μετά τις αμοιβαίες εξηγήσεις.

Παρόμοια περιστατικά είχαν γίνει το 2012 και το 1978. Στην πρώτη περίπτωση τουρκική περίπολος είχε μπει πάλι σε ελληνικό έδαφος, αλλά έπειτα από διαπραγματεύσεις αποχώρησαν, ενώ το 1978 στην περιοχή Αχλάδι του Πόρου είχε γίνει ένα παρόμοιο περιστατικό όπου έληξε πάλι έπειτα από διαπραγματεύσεις.

Εντονο προβληματισμό όμως δημιουργεί στην περιοχή η πρόθεση της Τουρκίας πια να κλιμακώνει τέτοιου είδους περιστατικά (που λύνονταν σε επίπεδο διοικητών των φυλακίων) και να τα μετατραπεί σε σοβαρά διμερή ζητήματα με κυριότερο παράδειγμα τη σύλληψη των δύο στρατιωτικών Κούκλατζη και Μητρετώδη, ζήτημα που τις πρώτες ημέρες όλοι πίστευαν πως θα λυθεί άμεσα, αλλά η υπόθεση πήρε την τροπή που όλοι γνωρίζουμε.

Το συγκεκριμένο σημείο στο Μελισσοκομείο, όπως και το Πέταλο του Πέπλου που βρίσκεται σε μικρή απόσταση, είναι οι περιοχές όπου στην πραγματικότητα δημιουργείται το πρόβλημα, ενώ υπάρχει άμεση σύνδεση και με την προσφυγική κρίση του Μαρτίου, καθώς ήταν τα σημεία που δέχτηκαν τη μεγαλύτερη πίεση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.

Μάλιστα, σύμφωνα με πηγές, μέσα στις Ενοπλες Δυνάμεις υπάρχει σύνδεση της προσφυγικής κρίσης με το «επεισόδιο» στο Μελισσοκομείο, καθώς έντονη είναι η φημολογία ότι οι τουρκικές αρχές σε μια καινούργια προσπάθεια εργαλειοποίησης των προσφύγων και των μεταναστών θέλουν να κρατήσουν ανοιχτές τις διόδους.

Θράσος και προκλητικότητα της Αγκυρας που απειλεί πάλι με τους πρόσφυγες

Ελληνικές προκλήσεις στο Αιγαίο ανακάλυψε ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος από τη φρεγάτα «Μπαρμπαρός», που βρίσκεται στη ναυτική βάση του Ισκερντερούμ (Αλεξανδρέττα) για να λάβει μέρος στην άσκηση «Ασπίδα της Μεσογείου», ισχυρίστηκε σε ομιλία του πως «παρ’ όλες τις προσπάθειές μας για σχέσεις καλής γειτονίας και παρά την υπομονή μας και τις σχέσεις καλής γειτονίας, δεν υπάρχει καμία εξήγηση για τις παρενοχλήσεις που γίνονται τις τελευταίες ημέρες στο Αιγαίο. Αυτές αποτελούν σοβαρή πρόκληση. Καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια να επιλύσουμε αυτά τα θέματα μέσω του διαλόγου και της αμοιβαίας κατανόησης και θα συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο».

Λίγο νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε συνέντευξή σε τηλεοπτικό σταθμό της εκλογικής του περιφέρειας, της Αττάλειας, προέβλεψε ότι οι πρόσφυγες, που έφυγαν από το Παζάρ Κουλέ και τα τουρκο-ελληνικά σύνορα στον Εβρο λόγω του κορονοϊού, «θα επιστρέψουν».

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών προσπάθησε να δημιουργήσει την εντύπωση πως η Αγκυρα δεν εργαλειοποιεί τους πρόσφυγες για να κερδίσει πολιτικά και άλλα οφέλη, ισχυρίστηκε ότι δεν αναφέρει την επιστροφή των προσφύγων στα σύνορα ως απειλή, αλλά την ίδια ώρα έθεσε τα ζητήματα που παζαρεύει η Αγκυρα με την Ευρώπη.

Το προσφυγικό είναι ένα κοινό ζήτημα με την Ε.Ε, ανέφερε ο κ. Τσαβούσογλου, και ζήτησε να επικαιροποιηθεί η συμφωνία τελωνειακής ένωσης Τουρκίας - Ε.Ε., να απελευθερωθεί η βίζα προς τους Τούρκους πολίτες που θέλουν να μεταβούν στην Ε.Ε. και να υπάρξει στενότερη συνεργασία της Τουρκίας με τις Βρυξέλλες σε θέματα τρομοκρατίας, που ερμηνεύεται ως απόπειρα δίωξης Κούρδων και γκιουλενιστών.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας απείλησε για άλλη μία φορά την Ευρώπη με όπλο το προσφυγικό, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Εμείς στείλαμε μήνυμα (στις Βρυξέλλες) πως με αφορμή την πανδημία αν πείτε πως δεν χρειάζεστε την Τουρκία, τότε να ξέρετε πως η πανδημία μεν θα τελειώσει, όμως το προσφυγικό ζήτημα θα συνεχιστεί για πολλά χρόνια. Τότε σας παρακαλώ να μη χτυπήσετε την πόρτα μας. Στόχος μας είναι η καλή συνεργασία και βεβαία μια συνεργασία που όλοι θα τηρήσουν τις υποσχέσεις τους».

Ο κ. Τσαβούσογλου αναφέρθηκε και στο νέο ζήτημα του Εβρου που έχει ανακύψει τις τελευταίες ημέρες και βρέθηκε στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας. «Η Τουρκία δεν θα αποδεχτεί τετελεσμένα» τόνισε, υποστηρίζοντας ότι το σημείο που η Ελλάδα ήθελε να τοποθετήσει φράχτη βρίσκεται εντός των χερσαίων συνόρων της Τουρκίας.

Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα επισήμαναν ότι «η συνοριακή γραμμή είναι χαραγμένη βάσει της Συνθήκης της Λωζάννης και του Πρωτοκόλλου του 1926, είναι αναγνωρισμένη και δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση».

Το περασμένο Σάββατο το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών με ανακοίνωσή του ανέφερε πως στις 11 Μαΐου ζήτησε από την Αθήνα «να κοινοποιήσει τις συντεταγμένες της περιοχής κατασκευής του φράχτη και να συγκαλέσει τη συνοριακή επιτροπή».

«Παρά τις προειδοποιήσεις και τις προτάσεις για συνεργασία, η Ελλάδα ξεκίνησε εργασίες ισοπέδωσης του εδάφους στις 13 Μαΐου 2020 και παραβίασε τα συμπεφωνημένα χερσαία σύνορά μας. Αυτή η παραβίαση εμποδίστηκε αμέσως από τις αρμόδιες αρχές μας, οι οποίες πήραν τα απαραίτητα μέτρα» αναφέρει η ανακοίνωση, που καταλήγει: «Δεν θα ανεχτούμε σε καμία περίπτωση κανένα τετελεσμένο στα σύνορά μας».

Είχε προηγηθεί ελληνικό διάβημα προς την τουρκική πλευρά για την παρουσία Τούρκων αστυνομικών και στρατιωτών στη θέση Μελισσοκομείο στον νότιο Εβρο. Ωστόσο επικρατεί μια ασάφεια για το τι πραγματικά συνέβη στο σημείο και από ελληνικής πλευράς δεν έχει υπάρξει επίσημη, αλλά ούτε και ανεπίσημη ενημέρωση από το αρμόδιο υπουργείο Αμυνας.

«Πυρά» για τους χειρισμούς της κυβέρνησης

Από την Παρασκευή ο ΣΥΡΙΖΑ φέρνει συνεχώς το θέμα του Εβρου στην επικαιρότητα και ζητά απαντήσεις. Χθες ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Χαρίτσης (MEGA), κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «υποτάσσει την εξωτερική πολιτική της χώρας στις εκάστοτε μικροκομματικές της σκοπιμότητες», προσθέτοντας ότι «τρεις μήνες πριν, η κυβέρνηση παρουσίαζε την παρουσία προσφύγων στον Εβρο ως ασύμμετρη απειλή» ενώ τώρα, που «υπάρχει εισβολή της τουρκικής στρατοχωροφυλακής σε ελληνικό έδαφος, ο υπ. Εξωτερικών δηλώνει ότι δεν πρέπει να δημιουργηθεί ένταση για λίγα μέτρα».

Ο κ. Χαρίτσης ανέφερε ακόμα ότι «η έλλειψη στρατηγικής της κυβέρνησης σε κρίσιμα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής στοιχίζει στη χώρα», καλώντας την «να ασκήσει υπεύθυνη εξωτερική πολιτική βάσει στρατηγικής, όχι με γνώμονα το πολιτικό κόστος, όπως έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τη Συμφωνία των Πρεσπών».

Από την πλευρά του ΚΙΝ.ΑΛΛ., ο Τομεάρχης Εξωτερικών Ανδρέας Λοβέρδος μίλησε για «αδιανόητη για υπουργό Εξωτερικών δήλωση στην ΕΡΑ που έκανε λόγο “για λίγες δεκάδες μέτρα” εθνικής γης στον Εβρο» και ζήτησε «έως και την Τρίτη, οπότε συνεδριάζει κεκλεισμένων των θυρών η Επιτροπή Εξωτερικών και Αμυνας, να λάβουμε ακριβέστατη γνώση του περιεχομένου των δύο διαβημάτων του υπουργείου Εξωτερικών προς την Τουρκία». Είπε ακόμα ότι «η κυβέρνηση δεν μπορεί να έχει ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής τον φόβο» και ότι «απαιτείται αμέσως να αποκτήσει εθνική στρατηγική».

Πολύ σκληρή γλώσσα χρησιμοποίησε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος κατηγόρησε τη Ν.Δ. για «ραγιαδισμό» και ζήτησε την παραίτηση του Ν. Δένδια, καθώς και του υπουργού Αμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου.

Μεγάλη αίσθηση, σε σχέση και με τα εσωκομματικά της Νέας Δημοκρατίας, προκάλεσε η επίθεση προς τον Νίκο Δένδια της περιβόητης πλατφόρμας «Ομάδα Αλήθειας», που πρόσκειται απολύτως στη Ν.Δ. και η οποία έβαλε στο στόχαστρό της τον υπουργό Εξωτερικών, λέγοντας: «Πριν 2 μήνες στον Εβρο ο Μητσοτάκης δεν άφησε ούτε ένα εκατοστό να παραβιαστούν τα σύνορα από την επίθεση της Τουρκίας μέσω του μεταναστευτικού. Τι νόημα έχει τώρα αυτή η απαράδεκτη δήλωση κύριε Δένδια;».

Παράλληλα ο υπουργός Εξωτερικών δέχτηκε σφοδρές επιθέσεις που προέρχονται από τον υπερδεξιό και ακροδεξιό χώρο. Επίθεση στον Ν. Δένδια εξαπέλυσε και ο φιλοσαμαρικός ιστότοπος antinews, χαρακτηρίζοντας τον «απίστευτο» και λέγοντας με ειρωνεία: «Νέα μικρασιατική εκστρατεία -αυτή τη φορά με εγγυημένη επιτυχία- ξεκινά ο Νίκος Δένδιας, με ανίκητα όπλα τους αστεϊσμούς και την πλάκα του» και ότι «μόνο με σάτιρα μπορεί να αντιμετωπίσει κανείς τον τρόπο που ο κ. Δένδιας “κοιτάζει” τα εθνικά θέματα και προς την Τουρκία».