Κανονικοποίηση και επιβράβευση της ισλαμοφοβίας
by ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ*Πώς είναι δυνατόν να διοριστεί κάποιος διοικητής μιας δομής προσφύγων, μουσουλμάνων ως επί το πλείστον, διατηρώντας τέτοιου είδους αντι-ισλαμικά στερεότυπα; Εχει εμπειρία επαφής πεδίου, ερευνητική ή άλλη, με μουσουλμάνους, ώστε να αντιληφθεί ότι δεν αποτελούν μια άμορφη, επικίνδυνη και βάρβαρη μάζα
Οι πρόσφατες επιλογές διοικητών προσφυγικών δομών που ανακοινώθηκαν από το αρμόδιο υπουργείο προκάλεσαν ιδιαίτερη έκπληξη, ιδίως εκείνη του διοικητή της δομής του Πύργου. Οταν το 2015 ξεκίνησα να μελετώ και να καταγράφω την ισλαμοφοβία στην Ελλάδα, ήταν ένας από τους εκείνους που εντόπισα να αναπαράγει ισλαμοφοβικό λόγο στα κείμενά του. Δεν επρόκειτο για μια απλή κριτική από θεολογική ή θρησκειολογική πλευρά, που θα ήταν θεμιτή. Γι’ αυτό ενδεχομένως είναι ορθότερο στην προκειμένη περίπτωση να γίνεται λόγος για αντι-ισλαμική στάση, δηλαδή, μια σαφώς αρνητική προσέγγιση του Ισλάμ και των μουσουλμάνων ως μονολιθικής μάζας, αδιακρίτως.
Το βασικό του εκδοτικό πόνημα, «Μιναρέδες: Οι Λόγχες του Ισλάμ στην Ευρώπη» (2014), εκτός του περιεχομένου, στο εξώφυλλό του αναπαράγει μια εικόνα που κυκλοφορεί σε ακροδεξιούς κύκλους διεθνώς και αποτέλεσε τη βασική αφίσα της καμπάνιας κατά των μιναρέδων στην Ελβετία. Στην ετήσια έκθεσή μου για την ισλαμοφοβία το 2015 είχα εντοπίσει την ίδια εικόνα σε μια ακροδεξιά/ισλαμοφοβική σελίδα στο Facebook με το όνομα «Εξω από την Ελλάδα οι Λαθρομετανάστες Τζιχαντιστές». Εκτός αυτού στα κείμενα και στις παρουσιάσεις του αναπαράγει στερεότυπα και λανθασμένες πληροφορίες, όπως η κλειτοριδεκτομή, χωρίς να διευκρινίζει ότι πρόκειται για πρακτική που εντοπίζεται σε αφρικανικές προ-ισλαμικές φυλές, δεν αναφέρεται πουθενά στο Κοράνι και συν τοις άλλοις καταδικάζεται.
Επίσης, υποστηρίζει ότι το Ισλάμ δεν αποτελεί θρησκεία της ειρήνης παραθέτοντας ισλαμοφοβικές εικόνες με μασκοφόρους που κρατούν το Κοράνι στο ένα χέρι και ένα όπλο στο άλλο, ή πράξεις βαρβαρότητας του αυτοαποκαλούμενου Ισλαμικού κράτους, παραγνωρίζοντας ότι αυτό αποτελούσε μια μειονότητα εντός του ισλαμικού κόσμου, καθώς το απέρριπταν οι περισσότεροι μουσουλμάνοι θεωρώντας το αιρετικό. Αναπαράγει με αυτόν τον τρόπο έναν «ηθικό πανικό» για το Ισλάμ ως απειλή, εκλαμβάνοντας τη θρησκεία περίπου 2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων συλλογικά ως εξ ορισμού βίαιη και αιμοσταγή.
Αν και θα μπορούσε κανείς να συνεχίσει με σχετικά παραδείγματα, τίθενται ορισμένα -ενδεχομένως ρητορικά- ερωτήματα: Πώς είναι δυνατόν να διοριστεί κάποιος διοικητής μιας δομής προσφύγων, μουσουλμάνων ως επί το πλείστον, διατηρώντας τέτοιου είδους αντι-ισλαμικά στερεότυπα; Εχει εμπειρία επαφής πεδίου, ερευνητική ή άλλη, με μουσουλμάνους, ώστε να αντιληφθεί ότι δεν αποτελούν μια άμορφη, επικίνδυνη και βάρβαρη μάζα; Η ισλαμοφοβία και οι αντι-ισλαμικές αντιλήψεις και πρακτικές στην Ελλάδα δεν είναι της ίδιας οξύτητας όπως σε άλλες χώρες, εντούτοις υφίσταται ένα κοινό στοιχείο: Τα τελευταία χρόνια έχουν κανονικοποιηθεί και δεν αναπαράγονται μόνο από κάποια περιθωριακή Ακροδεξιά, ενώ στην εν λόγω περίπτωση επιβραβεύονται μέσω διορισμού και μάλιστα σε προσφυγική δομή.
* Δρ Κοινωνιολογίας, διδάσκων Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και ερευνητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου