Het gefragmenteerde leven van Marco Carrera

De roman ”De kolibrie” van de vermaarde Italiaanse schrijver Sandro Veronesi (1959) wordt in de Nederlandse vertaling ontsierd door een grove fout. De hoofdfiguur Marco Carrera krijgt de bijnaam ”de kolibrie”, omdat hij bewegingloos door het leven gaat, geen echte betrokkenheid bij anderen toont en zich in een privécocon verschuilt. De fout zit in de vleugels van de kolibrie.

”De kolibrie” is geen eretitel. Het is eerder een verwijt. Op 19 december 2018 schrijft Marco Carrera’s geliefde Luisa hem een brief met de opmerking: „Je bent een kolibrie omdat je net als een kolibrie al je energie gebruikt om bewegingloos te blijven. Zeventig vleugelslagen per minuut om op de plek te blijven waar je al bent.” Uiteraard moet het zijn: zeventig vleugelslagen per seconde. Op de stofomslag wordt de vergissing over de kolibrie herhaald.

Groeistoornis

Marco Carrera is het tegendeel van een mens die alle emoties op een ondoordringbaar pantser laat afketsen. Nadat hij als kind met een groeistoornis door middel van een hormoonbehandeling de hoogte in schoot, doet hij niet onder voor zijn leeftijdsgenoten.

Ook Marco wordt verliefd. Luisa, de dochter van een bevriend echtpaar, is de liefde van zijn leven. En toch groeien zij niet toe naar een duurzame band van huwelijk en trouw. Hier komt de kolibrie om de hoek kijken. Luisa meent dat zij met een man die volgens haar nooit de minste verandering wil, niet kan samenleven.

De roman ”De kolibrie” is het levensverhaal van Marco Carrera, vanaf zijn geboorte en kinderjaren in een steeds vreugdelozer gezin, zijn studie oogheelkunde, zijn huwelijk en zijn geënsceneerde overlijden. De verschillende hoofdstukken van de roman geven de gelaagdheid van Marco’s geheugen en van de onderliggende emoties van de herinneringen weer.

Marco probeerde zijn zusje Irene van zelfmoord te weerhouden, maar hij faalde ten slotte toch. Met zijn broer Giacomo leeft Marco in onmin sinds zij concurrenten waren in de strijd om Luisa.

Na het overlijden van de ouders schrijft Marco vergeefse brieven aan zijn broer over de inboedel van het ouderlijk huis. Een soort verzoening komt pas op Marco’s sterfbed tot stand. Zijn huwelijk met de Sloveense stewardess Marina Molitor is aanvankelijk hartstochtelijk van aard, totdat zij tot de conclusie komen dat het „één grote leugen” was en dat Marco zich had wijsgemaakt dat zij op weg waren naar de toekomst.

Mislukte huwelijken

Deze roman lijkt een aaneenschakeling van mislukte huwelijken te zijn, maar er is gelukkig meer dan deze vloek van de moderne tijd. Dat ”meer” is belichaamd in Adele, de dochter van Marco en Marina: „Haar vader zorgde voor haar en haar moeder zorgde voor zichzelf.”

Het is alsof Marco in relatie tot Adele wil goedmaken wat hij bij zijn zusje Irene verzuimde. Nadat Adele in de Italiaanse bergen is verongelukt, wordt haar prille dochtertje Maraijin het doel van Marco’s bestaan. Hij ziet in Maraijin een voorbeeld voor de mensheid, een nieuwe mens met een welhaast religieuze opdracht. Deze overdreven verering is bepaald niet gezond, maar de toewijding aan Maraijins welzijn komt niettemin oprecht over.

Carrière

De wereld van deze roman is de wereld van de gegoede Italianen. De vaste strandvakanties bepalen de zomers. De vakanties zijn het toneel van torenhoge hartstochten en afgrondelijke teleurstellingen. Het leven van jonge mensen wordt afgemeten aan de curve van hun carrière. Ouder worden is in wezen lichamelijke schande.

Het geloof is een vanzelfsprekend randverschijnsel van theatrale aard. Over vloeken maakt niemand zich druk. Rome is niet meer dan decor. Dat heeft Veronesi met zijn roman goed getypeerd.

Maar ”De kolibrie” is geen roman die warmte geeft, eerder het tegendeel.

Boekgegevens

De kolibrie, Sandro Veronesi; uitg. Prometheus; 336 blz.; € 22,99