نگاهی به بلندترین گام‌های فضانوردان آمریکا در آستانهٔ پرواز اسپیس‌ایکس

https://static.euronews.com/articles/stories/04/70/26/88/773x435_cmsv2_f039c1a1-fb47-5f37-9744-2b6d7c502cb3-4702688.jpg

ایالات متحده پس از نه سال مأموریت اعزام فضانورد به جو زمین را دو روز دیگر یعنی در ۲۷ مه از سر می‌گیرد و این بار شرکت خصوصی اسپیس‌ایکس به مدیریت ایلان ماسک است که چنین عملیاتی را با حضور فضانوردان اجرا می‌کند.

در این پرواز آزمایشی که «دِمو ۲» نام دارد، بناست باب بِنکن و داگ هارلی، دو فضانورد ناسا در کلاهک پروازیِ «کرو دراگون» (سرنشینان اژدها) به همراه یک موشک فالکون ۹ راهی ایستگاه بین‌المللی فضایی شوند.

به همین مناسبت نگاهی خواهیم داشت به تاریخچهٔ مهمترین مأموریت‌های فضایی ایالات متحده که با حضور فضانوردان انجام شده است.

نخستین آمریکایی به فضا می‌رود

روز ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ یوری گاگارین روس، نام خود را به‌عنوان نخستین انسانی که راهی فضا شد ثبت کرد او در «وستوک۱» ۱۰۸ دقیقه در مدار زمین پرواز کرد.

آمریکایی‌ها از قافله عقب نماندند. کمتر از یک ماه بعد یعنی در ۵ مه همان سال، آلن شپارد یک پرواز ۱۵ دقیقه‌ای زیرمداری را با فضاپیمای «مرکوری» انجام داد،‌ فضاپیمایی که ناسای تازه ‌‌تأسیس، در ۱۹۵۸ کار روی آن را آغاز کرده بود.

شپارد با کلاهک «فریدم ۷» حدود ۱۸۶ کیلومتر از زمین فاصله گرفت و ۵۰۰ کیلومتر را در فضا پیمود و آنگاه در آب‌های آتلانتیک فرود آمد.

چند هفته بعد جان اف کندی برنامهٔ فضایی آپولو را راه‌اندازی کرد که هدفش آن بود که تا پایان دههٔ ۱۹۶۰ پای انسان را به روی ماه باز کند. در فوریهٔ ۱۹۶۲ جان گلن،‌ دیگر فضانورد ناسا توانست در مأموریتی، ظرف کمتر از پنج ساعت، سه‌بار زمین را دور بزند.

https://static.euronews.com/articles/stories/04/70/26/88/808x454_cmsv2_a67b2c5e-10d5-5d0e-9889-cee132d2cde4-4702688.jpg
ریچارد نیکسون، رئیس جمهوری وقت آمریکا، سه فضانورد آپولو ۱۱ را بدرقه می‌کندAP Photo

خیز بلندی به‌سوی فضا؛ آدمی به ماه می‌رود

۶ پرواز بی‌سرنشین و ۴ پرواز حاوی فضانوردان برای آزمایش تجهیزات انجام شد تا بالاخره آپولو ۱۱ توانست بر سطح ماه بنشیند. ۲۱ ژوئیهٔ ۱۹۶۹ بود که نخستین انسان پا روی ماه گذاشت. نیل آرمسترانگ و ۲۰ دقیقه بعد از او ادوین آلدرین روی ماه راه رفتند حال آنکه مایکل کالینز دیگر همسفر آنها در مدار باقی ماند.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

جملهٔ جاودانهٔ آرمسترانگ را بیش از نیم‌ میلیارد نفر پای تلویزیون‌های جهان شنیدند: «این گام کوچکی برای بشر است و خیز عظیمی برای بشریت». پس از آن پنج مأموریت آپولوی دیگر انجام شد و ۱۰ فضانورد آمریکایی دیگر روی ماه پیاده شدند تا داستان پروژهٔ آپولو در ۱۹۷۲ به پایان رسید.

فاجعه چلنجر، ساخت ایستگاه بین‌المللی فضایی و تلسکوپ فضایی هابل

سال ۱۹۷۲ بود که ریچارد نیکسون، رئیس جمهوری وقت آمریکا برنامهٔ شاتل فضایی ایالات متحده را راه‌اندازی کرد. نخستین پرواز این برنامه روز ۱۲ آوریل ۱۹۸۱ با شاتل کلمبیا انجام شد که اولین سفینهٔ سرنشین‌دارِ قابل استفادهٔ مجدد بود.

شاتل‌های چلنجر، دیسکاوری،‌ آتلانتیس و اِدِوور از پی هم سر رسیدند و یکی از آنها یعنی چلنجر بود که در ۱۹۸۳ سالی راید، نخستین فضانورد زن آمریکایی را روانهٔ فضا کرد.

https://static.euronews.com/articles/stories/04/70/26/88/808x454_cmsv2_08b25991-2c43-5738-8735-088754efa33e-4702688.jpg
تصویری از لحظهٔ انفجار سفینهٔ چلنجرAP Photo

چلنجر سرانجام حین بیست و پنجمین پروازش در روز ۲۸ ژانویهٔ ۱۹۸۶، ۷۳ ثانیه پس از برخاستن از زمین منفجر شد و هر هفت سرنشین آن مقابل چشم جهانیان جان باختند.

دو سال بعد شاتلِ دیسکاوری بود که مأموریت‌های فضایی را از سر گرفت. با رسیدن تلسکوپ فضایی هابل و نیز آغاز ساخت ایستگاه فضایی بین‌المللی در سال ۱۹۹۰ مأموریت‌ شاتل فضایی آمریکا اهمیتی دوچندان یافت و بودجه‌ای بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار به آن اختصاص یافت که بیشترش را خودِ‌ ایالات متحده تأمین می‌کرد.

توقف پرواز‌های سرنشین‌دار آمریکا به فضا و عزم رسیدن به مریخ

در سال ۲۰۰۴ جرج دبلیو بوش، رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده تصمیم گرفت برنامهٔ شاتل فضایی را تمام کند اما تا سال ۲۰۱۰ فرصت داد تا ساخت ایستگاه بین‌المللی فضایی تمام شود. شاتل‌های دیسکاوری،‌ اندوور و آتلانتیس آخرین مدارگردهای آمریکایی بودند که همچنان کار می‌کردند.

آخرین پرواز یک شاتل سرنشین‌ٔدار آمریکایی، پس از ۳۰ سال کار، در ژوئن سال ۲۰۱۱ به پایان رسید. از آن تاریخ به بعد ناسا برای گسیل کردن فضانورد به فضا تماما از سایوز روسیه بهره برده است، که پرکارترین و پرعمرترین فضاپیمای سرنشین‌دار جان به‌شمار می‌رود.

https://static.euronews.com/articles/stories/04/70/26/88/808x454_cmsv2_29839eac-c9a1-5321-88b1-7a8c6f5a2a5e-4702688.jpg
تصویری از فضاپیمای سویوز روسیه که به محل پرواز در بایکونور قزاقستان فرستاده می‌شودAP Photo

باراک اوباما در ماه فوریهٔ سال ۲۰۱۰ برنامهٔ سفر دوبارهٔ آمریکایی‌ها به ماه را لغو کرد و به جای آن هدفی جاه‌طلبانه‌تر ارائه داد یعنی جای دادن فضانورد در مدار مریخ تا سال ۲۰۳۵ و نیز ساخت شاتل آمریکایی برای فرستادن فضانوردان این کشور به ایستگاه فضایی بین‌المللی.

جانشین وی یعنی دونالد ترامپ،‌ آخرین رئیس جمهوری آمریکا به ناسا دستور داد بازگشت به ماه را تا سال ۲۰۱۴ در برنامه بگذارند و مأموریت سفر به مریخ را نیز در دستور کار قرار دهند.