Schooldirecteurs leggen de moeilijke puzzel: ‘De meest intense periode ooit’

Het kleuter- en het lager onderwijs krijgen zicht op een volledige heropening. In het secundair onderwijs is het de bedoeling dat alle leerlingen nog minstens één keer naar school kunnen komen. We vroegen aan de schooldirecties hoe ze de voorbije weken beleefden. 

✦Exclusief voor abonnees door Lieven Desmet25 mei 2020, 5:52

Maggy Van Keerbergen (GO! technisch atheneum in Halle): ‘Ontroerend bericht gekregen’

“We zijn een school van 700 leerlingen, zowel technisch als beroepsonderwijs, en er zijn 120 personeelsleden”, zegt Maggy Van Keerbergen. Deze ochtend zit ze samen met de hele directie om de puzzel te leggen waardoor alle leerjaren terug naar school zouden kunnen komen. “De leerlingen zelf zijn ook wel vragende partij”, merkt de directrice op. “Zo kregen we een heel pakkend bericht van een leerling uit de automechanica of hij alstublieft snel terug zou mogen komen. Dat is zowel ontroerend als hartverwarmend, ook al omdat het een zogezegde ‘harde’ sector is.” 

De voorbije weken verliepen al bij al vlot. “Ook al was het wel een moeilijke puzzel om alle uurroosters en bubbels op mekaar af te stemmen. Maar alle collega’s hebben zich bereid getoond om mee te begeleiden.” Op die manier konden alle zesdes en zevendes twee volle dagen naar school. Voor de uitbreiding straks wordt het niet makkelijk, gezien de strenge voorschriften. “De praktijkoefeningen zijn het interessantst om nog te organiseren, maar om draaibanken, houtbewerkingmachines, autowerkplaatsen, na elk gebruik te reinigen, zal niet evident zijn. Misschien kunnen we de leerlingen dat zelf laten doen, na de les, al is het maar de vraag of het dan netjes genoeg zal zijn. ” 

Een mogelijke ‘blijver’ na deze coronacrisis is het organiseren van een feedbacktraject in plaats van een formeel examen. “Elke leerling krijgt een persoonlijk en uitgebreid gesprek met drie leerkrachten die de klassenraad vertegenwoordigt. Wij hebben een voorstel tot advies kaar en wij gaan samen met de leerling en de ouders dit voorstel bekijken.” 

Wel vraagt Van Keerbergen graag snel duidelijkheid rond de opstart in september. “Normaal zijn rond deze periode alle voorbereiding gestart voor volgend schooljaar. Dat is dus nu nog niet aan de orde. Als meneer de minister het niet erg vindt, ik had ook graag nog wat verlof gehad.”

Franceska Verhenne (RHIZO Lyceum OLV Vlaanderen in Kortrijk): ‘Moeilijke keuzes maken’

“Dit is de meest ingrijpende en intense periode die ik als directrice al heb meegemaakt”, zegt Franceska Verhenne die sinds 2013 de leiding heeft over de school met 611 leerlingen. Het moeilijkste van de voorbij weken vond ze de discrepantie tussen wat door de overheid werd gecommuniceerd en de gevolgen die daarachter verscholen zaten. “Daardoor werden verwachtingen gecreëerd waaraan niet kon worden voldaan, omdat je aanloopt tegen de veiligheidsmaatregelen. Niet elke ouder begreep dat evengoed.” Tegelijk kreeg ze ook veel begripvolle reacties. “Ik hoop dat deze hele periode de soms negatieve perceptie op het onderwijs en het personeel een beetje doet keren.”

Dat er soms keuzes gemaakt moeten worden is inherent aan deze periode. Voor het eerste, het derde en het vijfde jaar worden geen lessen meer georganiseerd op school, en blijft het afstandsonderwijs gelden. De andere jaren zullen voornamelijk herhalingslessen krijgen, ter voorbereiding ook van de examens. “Voor de zesdejaars is er wel een terugkommoment voorzien voor hen. Omdat we ook wel een perspectief op sociaal contact willen organiseren.” 

Het doet de vraag rijzen of al die inspanningen voor nog vier weken de moeite zijn? “Wij zijn een geprivilegieerde school met leerlingen die in een sterke thuisomgeving zitten. Op dat punt loopt het afstandsonderwijs vrij goed. Er is ook voorzien in een examenmoment voor alle jaren. “Het gaat om een kans die een leerling die dat nodig heeft krijgt, omdat er een proefwerkkans is weggevallen in vergelijking met een gewoon schooljaar.” Het biedt ook de kans om te evalueren waar de school volgend jaar moet aanpassen, al vreest Verhenne niet voor een opgelopen achterstand. 

Jenneke Cauwels (Sint-Jorisschool in Brussel): ‘Kan niet wachten’

Het waren helse weken voor Jenneke Cauwels, die 183 kleuters in haar schooltje in hartje Brussel heeft. “Toen de sluiting werd opgelegd hebben we alle ouders opgebeld. Veel van onze ouders hebben geen toegang tot ICT-middelen, de kleuters zelf wonen ook heel vaak in kleine appartementen in Brussel.” Meteen werd een alternatief plan in gang gestoken, waarbij de kleuters per week een thema kregen, waarmee dan geknutseld werd. “Veel kleuters hebben we stiften, kleurpotloden, en ander materiaal bezorgd.” 

Na de paasvakantie werd dan iets formeler afgesproken en konden de ouders op school spullen afhalen in het kader van themagerichte pakketten. “Zo kregen we ook via de ouders meer te horen hoe ze zelf de periode beleefden, want in sommige gemeenschappen werd veel fake news rondgestrooid rond de coronamaatregelen. Sommige durfden gewoon niet buiten komen.” 

Cauwels is bijzonder opgelucht om straks weer alle kleuters te mogen ontvangen. “We hadden in de opvang wel enkele kinderen, maar maximaal een 35-tal, dat is verwaarloosbaar.” Het draaiboek lag al langer klaar, op basis van de opgelegde risicoanalyse, maar de verbazing was groot toen tal van eerder opgelegde veiligheidsmaatregelen niet meer zo nodig bleken: geen mondmaskers bij de kleuters of geen social distancing. “We moeten wel bekijken hoe we de ouders uitgelegd krijgen dat ze niet langer, zoals voorheen, hun kleuter tot in de klas kunnen brengen. Ook de uren gaan we moeten alterneren, want we kunnen geen wachtrijen veroorzaken.” 

Cauwels kan niet wachten om de kleuters een moment van ‘gewoon doen’ te bezorgen. “Het welbevinden staat centraal. Daarom vinden we het zeker nog de moeite waard om gedurende vier weken nog te openen. Dat ze weer even kind kunnen en mogen zijn.”

 Peter Janssens (Mater Dei in Sint-Pieters-Woluwe): ‘De limiet was bereikt’

“Ik was helemaal voorbereid, de puzzel was gelegd”, steekt Peter Janssens van wal. De directeur van de lagere school Mater Dei had het draaiboek klaar om alle 300 leerlingen onder strikte veiligheidsmaatregelen naar klas te laten komen. Toen kwam op 13 maart het verbod, en moest de school alsnog helemaal dicht. Zijn puzzelwerk bleek evenwel geen verloren moeite, want het bewijst vandaag zijn merites als fundament voor wat komen gaat. 

Janssens schetst een uitgebreide analyse van gedeelde bubbels, opgedeeld in verschillende kleuren, en halve dagen les. Broertjes en zusjes komen zo op hetzelfde ogenblik aan op school, zodat de ouders geen verschillende momenten moeten incalculeren. Er is ook zoveel mogelijk tegemoet gekomen aan vriendjes uit dezelfde bubbel. Het is duidelijk, hier spreekt 15 jaar ervaring. “Maar ook de context is belangrijk”, zegt Janssens. “Wij hebben de plaats en de ruimte. Collega’s die in kleine lokaaltjes zitten, begin er maar eens aan. Bovendien klinkt het misschien eenvoudig, maar dat is het zeker niet. Je moet alles opnieuw uitvinden. Vaak van nul starten, want je botst op ongeziene obstakels waar je een antwoord moet op verzinnen.” 

De directeur zegt dat hij een populatie heeft van een eerder hogere sociale klasse. “Dat scheelt uiteraard ook. Maar je voelt aan alles dat de pre-teaching op zijn limieten botst. De kinderen zitten er stilaan door, en er vloeien al eens tranen. Het is voor iedereen dan ook slopend.” Daarom alleen al is het voor Janssens duidelijk dat terug naar school mogen voor veel kinderen het verschil zal maken. “We gaan een goede analyse maken van waar we staan met onze kinderen, ook al zijn we ervan overtuigd dat er geen grote gaten te dichten zijn. En waar nodig hebben we wat marge om in te halen.”