غیزانیه اهواز؛ 600 چاه نفت و دریغ از یک لیوان آب

غیزانیه از نمای نزدیک «بخش غیزانیه» در جنوب شرق اهواز و ۴۰ کیلومتری مرکز استان خوزستان با ۲۸ هزار نفر جمعیت و بیش از ۸۰ روستا قرار دارد. این منطقه از فقدان امکانات اولیه زندگی مانند آب شرب و هوای پاکیزه رنج می‌برد و به گفته استاندار خوزستان، روزانه در آن حدود ۶۰۰ هزار بشکه نفت استخراج می‌شود".

 خبرگزاری ایرنا در گزارشی به وضعیت این منطقه غیزانیه اهواز و بی آبی در این منطقه پرداخت. جمعی از اهالی این منطقه نفتخیز در روزهای اخیر با تجمع اعتراضی، به بی آبی اعتراض کردند که به خشونت گرایید و چند زخمی و بازداشتی داشت.

به گزارش عصرایران، غیزانیه نام یکی از سه بخش اهواز است که لب‌های مردمانش سالهاست با وجود محاصره شدن در شریان‌های نفتی، تشنگی را فریاد می‌زنند.

غیزانیه در قلب منطقه نفتی اهواز واقع شده است با حدود ۳۰۰ حلقه چاه؛ ۸۰ روستا و ۲۵هزار نفر جمعیت دارد و به دلیل محرومیت های بیشمار در دل ثروتی همچون نفت نامش همواره بر سر زبان‌هاست.

ساخت سایت دفن و بازیافت زباله در حوالی این بخش و غرق شدن روستاها در دود و بوی بد زباله‌ها، خاکی بودن بسیاری از جاده‌ها و نبود زیرساخت‌های فرهنگی و کمبود مدارس، قرار گرفتن یکی از بزرگترین کانون‌های ریزگرد در اطراف، مشکلات زیست محیطی ناشی از نشت نفت از لوله‌ها تنها بخشی از مشکلات ساکنان این منطقه است اما مشکل بزرگتر آن کمبود آب شرب برای ساکنان آن است و این موضوع عرصه را بر مردم تنگ کرده است.

ساکنان غیزانیه بارها از مسئولان برای حل این مشکل مدد جسته‌اند و بارها در مقابل استانداری تجمع کرده‌اند و حتی برای نشان دادن مشکل کمبود آبشان با نشان دادن دبه‌های خالی اعتراض خودشان را باعلام کرده‌اند.

با شیوع ویروس کرونا و هشدارهای مسئولان بهداشتی توجه مردم بیش از پیش به ضرورت آب شرب جلب شد اما آب در غیزانیه همچنان کمیاب و برخی روزها نایاب بود. کامیون‌های حمل آب همچون سال‌های گذشته در برخی ساعات به روستاهای غیزانیه آب می‌بردند و مردم باید در صف‌های طویل به قدر محدود از این مایه‌ حیات برداشت می‌کردند.

با گرمتر شدن هوا نیاز مردم بار دیگر به مراتب بیشتر هم شد و حال دیگر مردم غیزانیه برخی روزها حتی از همین مقدار سهمیه آب نیز محروم بودند، عرصه که بر جوانان منطقه تنگ آمد راه را در اعتراض غیر مسالمت آمیز دیدند تا صدای تشنگی‌شان به گوش مسوولان برسد.

تجمع قانونی در مجرای قانونی

سوم خرداد ماه امسال تعدادی از جوانان غیزانیه با بستن جاده اهواز – رامهرمز خواستار رفع این محرومیت شدند به گفته فرمانده انتظامی کلانشهر اهواز بی‌توجهی مسئولان به مردم بخش غیزانیه در خصوص تامین آب شرب باعث تجمع غیر قانونی اهالی این بخش شد. پس از ورود ماموران پلیس برای بازگشایی جاده، تعدادی از تجمع کنندگان با سنگ و چوب به سوی ماموران حمله ور شدند و ۲ مامور پلیس را از ناحیه سر مجروح کردند.

سرهنگ محسن دالوند ادامه داد: پلیس با استفاده از سلاح ساچمه‌ای پلاستیکی ضد شورش دو نفر از تجمع کنندگان را به صورت سطحی مجروح و بازداشت کرد و این افراد در حال حاضر هیچ مشکلی ندارند. اعتراض مردم به تأمین نشدن آب شربشان یک مطالبه قانونی است اما بایستی در مجرای قانونی انجام شود.

وعده سه ماهه‌ای که ۴۰ ماهه شد

استاندار خوزستان زمستان سال ۹۵ در بازدید از غیزانیه وضعیت این منطقه را برای مسئولان مایه شرمساری خوانده و گفته بود: اگر چه بخش غیزانیه متصل به کلانشهر اهواز بوده و بیش از ۶۰۰ چاه نفتی در آن است اما محرومیت در این منطقه نگران کننده و غیر قابل قبول است. وضعیت کنونی منطقه غیزانیه نگران کننده و برای ما جای شرمندگی دارد چرا که پس از ۴۰ سال بخشی از استان که در آن فعالیت های اقتصادی نفتی صورت گرفته و در اقتصاد کشور سهم بسزایی دارد در چنین وضعیتی قرار دارد.

به گفته غلامرضا شریعتی وضعیت آب شرب از جمله مشکلات عمده‌ای است که در این منطقه مردم را با مشکلات جدی مواجه ساخته است.

چند روز بعد از این بازدید بار دیگر استاندار در بازدید از غیزانیه با وعده تأمین آب شرب برای این منطقه در سه ماه آینده افزوده بود: در سه ماه آینده باید آب شرب بهداشتی و کافی برای بخش غیزانیه تأمین شود.

وی دلیل این امر را غفلت مسئولان و مشکلات دیگر در این بخش عنوان کرد و گفت: مردم این بخش بابت نداشتن آب شرب متحمل رنج زیادی شده‌اند و این مشکل که جزو حقوق اولیه مردم است، باید جبران شود. تعویض خطوط آبرسانی از ایستگاه شیبان تا روستای 'صفیره' از محل صندوق توسعه ملی بر عهده شرکت آب و فاضلاب روستایی در حال اجراست؛ شرکت ملی مناطق نفتخیز نیز موظف شد لوله های مورد نیاز آبرسانی، از روستای 'صفیره' تا روستای 'نزهه' را خریداری و در اختیار شرکت آبفار برای اجرا قرار دهد تا در مدت سه ماه اجرا کند.

اگرچه مدیرعامل وقت شرکت آب و فاضلاب روستایی خوزستان در همان زمان حل مشکل کامل آب شرب این منطقه را ظرف یک الی ۲ سال ممکن ندانسته و گفته بود: آب شرب مشکل بیش از ۳۰ سال گذشته در این بخش بوده است، این مشکل به دلیل فرسودگی و شکستگی خطوط لوله مسیر ۵۵ کیلومتری انتقال آب (از شیبان تا غیزانیه) است که همه آن به اضافه سه ایستگاه پمپاژ باید تعویض شود.

درویشعلی کریمی اعتبار مورد نیاز برای بازسازی خط آبرسانی این بخش را یک هزار و ۴۰ میلیارد ریال عنوان کرده و افزود: با استفاده از اعتبارات صندوق توسعه ملی بازسازی ۲۳ کیلومتر از این خطوط ، از شیبان تا روستای صفیره، با اعتبار ۲۳۰ میلیارد ریال آغاز شده است. اعتبار باقیمانده را نمی توانیم در یکی دو سال آینده تامین کنیم و سایر دستگاه های اجرایی نیز باید در این زمینه کمک کنند.

مشکل تامین آب شرب مردم غیزانیه در این سال ها تنها به توقف های گاه و بیگاه پروژه آبرسانی ختم نمی شد بلکه حتی اختلافات مالی میان پیمانکار شرکت آبفار و رانندگان زیرمجموعه آن نیز در نهایت سبب توقف آبرسانی با تانکر به اهالی این منطقه محروم می شد نمونه آن بی آبی چند روزه ۴۰ روستای غیزانیه در سال ۹۶ به دلیل اعتصاب رانندگان بود که صدای انتقاد اهالی این منطقه را بار دیگر درآورد.

در نهایت با تعلل شرکت آبفار خوزستان در اجرای طرح آبرسانی به این منطقه استاندار خوزستان در فروردین ماه سال ۹۷ آبرسانی به قسمت غربی این بخش از اهواز را به سازمان آب و برق سپرد تا به گفته وی بخشی از تعلل شرکت آبفار در اجرای طرح آبرسانی جبران شود.

روستاهای غیزانیه از سه نقطه تصفیه خانه شیبان از محل رودخانه کارون، تاسیسات آب رامهرمز و کانال کوت امیر آب شرب دریافت می کنند.به گفته مسئولان هر سه این منابع آب حدود ۴۰ الی ۵۰ کیلومتر با روستاهای غیزانیه فاصله دارند که همین امر باعث افت فشار و یا قطعی آب می شود.

تکرار تاریخ و اعتراض به تشنگی

سه سال پس از نخستین بازدید استاندار خوزستان از بخش غیزانیه و وعده حل سه ماهه مشکل، مردم ساکن در روستاهای غیزانیه خرداد سال ۹۸ جاده اهواز – ماهشهر را بستند تا صدای تشنگی آنها به گوش مسئولان برسد. مشابه همین اقدامی که خرداد امسال البته با سرو صدای بیشتر رخ داد.

بخشدار غیزانیه یک روز بعد از اعتراض مردم به نبود آب شرب در خرداد ۹۸، از سیراب شدن مردم منطقه در چهار ماه آینده خبر داد و گفت: طرح آبرسانی به روستاهای بخش غیزانیه که مدتی متوقف شده بود، به جریان افتاده و قرار است تا چهار ماه آینده به بهره برداری برسد. طرح آبرسانی به غیزانیه شامل ۲ مصوبه بوده که یک بخش آن ۲۵ کیلومتر لوله گذاری از تاسیسات شهرستان کارون (ایستگاه خسروی) به دهستان مشرحات بود که انجام نشد و مقرر شد سازمان آب و برق لوله های مورد نیاز را خریداری و به شرکت آبفار تحویل دهد.

به گفته رسول ساکی مصوبه دوم شامل ۵۵ لوله گذاری است که یک بخش آن از شیبان تا صفیره بر عهده شرکت آبفار بوده و بخش دیگر از صفیره تا تاسیسات نزهه که بر عهده آبفار و شرکت نفت بوده و این بخش نیز اجرا نشده است.

وقتی نفت زیربار مسئولیت های اجتماعی نمی‌رود

وجود ۳۰۰ حلقه چاه در حوالی این بخش خود دلیل محکمی برای ایفای مسئولیت های اجتماعی شرکت نفت است، درحالیکه روزانه صدها بشکه نفت از چاه های قرار گرفته در محدوده غیزانیه استخراج می شود، سهم مردم این منطقه تنها بشکه های خالی از آب و نگاه‌های منتظر به تانکرهای آبرسانی است.

دی ماه سال ۹۸ استاندار تلاش کرد تا بخشی از وظیفه تکمیل پروژه آبرسانی به غیزانیه را به شرکت نفت واگذار کند وی در نشست امضای توافقنامه همکاری شرکت ملی مناطق نفت‌خیزجنوب و شرکت آب و فاضلاب روستایی خوزستان گفت: نبود آب شرب در این منطقه که روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت از آن استخراج می‌شود، جای سوال دارد.

شریعتی معتقد بود: درآمد حاصل از استخراج این نعمت خدادادی، به خزانه واریز می‌شود و به همین دلیل می‌توان گفت، نبود منابع مالی برای تامین آب شرب منطقه‌ای که به این میزان تولید نفت دارد، نشان از اشکال در سیستم تقسیم اعتبارات است. روستاهایی که مواهب بیشتری برای کشور دارند و حتی ممکن است همین مواهب موجب خطرپذیری در آن روستاها شود، مثل روستاهای غیزانیه، باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند و این درحالی است که بخش غیزانیه با جمعیتی بالغ بر ۳۰ هزار نفر، در نزدیکی مرکز خوزستان قرار دارد.

محرومیت، سهم غیزانیه از لوله های نفت

پای درد و دل مردم غیزانیه که بشنوی اول و آخر کلام آنها تنها یک سوال است، سهم ما از لوله های نفت چیست؟ عدنان یکی از جوانان غیزانیه است که به مطالبه از طریق رسانه‌ها وشبکه‌های اجتماعی بیشتر تاکید دارد. او درخصوص وضعیت ساکنان روستاهای این بخش می‌گوید: مردم این منطقه خواسته زیادی ندارند درحال حاضر تنها مطالبه آنها دسترسی به آب سالم، باکیفیت و پایدار است.

عدنان توضیح می‌دهد: مردم رنج کشیده غیزانیه در آفتاب سوزان تابستان باید با آب سهمیه‌ای موجود در بشکه‌ها روز را به شب برسانند، در برخی روستاها نیز که لوله‌کشی آب انجام شده تنها دربرخی ساعات آب شرب جریان دارد و مابقی ساعات قطع است.

وی ادامه داد: اگرچه به شخصه اعتراض غیر مسالمت آمیز را قبول ندارم اما آستانه تحمل مردم این منطقه محروم هرازگاهی لبریز می شود و به دنبال راهی برای دیده شدن هستند تا شاید مشکل تشنگی آنها رفع شود.

مدیرعامل آبفای خوزستان روز گذشته در گفت و گو با خبرنگار ایرنا وعده حل این مشکل ظرف ۲ هفته الی یکماه آینده را داد و گفت: شرکت آب و فاضلاب روستایی از سال ها پیش طرحی برای آبرسانی به این منطقه آغاز کرده بود که البته ناتمام است، تجهیزات مورد نیاز برای تکمیل این پروژه آبرسانی همچون لوله، پمپ و اتصالات با هماهنگی ایجاد شده ازیک کارخانه خریداری شده است.

چند روز از اعلام رسمی ادغام شرکت آب و فاضلاب روستایی خوزستان با شرکت آبفای شهری می گذرد، شرکتی که در ماه های گذشته نیز شاهد تنش های بسیاری درخصوص پرداخت مطالبات پیمانکاران و کارکنان بود. شرکت آبفار مسئول آبرسانی به روستاهای تشنه غیزانیه بود اما بدون آنکه از این آزمون سربلند بیرون بیاید این وظیفه را به شرکت آبفای شهری محول کرد حالا باید دید مشکل تشنگی مردم غیزانیه حل می شود و یا آنکه وعده سیراب شدن ساکنان باز هم تمدید می شود؟

گزارش: ندا رضاپور