Ο άνθρακας ως μείζον πρόβλημα για το περιβάλλον και την υγεία

euronews_icons_loading

«Δεν ξέρω κανέναν που να πέθανε από φυσικά αίτια εδώ. Ακόμα και οι νέοι πεθαίνουν. Και όσοι είναι ακόμα ζωντανοί, είναι άρρωστοι». Αυτό λέει στην κάμερα του euronews ο Γκόραν Στόγιακ. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Τούζλα, μια μικρή πόλη 100 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Βοσνίας Σαράγιεβο, η οποία έχει γίνει σύμβολο της βαθιάς εξάρτησης της χώρας από τον άνθρακα και των επιζήμιων επιπτώσεων στην υγεία από την παραγωγή ορυκτών καυσίμων.

Στην Τούζλα πάρχει έρνα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας 700 μεγαβάτ, το μεγαλύτερο στην χώρα, το οποίο ωστόσο έχει ως συνέπεια να εκλύονται στην ατμόσφαιρα μεγάλες ποσότητες από διοξείδιο του θείου και διοξείδιο του αζώτου. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Το τοξικό υπόλειμμα που απομένει από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μολύνει τα πάντα με βαρέα μέταλλα, ξεκινώντας από το έδαφος, φτάνοντας στο νερό και κατλήγοντας τελικά σε όλη την διατροφική αλυσίδα.

Το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενεργειας της Τουζλα έχει αποθέσει περίπου 30 εκατ. κυβικά μέτρα αποβλήτων σε μια έκταση 2.500 στρεμμάτων μόνο σε ένα μέριος. Και υπάρχουν συνολικά τρία, όλα κοντά σε αστικές περιοχές. Πέρυσι η κυβέρνηση αποδέχθηκε τα σχέδια επέκτασης του εργοστασίου χάρη σε ένα δάνειο 680 εκατ. δολαρίω από την Τράπεζα Εξαγωγών Εισαγωγών της Κινας. Οι αρχές λένε ότι η μεταρρύθμιση αυτή θα βελτιώσει τα πράγματα.

Μια έρευνα που δημοσιοποιήθηκε πέρυσι ως μέρος της καμπάνιας «Ευρώπη πέρα από τον Ανθρακα», αποδεικνύει ότι τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας από άνθρακα προκαλούν πρόωρους θανάτους χιλιάδων ανθρώπων κάθε χρόνο στην Ευρώπη: το 2016 καταγράφηκαν επισήμως 1.239 τέτοιοι θάνατοι μόνο στα δυτικά Βαλκάνια. Αναμεσά τους και αρκετοι φιλοι του Γκοραν.

«Ειδα φίλους μου να πεθαινουν από καρκινο. Δεν μπορούσε κανείς να τους βοηθησει. Υπέφεραν πολυ», αναφέρει ο ίδιος στην κάμερα του euronews. Αυτος ειναι ο λογος που, όπως λέει, έχει ορκιστεί να συνεχίσει να πολεμά. Ωστόσο αυτή δεν θα είναι μια εύκολη μάχη.

Η Βοσνία δεν είναι η μόνη χώρα που σχεδιάζει την κατασκευή νέων εργοστασίων παραγωγής ενέργειας από άνθρακα. Δεκαεπτά τέτοιες μονάδες αναμένεται να κατασκευαστοπύν στις χωρες των Δυτικων Βλκανιων μέχρι το 2030. Μέχρι δηλαδή το τέλος κατά το οποίο αρκετές χώρες της ΕΕ έχουν δεσμευθεί να καταργήσουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα...

Δημοσιογράφος • Ioannis Giagkinis