Ελευθεροτυπίας πάθη

Ούτε τυπικά ούτε «χειροπόδαρα» είναι δεμένη η «Εφημερίδα των Συντακτών» με την εφημερίδα «Ελευθεροτυπία». Ωστόσο τα νήματα που μέσα στον χρόνο τις συνδέουν και ανιχνεύσιμα είναι και ουσιαστικά. Ενα από αυτά είναι και η ίδια η ελευθεροτυπία, ως αξία και δικαίωμα, το οποίο και οι δύο εφημερίδες προσπάθησαν και προσπαθούν να υπηρετούν.

Αφορμή για τα παραπάνω είναι οι δημόσιοι προσβλητικοί χαρακτηρισμοί τους οποίους εξαπέλυσε ο δημοσιογράφος – βουλευτής Κ. Μπογδάνος σε βάρος των συντακτών και των αναγνωστών της «Εφ.Συν.», επειδή στην αρθρογραφία της έγινε λόγος για «παρέμβαση» του «Ρουβίκωνα» στο σπίτι του δημοσιογράφου Α. Πορτοσάλτε. Το γεγονός ότι εκτός από θετικούς ή αρνητικούς χαρακτηρισμούς, που ασφαλώς είναι θεμιτοί, αναγκαίες είναι και κάποιες περιγραφικές εκφράσεις, για να μάθουμε οι μη αυτόπτες τι έγινε, δεν περνά από τον νου του τιμητή. Γιατί γι' αυτόν προέχει η καταδίκη της «αντίπαλης» εφημερίδας κι όχι η είδηση.

Παρένθεση: Κατά τη διάρκεια της παρελθούσας θητείας του υπογράφοντος ως υπουργού, ο «Ρουβίκωνας» είχε πραγματοποιήσει «παρέμβαση» και στο δικό του σπίτι, ενώ πιο επικίνδυνες ομάδες είχαν ρίξει μολότοφ στο γραφείο του. Θυμάται κανείς καμιά αποδοκιμαστική τότε διατύπωση των σημερινών αυστηρών τιμητών; Τα περιστατικά είχαν αναφερθεί στον Τύπο με τυπικές εκφράσεις στην καλύτερη περίπτωση, ενώ στη χειρότερη και συχνότερη αποσιωπήθηκαν. Οπως επίσης εύκολα ξεπερνιούνται από τους ίδιους τιμητές οι συνεχείς επικίνδυνες επιθέσεις στο σπίτι του Αλ. Φλαμπουράρη. Τα περιγραφικά ρήματα δεν τους ενοχλούν όταν αναφέρονται σε βία κατά των αριστερών αντιπάλων.

Ανάλογες συκοφαντίες είχε αντιμετωπίσει περίπου προ τριάντα ετών ο αξέχαστος διευθυντής της «Ελευθεροτυπίας», Σεραφείμ Φυντανίδης, μαζί με άλλους δημοσιογράφους, επειδή είχαν δημοσιεύσει προκηρύξεις της «17 Νοέμβρη». Κείμενα δηλαδή τα οποία εμφάνιζαν ολοφάνερο ειδησεογραφικό ενδιαφέρον για κάθε πολίτη, για την καθημερινότητά του, την άσκηση των δικαιωμάτων του και την ασφάλειά του.

Οι δημοσιογράφοι τότε, υιοθετώντας ανυποχώρητα μια μαχητική υπερασπιστική γραμμή, καταδικάστηκαν και οδηγήθηκαν στη φυλακή, καθώς προσέκρουσαν στο επιχείρημα «ο νόμος είναι νόμος». Ναι, αλλά και το Σύνταγμα είναι Σύνταγμα, είχαν θυμίσει μάρτυρες στη δίκη (οι καθηγητές Κ. Μπέης, Ε. Βενιζέλος, Ν. Παρασκευόπουλος, σχετικό άρθρο μου στην «Ελευθεροτυπία», 3/10/1991). Ευτυχώς η σχετική ρύθμιση το 1993 καταργήθηκε. Η συκοφαντική σύνδεση της ελευθεροτυπίας με την τρομοκρατία είχε εξάλλου κι άλλα θύματα, όπως τον Περικλή Κοροβέση, που είχε φωτογραφηθεί ως τρομοκράτης από συνήθεις χρήστες της λάσπης. Στις περισσότερες περιπτώσεις η πάροδος του χρόνου βοήθησε στην αποκατάσταση της αλήθειας.

Τα τωρινά νέα είναι «και καλά και κακά»: Η έπαλξη της «Εφ.Συν.» αποτελεί ένα ευτύχημα για την ελευθερία της πληροφόρησης. Η αναπαραγωγή όμως της λάσπης με σύστημα αντιγραφή-επικόλληση από τον κιτρινισμό είναι ένας νέος μεγάλος κίνδυνος.

*ομ. καθηγητής ΑΠΘ, πρ. υπ. Δικαιοσύνης