Θεός, Τιμή, Χώρα
by Θεοδώρα Σταθούλια*«Σήμερα, όλοι γνωρίζουν ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Η άνοδος του εθνικισμού στην Ευρώπη και την Αμερική και σε όλο τον δημοκρατικό κόσμο θεωρείται από πολλούς απειλή για τη μεταπολεμική φιλελεύθερη τάξη. Αλλά άλλοι θεωρούν την ανανεωμένη έμφαση στον πατριωτισμό και την ελευθερία των εθνών ως συνέχιση των καλύτερων πολιτικών παραδόσεων του περασμένου αιώνα. Ομοίως, ο νέος εθνικός συντηρητισμός αποτελεί απειλή ή είναι -αντίθετα- αρετή;»
Αυτό είναι απόσπασμα από το κείμενο εισαγωγής στο πρόσφατο συνέδριο στη Ρώμη (4 Φεβρουαρίου) με τίτλο «Θεός, τιμή, Χώρα: πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν, Πάπας Ιωάννης Παύλος Β', και η Ελευθερία των Εθνών - Εθνικό Συνέδριο Συντηρητισμού», για την «επανεξέταση της ιστορικής συμμαχίας μεταξύ ενός Αμερικανού Προέδρου και ενός Πολωνού Πάπα που νίκησε τον κομμουνισμό και κατάφερε να αποκαταστήσει την εθνική ανεξαρτησία, την αυτοδιάθεση και τη θρησκευτική ελευθερία στην Ανατολική Ευρώπη μετά το 1989».
Το συνέδριο εμπνευσμένο από τον Ισραηλινό συγγραφέα Γιοράμ Χασόνι, του «Εθνικού Συντηρητισμού», χρηματοδοτήθηκε από ινστιτούτα που είναι εμβληματικές εστίες της συντηρητικής σκέψης, όπως το Bow Group (Ηνωμένο Βασίλειο), το Ιδρυμα Edmund Burke (ΗΠΑ) και το Ινστιτούτο Herzl (Ισραήλ). Η γερμανική Ακροδεξιά απέχει, και το γεγονός αυτό θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως συνέχεια του ιστορικού ανταγωνισμού από το 1930 μεταξύ του ιταλικού φασισμού και του γερμανικού ναζισμού για τον έλεγχο του ιδεολογικού γεωπολιτικού μετώπου στην παγκόσμια επιρροή τους.
«Πριν ο καπιταλισμός πάει στην κόλαση, στο εγγύς μέλλον θα κρεμαστεί στο κενό, νεκρός ή πρόκειται να πεθάνει από την υπερβολική δόση του, αλλά ακόμα με πολύ παρουσία, καθώς κανείς δεν θα έχει τη δύναμη να μετακινήσει το αποσυντιθέμενο σώμα του από τον δρόμο», έγραφε ο Γερμανός οικονομολόγος Βόλφγκανγκ Στρέεκ, και ενώ η ήττα μιας εποχής με αυταπάτες γέμιζε τον ουρανό της Ευρώπης.
Αλλά πριν ο καπιταλισμός πάει στην κόλαση, το Climate action 100+, με περισσότερους από 370 επενδυτές με περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση άνω των 35 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν υπογράψει την πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, θα γεμίσουν πάλι με ζωή το κρεμασμένο στο κενό σώμα του δίνοντάς του τον αναγκαίο εξαγνισμό.
Και ενώ οι ιδέες της Αριστεράς πυρπολούνται από αυτούς που ιστορικά λυμαίνονται την αδράνεια και τις μεταμορφώσεις της, κάποιοι ξέχασαν να μετακινήσουν από τον δρόμο το αποσυντιθέμενο σώμα του φασισμού που αγώνες εκατομμυρίων αντιφασιστών δημοκρατών είχαν καταστήσει νεκρό.
Το συνέδριο αυτό είναι επίκαιρο γιατί μας προίκισε με ακόμα μία εικόνα των Ευρωπαίων συντηρητικών και ακροδεξιών να γιορτάζουν τη νίκη κατά του κομμουνισμού με τις αναφορές στον Πολωνό Πάπα Ιωάννη Παύλο Β, τη Θάτσερ, τον Ρέιγκαν αλλά και στο Brexit σήμερα για τη νίκη του εθνικισμού.
Εκεί, ο Ιταλός ιστορικός Ρομπέρτο Ντι Ματέι, ο φλογερός υπερασπιστής του χριστιανικού πολιτισμού, εισχώρησε βαθύτερα το βλέμμα του νικητή στην πραγματικότητα για να τους επιστήσει την προσοχή για το γεγονός ότι η κομμουνιστική ουτοπία είναι ακόμα ζωντανή στον δυτικό πολιτισμό, σε μέσα ενημέρωσης, στην πολιτική. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Β. Ορμπαν, συμμετείχε στο συνέδριο για τον Θεό, την τιμή και τη χώρα ενώ μέχρι τώρα, το πλαίσιο της Κομισιόν για το κράτος δικαίου εφαρμόστηκε μόνο στην Πολωνία.
Ο ενθουσιασμός στην πολλαπλή ανακήρυξη της δημοκρατίας από την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης οδήγησε στο να δημιουργηθούν τρεις «μαλακοί» (soft) μηχανισμοί, «οι οποίοι δεν οδηγούν σε νομικά δεσμευτικά αποτελέσματα, παρ’ όλα αυτά έχουν μια συγκεκριμένη πολιτική ανταπόκριση και μπορούν να θεωρηθούν προπαρασκευαστικό βήμα προς τη νομιμότητα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται ο μεταβατικός «μηχανισμός ειδικής συνεργασίας και επαλήθευσης» (που περιλαμβάνεται στην Πράξη Προσχώρησης της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας), το πλαίσιο του κράτους δικαίου της Επιτροπής και οι ετήσιοι διάλογοι του Συμβουλίου για το κράτος δικαίου. Εκτός από αυτούς τους «μαλακούς» μηχανισμούς, υπάρχουν επίσης τρεις νομικές διαδικασίες οι οποίες, εάν ολοκληρωθούν, μπορούν να παράγουν νομικά δεσμευτικά αποτελέσματα».
Ετσι, μέσα στους «μαλακούς» μηχανισμούς οι πολιτικοί ηγέτες μπορούν να ασκούν ανελέητα εξουσία ενάντια στην ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ανεξιθρησκία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Θεωρούν ότι μέσα στα φασιστικά πολιτικά μορφώματα και σε μια μισητή κοινωνική τάξη πραγμάτων που καλλιεργεί τη θρησκευτική και εθνική υπεροχή, θα τοποθετήσουν τις κοινωνίες απέναντι στις μεγάλες ιστορικές προκλήσεις για τον απελευθερωμένο άνθρωπο του αύριο.
Ο ταυρομάχος του ζωγράφου μας Γ. Ψυχοπαίδη, εμπνευσμένος από το Duente του Λόρκα, ακροπατάει πάνω σε ένα κομμάτι μπλε και τυλιγμένος με κόκκινο στέκεται δυνατός απέναντι στο καθήκον και στη μοίρα για να μας θυμίζει ότι το κόκκινο της ελευθερίας είναι πιασμένο γερά πάνω στο σώμα για την απελευθέρωση του ανθρώπου.
Το αποσυντιθέμενο σώμα του φασισμού στέκει στη μέση του δρόμου για να θυμίζει τις συνέπειες της αμέλειας να το σπρώξουμε οριστικά στην άκρη.
*πολιτική επιστήμονας, δρ Επιστήμης της Πληροφορίας