​Rusya’nın Suriye bataklığında Türkiye’ye yönelik tutumu değişiyor mu?

Kremlin, dün, Suriye hükümet güçlerinin İdlib'de başlattığı askeri operasyonlara verdiği desteğe vurgu yaparak, ABD’nin mevcut çatışmadaki müdahalesine tepki gösterdi. Türkiye'ye yönelik ses tonunu yükselten Kremlin, aynı zamanda askeri ve diplomatik düzeyde Moskova ile Ankara arasında yeni bir müzakere turuna vurgu yaptı.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov’un açıklamaları, Suriye ordusunun İdlib'deki operasyonlarına destek verici, Ankara’nın hareketlerini ise kınayıcı nitelikteydi. Gözlemciler, Türkiye'nin yeni bir askeri tırmanış için son tarihlerin belirlendiği uyarı dolu hararetli tehditleri sebebiyle son zamanlarda endişelenen Rusların, Türk askeri takviyelerini yakından izlediğini belirtti. Diğer yandan Türkiye’nin muhalif taraflara uçaksavarlar sağladığı iddialarının da incelendiği belirtildi.

Peskov, söz konusu açıklamalarında, “Kremlin, İdlib’de olup bitenlerin taraflar arasında bir çatışma değil de Suriye Silahlı Kuvvetlerinin topraklarındaki terörle mücadelesi olduğu görüşünde” ifadelerini kullandı. Washington’un istihbarat ve askeri teknoloji sağlama olasılığı konusuna da değinen Peskov, “Şuanda, İdlib’de doğrudan ABD müdahalesi hakkında konuşmak mümkün değil. Mesele çatışma değil, Soçi Mutabakatı’nın ve anlaşmaya göre tarafların yükümlülüklerinin uygulanmaması” dedi.

Moskova’nın son zamanlarda Türk tarafına doğrudan bir eleştiri yöneltmekten kaçınmasını gözlemciler, Rusya’nın Ankara’dan ortak bir anlayışa ulaşmak için olabileceğini ifade etti.

Rusya’dan Türkiye’ye İdlib suçlaması

Rusya Savunma Bakanlığı ise geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, “İdlib krizinin Türkiye'nin yükümlülüklerini yerine getirememesinden kaynaklandığını” iddia etti. Bakanlık, Rus ordusunun Suriye’de, Soçi Mutabakatı’nın uygulanması için uğraştığını belirterek “Türkiye'nin sınırlardan İdlib’e daha fazla zırhlı araç ve silah taşıması, oradaki durumu daha da kötüleştiriyor” ifadelerini kullandı. Aynı zamanda mevcut koşullardaki asıl görevin “sahadaki şiddet seviyesini azaltmak, çatışma bölgesi dâhili veya hâricindeki askerlerin garantör ülkelerden korunmasını sağlamak ve hesaplanmamış askeri operasyonlar sonucunda dâhili çatışmanın patlak vermesini önlemek” olduğunu vurguladı. Bununla birlikte Moskova, Rus ve Türk yetkililerin İdlib meselesine kapsamlı bir çözüm bulmak için önümüzdeki dönemde çalışmaya devam etmeleri gerektiğine değindi.

Suriye ordusunun bölgedeki operasyonlarının “Soçi Mutabakatı’nın daha düzgün uygulanmasına” yardımcı olacağını belirten bakanlık, Şam'ı Halep’e bağlayan karayolunun silahlılardan tamamen arındırılmasına da atıfta bulundu.

“Suriye ordusu, silahlı oluşumları alt etti”

Suriye’deki Rusya Uzlaşma Merkezi Başkanı Yuri Burenkov, konuyla ilgili açıklamalarında, “Suriye ordusu, İdlib topraklarından geçen M5 uluslararası karayolu tarafının kontrolünü genişletmeyi başardı ve Heyetu Tahriru’ş Şam’a (HTŞ) ve müttefik kuvvetlerine bağlı terörist silahlı oluşumları alt etti. Bu da Moskova ile Ankara arasında imzalanan mutabakata göre güvenli bölgenin kurulmasına olanak sağlandığı anlamına geliyor. Suriye ordusunun yürüttüğü operasyonun zorunlu bir nitelik kazanması ise Türk tarafının Soçi’deki maddeleri uygulamasındaki başarısızlıktan kaynaklanıyor. Hükümet güçlerinin faaliyetleri, terörist saldırıların ve silahlıların bombalamalarından kaynaklanan sivil ölümlerinin sona ermesini sağladı” ifadelerini kullandı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı ise İdlib’deki gerginliğin tırmanmasından Türk tarafını sorumlu tuttu. Bakanlık Sözcüsü Maria Zaharova, “Mevcut vaziyetin Türkiye'nin 17 Eylül’de imzalanan Soçi Mutabakatı kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirememesinden ve Ankara’nın kendi desteklediği Suriye muhalif unsurlarını Suriye’nin kuzeydoğusuna nakletmesinden kaynaklandığına inanıyoruz” dedi.

Rusya'nın Astana sürecinde varılan anlaşmalara bağlı kaldığını ve bunların tam anlamıyla uygulanmasına yönelik ortak çalışmaya devam etmedeki kararlılığını vurgulayan bakan,

“İdlib meselesine kapsamlı bir çözüm bulmak için Rus ve Türk yetkililerin önümüzdeki dönemde çalışmaya devam etmesini bekliyoruz. Son zamanlarda dışişleri ve savunma bakanlığından oluşan bir Rus heyeti, Ankara'yı ziyaret etmişti. Şuan ise bakanlık kanalları aracılığıyla yeni temaslar kurulması için bir program hazırlığı üzerine çalışılıyor” ifadelerini kullandı.