Xây dựng, chỉnh đốn Đảng: Dấu ấn lớn của nhiệm kỳ 12

Ở nhiệm kỳ này, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban bí thư, các cấp ủy Đảng đều rất coi trọng công tác xây dựng Đảng” – ông Nguyễn Viết Thông nhận định.

Chưa bao giờ coi nhẹ công tác xây dựng Đảng
Phóng viên: Việc này được biểu hiện cụ thể như nào, thưa ông?
+ PGS.TS Nguyễn Viết Thông: Ở tầm Trung ương, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ban hành tới 4 nghị quyết và 1 quy định về xây dựng Đảng. Nghị quyết TƯ 4 khóa 12 đã chỉ rõ được 27 biểu hiện suy thoái về chính trị tư tưởng, đạo đức lối sống, rồi NQ của HN TƯ khóa 6, khóa 7 về sắp xếp tổ chức bộ máy, công tác cán bộ, đặc biệt HN TƯ 8 ban hành Quy định 08 về trách nhiệm nêu gương nhất là của các đồng chí UV BCT, UV BBT, UV TƯ…
BCT cũng ban hành rất nhiều nghị quyết, kết luận chỉ thị. Theo tổng kết, BCT, BBT đã ban hành tổng cộng 124 chỉ thị, nghị quyết, kết luận, thông tư hướng dẫn… liên quan trực tiếp đến công tác xây dựng Đảng. Chưa có nhiệm kỳ nào Đảng ta tập trung vào công tác xây dựng Đảng như vậy, kể cả về chính trị, tư tưởng, về tổ chức bộ máy, cán bộ. Có thể nói nhiệm kỳ này đã quan tâm đến công tác xây dựng Đảng một cách toàn diện trên tất cả các mặt.
- Như vậy là đã có lúc chúng ta coi nhẹ công tác xây dựng Đảng?
+ Trước hết chúng ta khẳng định là về chủ trương chúng ta không coi nhẹ. Nhưng cái đáng nói ở đây là việc tổ chức thực hiện nghị quyết về xây dựng Đảng nói riêng và tổ chức thực hiện các Nghị quyết nói chung lâu nay vẫn là khâu yếu. Nghị quyết thì đúng nhưng tổ chức thực hiện thì chưa quyết liệt. Nhiệm kỳ này có rút kinh nghiệm và BCH TƯ, BCT, BBT có chỉ đạo quyết liệt hơn với quyết tâm chính trị cao hơn, thể hiện rất rõ là bất cứ ai vi phạm pháp luật đều phải xử lý nghiêm minh, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.
Như đồng chí Tổng Bí thư – Chủ tịch nước đã nói, chỉ nhiệm kỳ này đã có hơn 90 cán bộ cao cấp bị kỷ luật, thể hiện rất rõ quyết tâm làm trong sạch bộ máy của Đảng. Nói tóm lại, về công tác xây dựng Đảng, chúng ta đã thực hiện tương đối tốt lời dặn của Bác trong di chúc về xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
- Ở góc nhìn khác, theo ông, nó cho thấy vấn đề gì từ công tác cán bộ?
+ Thực tế thì Đảng cũng rất coi trọng công tác cán bộ nhưng trong quá trình đổi mới hiện nay, mặt trái của cơ chế thị trường đã tác động, len lỏi vào mọi ngóc ngách xã hội mà chúng ta chưa lường trước được.
Nhiệm kỳ này mới được 4 năm sau ĐH mà chúng ta đã kỷ luật rất nhiều cán bộ Đảng viên trong đó có hơn 90 cán bộ cao cấp thuộc diện TƯ quản lý đủ thấy rằng công tác cán bộ của chúng ta có vấn đề. Báo chí cũng nói nhiều, ví dụ nói đến quy trình bổ nhiệm. Bản thân quy trình nó chả có tội lỗi gì cả, nhưng những người thực hiện quy trình không đúng dẫn đến bổ nhiệm cán bộ không đúng, bổ nhiệm người nhà, người thân, cánh hẩu.
Phải nói rằng công tác cán bộ của chúng ta là có khuyết điểm, và mới đây nhất NQ TƯ 7 đã chỉ ra. Vấn đề là cần chuẩn bị cho Đại hội 13 như thế nào thì chúng ta đang tiến hành. Ví dụ, cán bộ cấp chiến lược đã làm các bước, các quy trình, đã lựa chọn ra 184 ứng viên cho BCH Trung ương khoá tới. Hiện đang chuẩn bị kết thúc đợt học thứ 2 của 4 lớp bồi dưỡng cán bộ quy hoạch BCH TƯ. Đấy là cái chuẩn bị cho cán bộ.
Nhưng không chỉ có cán bộ cấp chiến lược. Để chuẩn bị cho Đại hội 13, BCT đã ban hành chỉ thị 35 trong đó có đề cập đến công tác cán bộ, lựa chọn đội ngũ cán bộ tiêu chuẩn cả về đạo đức, năng lực trình độ. Gần đây nhất, BCT ban hành Quy định 205 về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức chạy quyền. Với những văn bản đã có, nếu thực hiện đúng, sẽ góp phần lựa chọn ra những đội ngũ cán bộ cả 4 cấp đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
Hiện Trung ương đang chỉ đạo các cấp chuẩn bị cả văn kiện lẫn nhân sự, cố gắng theo tinh thần Chỉ thị 35 và văn bản hướng dẫn mới đây nhất của TƯ. Còn ở cấp chiến lược, vừa rồi TƯ mới cho ý kiến Quy hoạch BCH TƯ, tới đây sẽ còn phải quy hoạch BCT, BBT, lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước nhiệm kỳ tới. Đương nhiên, còn xem xét bổ sung quy hoạch BCH TƯ, xem xuất hiện nhân tố mới có thể bổ sung vào đội ngũ này.
Tỷ lệ tái cử cấp cao còn lớn
- Với việc nhiều cán bộ cấp cao bị kỷ luật như vậy, ông có lo ngại về chất lượng cán bộ khoá tới không?
+ Không lo. Đến giờ phút này BCH TƯ cả dự khuyết là gần 200 người. Hôm nay chưa bàn về độ tuổi cụ thể của BCH TƯ nhưng chắc cũng như các khóa trước, số quá tuổi phải nghỉ hưu, BCT quá tuổi phải nghỉ hưu, nhưng số còn lại cũng không phải ít. TƯ số còn lại trên 50%, BCT gần 50%, BBT 100% còn tuổi cho thấy ở cấp cao nhất, theo độ tuổi, số còn tuổi cũng còn tỷ lệ rất cao.
QH mới, như tôi nói, duyệt được 184 nhân sự và còn mở rộng tiếp là phải trên 200. Chưa kể số TƯ khóa cũ còn lại khoảng 100 người thì còn trên 300 người cơ mà. Đại hội chỉ bầu khoảng 170 - 180 thì như thế là số dư là nhiều lắm. Mà như Ban Tổ chức đã thông báo, năm nay chuẩn bị quy hoạch vào BCT, BBT thì cũng sẽ quy hoạch không chỉ 15 - 20 người mà quy hoạch 30 người, tức là có số dư. Mà cũng đã xuất hiện người đủ đức tài để vào BBT, vấn đề ở cơ chế tuyển chọn, làm sao chọn được người tài chứ Việt Nam thì không thiếu gì người tài.
- Ông thấy thế nào với đề xuất cần công khai danh sách QH BCH Trung ương?
+ Phải phân biệt thế nào là công khai. Một số người vừa rồi mong muốn trước hết công khai 184 người này cho toàn dân biết. Cái đó chưa có quy định. Nhưng cũng không phải là chúng ta giấu biệt. Danh sách 184 người đều có thông báo cho địa phương nơi có nhân sự đó, có thông báo đàng hoàng. Nhưng không nên thông báo rộng rãi. Kể cả danh sách học viên đi học quy hoạch cán bộ nguồn, tên tuổi là mọi người biết hết. Tức là mình chỉ không công bố cho toàn dân biết.
Theo tôi hiểu thì dân chủ là công khai đến thế thôi chứ không phải là cái gì cũng bày ra trước bàn dân thiên hạ. Cái đó chưa chắc đã tốt. Mà trên thế giới cũng không có nước nào công khai bày ra trước bàn dân thiên hạ cả. Mình có giấu giếm, “đi đêm” gì đâu, có công khai nhưng không phải là đưa tất cả cho toàn dân thiên hạ biết cái đó. Cũng phải hiểu công khai như vậy.
- Vẫn liên quan đến việc công khai, minh bạch, theo quan sát của ông thì việc Đảng công khai, minh bạch việc xử lý cán bộ của mình mang lại tác động tích cực hơn hay tiêu cực hơn?
+ Như các bạn biết đấy, trước đây kỷ luật cán bộ là hoàn toàn bí mật, phải hỏi dò mới biết. Bây giờ cứ họp cái là công khai, có lẽ cũng nên có nghiên cứu, tổng kết có nên công khai tất cả như thế không? Cần phải kiểm nghiệm, không phải cái gì công khai cũng tốt.
Tôi cho rằng cần cân nhắc công bố công khai vào thời điểm nào thì có lợi nhất cho sự nghiệp cách mạng.
Không còn thời của những người “dễ bảo”
- Đang có nhận định rằng cuộc chiến chống tham nhũng khiến bộ máy bị ngưng trệ, ông thì nhìn nhận thế nào?
+ Đúng là có một số ý kiến nói như vậy. Nhưng đồng chí Tổng bí thư – Chủ tịch nước nhiều lần đề cập đến rồi, đồng chí đã nói ý kiến đó không đúng, nếu bộ máy ngưng trệ thì làm sao tốc độ tăng trưởng kinh tế là 7,08%, năm nay là 7,02% trong khi kinh tế thế giới có suy giảm. Đúng là có những người nhụt chí, họ không dám làm, họ cầu toàn, họ thu mình lại vì họ sợ bị đưa vào “lò”. Nhưng cả xã hội đang làm, nếu không thì làm sao có tốc độ tăng trưởng như hiện nay.
Những người ngại làm là có nguyên nhân nữa, là do anh không nắm chắc pháp luật. Nhưng cũng phải thẳng thắn thấy rằng hệ thống pháp luật của chúng ta chồng chéo. Tại các phiên tòa, có bị cáo nói rằng nếu xử tôi thì còn xử được nhiều người nữa, do pháp luật của mình, làm đúng luật này thì sai luật kia, đặc biệt là pháp luật về đất đai. Tới đây, một trong những trọng tâm Đại hội 13 phải giải quyết là đổi mới thể chế. Mà nói đến đổi mới thể chế trước hết là đổi mới hệ thống pháp luật, làm sao để nó vừa thông thoáng vừa thống nhất, phù hợp với thông lệ quốc tế.
- Với một hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, có người cho rằng họ chỉ không sai khi không làm gì, thưa ông?
+ Xã hội bây giờ khác rồi, trình độ dân trí cao, trình độ cán bộ cao. Người ta giới thiệu ai ấy mà, cũng không phải chọn những người “ngậm miệng ăn tiền” đâu. “Ngậm miệng ăn tiền” và đi nhẹ, nói khẽ, cười duyên bây giờ người ta không giới thiệu đâu. Không còn thời của những người như thế.
Cần những người hành động, những người dám làm dám chịu chứ không phải bầu những người hiền lành, dễ bảo, dễ sai khiến để lên làm lãnh đạo.
- Nhưng trong hệ thống vẫn còn những người như thế đấy chứ?
+ Vẫn còn, làm sao hết ngay được. Chỉ có thi tuyển thì mới hạn chế tối đa được. Còn chưa thi, còn là phiếu bầu, phiếu tín nhiệm thì còn là cảm tính. Thế mới bảo phải mở rộng thi, chứ còn bổ nhiệm thì vẫn còn tiêu cực.
Phiếu tín nhiệm thì nhiều thủ thuật lắm.
- Xin cảm ơn ông!