Wlk. Brytania wychodzi z UE. Co zrobić, żeby zostać na Wyspach?
by Sara BounaouiWyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, co nastąpi o północy czasu środkowoeuropejskiego, na razie nie zmieni sytuacji mieszkających w tym kraju obywateli UE, ale jeśli będą oni chcieli tam pozostać, muszą złożyć wniosek o status osoby osiedlonej.
Rozpoczynający się wraz z brexitem okres przejściowy potrwa do końca bieżącego roku. Jednak prawa i status obywateli państw UE (oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii) nie ulegnną zmianie jeszcze przez kolejnych sześć miesięcy, czyli do 30 czerwca 2021 r. Tego dnia upływa też termin na złożenie wniosku o status osoby osiedlonej.
Składając wniosek, należy posiadać dokument potwierdzający tożsamość (może to być paszport lub dowód osobisty) oraz zamieszkiwanie w Wielkiej Brytanii (pobyt można potwierdzić automatycznie za pomocą numeru identyfikacji podatkowej lub numeru ubezpieczenia społecznego, lub w przypadku ich braku przedstawiając np. umowę o pracę, umowę wynajmu mieszkania, dowód opłacenia podatku lokalnego, wyciąg z konta bankowego, umowę kredytową, opłaty za studia czy szkołę). Za złożenie i rozpatrzenie wniosku nie są pobierane żadne opłaty.
Wniosek można złożyć poprzez stronę internetową, ewentualnie, w przypadku braku możliwości zeskanowania dokumentów, można je wysłać pocztą na adres: EU Settlement Scheme, PO Box 2075, Liverpool L69 3PG.
Rozpatrzenie wniosku zależne od czasu pobytu osoby składającej wniosek
Osobom składającym wniosek może zostać przyznany status osoby osiedlonej (settled status) lub tymczasowy status osoby osiedlonej (pre-settled status), przy czym zależy to od długości pobytu na terenie Wielkiej Brytanii w chwili składania wniosku. Status osoby osiedlonej nadawany jest zazwyczaj osobom, które zamieszkały w Wielkiej Brytanii przed dniem 31 grudnia 2020 r. i mogą wykazać się pięcioletnim nieprzerwanym pobytem.
Zobacz również:
Osoby nie mające pięciu lat nieprzerwanego pobytu w momencie składania wniosku, zazwyczaj otrzymują tymczasowy status osoby osiedlonej, który jednak po upływie pięciu lat nieprzerwanego pobytu będzie można zamienić na status osoby osiedlonej. Warunkiem ubiegania się o tymczasowy status osoby osiedlonej jest rozpoczęcie pobytu w Wielkiej Brytanii przed 31 grudnia 2020 r.
Status osoby osiedlonej i tymczasowy status osoby osiedlonej zapewniają prawo do pracowania w Wielkiej Brytanii, korzystania z publicznej służby zdrowia NHS, podejmowania nauki lub kontynuowania studiów, korzystania - po spełnieniu określonych warunków - z funduszy publicznych, takich jak zasiłki i świadczenia emerytalne, a także do podróżowania do i z Wielkiej Brytanii.
Już 2,5 mln odmów
Jak poinformowało w połowie stycznia brytyjskie ministerstwo spraw wewnętrznych, według stanu na koniec 2019 r. wniosek o status osoby osiedlonej lub tymczasowy status osoby osiedlonej złożyło ponad 2,8 miliona obywateli państw UE, z czego 2,5 miliona już go otrzymało.
Największą grupę narodowościową wśród nich stanowili Polacy, którzy złożyli ponad pół miliona takich wniosków. Ponieważ według danych brytyjskiego urzędu statystycznego liczba Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii przekracza nieco 900 tys., to zarazem oznacza, że prawie 400 tys. z nich takiego wniosku jeszcze nie złożyło.
Odpowiedzialny za kwestię statusu obywateli UE wiceminister Brandon Lewis zachęca wszystkich, którzy jeszcze nie złożyli wniosków, by nie czekali z tym do samego końca, bo daje to pewność co do przyszłości. Podkreśla też, że celem urzędników nie jest odrzucanie aplikacji, lecz ich pozytywne rozpatrywanie, a cała procedura - od złożenia wniosku do otrzymania decyzji - zwykle nie przekracza pięciu dni.
Celem brytyjskiego rządu jest, by wszyscy obywatele państw UE chcący pozostać w Wielkiej Brytanii po brexicie jak najszybciej złożyli wniosek o status osoby osiedlonej - zapewnił Brandon Lewis.