Afrikalı liderler Libya krizi için Kongo'da buluştu

Afrika devlet başkanları ve başbakanları, Kongo’nun başkenti Brazavil’de gerçekleştirdikleri toplantıda, Libya'daki taraflar arasında diyalog dilini hakim kılmanın gereğine vurgu yaptılar. Ayrıca Afrika'nın ve komşu ülkelerin Libya’daki çatışmalara son verecek siyasi bir çözüme ulaşılması yönündeki tutumlarına atıfta bulunarak, çatışma taraflarının temsilcilerinin huzurunda Libya'yı krizden çıkarmaya çalıştıklarını ifade ettiler.

Kongo Cumhurbaşkanı Denis Sassou Nguesso başkanlığında Afrika Birliği Yüksek Komisyonu’ndaki devlet başkanları ve başbakanlar tarafından atılan bu adımın ardından, 9 ve 10 Şubat'ta Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da Afrika Birliği'ne üye olan 55 ülkenin liderlerinin katılacağı bir zirve yapılması planlanıyor.

Afrika Birliği Yüksek Komisyonu, Libya'daki çatışmanın her iki tarafına da açık olduklarını göstermek için ülkenin doğusunda ve batısında çatışma halinde olan hükümetlerin Dışişleri Bakanları Muhammed Tahir Siyala ile Abdulhadi el-Havic’e davet göndermek konusunda istiyor.

Libya'nın doğusundaki geçici hükümetin dışişleri bakanı yaptığı açıklamada, el-Havic’in Libya konulu Afrika Zirvesi’ne katılımının Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in teklifiyle gerçekleştiğini bildirdi. Abdulhadi el-Havic ve beraberindeki heyetin ziyaret sırasında Libya'daki durumda mevcut olan son gelişmeleri ele aldıklarına dikkat çeken bakan, katılan heyet başkanlarıyla bazı ikili meselelerin de görüşüldüğünü söyledi.

Öte yandan uluslararası toplum tarafından desteklenen Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH), Dışişleri Bakanı Tahir Siyala’nın Brazavil’e ulaştığı sırada Kongolu mevkidaşı Jean-Claude Gakosso ile ülkedeki durum ve başkentteki savaşın etkilerinin de aralarında bulunduğu bir dizi dosya hakkında görüşmelerde bulunduğunu açıkladı.

Şarku'l Avsat'ın Afrika Basın Ajansı'ndan (APA) aktardığı haberine göre, Berlin konferansından günler sonra düzenlenen ve ülkede çatışan tarafların yanı sıra Afrika ve uluslararası örgütlerin temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilen toplantı, Libya krizine siyasi çözümler bulmayı amaçlıyor.

Abdulhadi el-Havic, toplantı sırasında yaptığı konuşmada hükümet milisleri olarak isimlendirdiği kişiler aracılığıyla Afrikalılara yapılan satış faaliyetleri hakkında konuştu ve ülkedeki meşru ve meşru olmayan oluşumlara değindi. Ayrıca el-Havic, Akile Salih’in “tüm Libyalıları temsil enden kişinin ülkenin geçici cumhurbaşkanı olduğunu” söylediğini dile getirdi.

Afrika Birliği Komisyonu Başkanı, Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi, komşu ülkeler ve zirveye katılan heyetlerin üyelerinin ve başkanlarının huzurunda yaptığı konuşmada el-Havic, Sirte’ye giren ve şehri ve sakinlerini milislerin hegemonyasından kurtaran ulusal ordunun sevinç gösterileri ve çiçeklerle karşılandığını söyledi.

Konuşması sırasında Ulusal Mutabakat Hükümeti’ni (UMH) hedef alan el-Havic, “Yağma siyasetinden dolayı servetin haksız bir şekilde dağıtıldığı, İdlib ve diğer bölgelerden askerler getirmek için harcandığı bir zamanda hangi meşruiyetten bahsediyorsunuz? Binlerce kadın eline biraz para geçsin diye bankaların önündeki uzun sıralarda saatlerce bekliyorlar. Ayrıca milisler tarafından aşağılanıyor ve dövülüyorlar” ifadelerini kullandı.

Trablus'taki savaşı savunan el-Havic, 4 Nisan’da başlayan operasyonların hedefinin başkenti kurtarmak ve vatanın ve vatandaşların onurunu kendilerine iade etmek adına gerçekleştirildiğini söyledi. Bununla birlikte sınırları silahların yayılmasından ve sınır ötesi suç ve terörizmden korumayı da hedeflediklerini dile getiren el-Havic, Afrika ülkelerinin milis silahlarının yayılması nedeniyle sıkıntılar yaşadığını ifade etti.

Son olarak Trablus'un hala milislerin hegemonyası altında kan kaybettiğini vurgulayan el-Havic, bunun Libya, Afrika, Mağrip, komşu ülkeler, Akdeniz havzası ve dünya için bu kabul edilemez olduğunu dile getirdi.

Cezayir Dışişleri Bakanı Sabri Bukadum, Libya krizinin mümkün olan en kısa sürede çözülmesi amacı ile ülkesinin motor rolü oynamaya devam edeceğini ifade etti.

Cezayir Haber Ajansı’nın aktardığına göre Bukadum, Afrika Birliği Yüksek Komisyonu toplantısının oturum aralarında yaptığı açıklamada, Libya'daki çözümün ancak siyasi ve barışçıl olabileceğini söyledi. Çözümün, Libyalılar tarafından ve komşu ülkeler başta olmak üzere uluslararası destekle sağlanacağını ifade eden Bukadum, Cezayir'in Libya krizini çözme çabasının altında yatan temel ilkelerin bilindiğini belirtti.

Cezayir'in zirveye katılımının Libya krizinin çözümünde Afrika Birliği'ne daha önemli bir rol vermeyi hedeflediğini ifade eden Bukadum, “Pek çok kişi Cezayir'in Libya konusundaki tutumunu açıklamasını bekliyor. Sesimiz şimdi eskisinden daha fazla duyuluyor” dedi.

Öte yandan Mısır ve Fransa dün akşam yaptıkları açıklamalarla Libya'ya yönelik yabancı müdahaleleri reddettiklerini bir kez daha dile getirdiler. Bu konu, Mısır ve Fransa Dışişleri Bakanları Samih Şükri ile Jean-Yves Le Drian arasındaki telefon görüşmesi sırasında gündeme geldi.

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Müsteşar Ahmed Hafız, iki bakanın Libya’daki en son gelişmeleri ve Berlin Konferansı'nın çıktılarını görüştüklerini belirterek, tarafların Libya krizinin unsurlarıyla başa çıkmak için ortak çalışmalara devam etme konusunu ele aldıklarını açıkladı.

Mısır Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre Bakan Samih Şükri ile mevkidaşı Jean-Yves Le Drian, Libya'ya yönelik yabancı müdahaleleri reddettiklerini teyit ettiler.

Öte yandan Brazavil Zirvesi çalışmalarına katılan Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz es-Serrac, olumsuz bölgesel ve uluslararası müdahaleleri suçlayarak, bu müdahalelerin siyasal yolun tıkanmasına yol açtığı ve ülkeyi mevcut savaş durumuna getirdiği değerlendirmesinde bulundu. Dün yaptığı açıklamada silah, teçhizat ve parayla düşmana destek verenlerin Libyalılara karşı işlenen suçlardan sorunlu olduğunu dile getirdi. Libya halkının maruz kaldığı zarar ve eziyete herhangi bir şekilde katkıda bulunan herkese karşı dava açma niyetinde olduklarını belirten es-Serrac, mağdur aileleri için adil tazminat talep edeceklerini söyledi.

Ayrıca es-Serrac, Berlin Konferansı’ndan beri düşman tarafından havaalanlarına ve yerleşim yerlerine yönelik gerçekleştirilen saldırıların ardından çocukların ve masum insanların öldürülmesi gibi yaşanan ihlallerden bahsetti. Cenevre'de yapılması planlanan askeri müzakerelere katılmayı reddetmesiyle ilgili konuşan es-Serrac, “Tanık olduğumuz bu eylemler ve operasyonlar, ihlaller durdurulmaksızın herhangi bir diyaloga katılımı yeniden gözden geçirmemize neden oluyor” dedi.

Afrika Birliği'nin Libya krizine bir çözüm bulma konusunda merkezi bir rol oynamasına ve çözüm yoları arasındaki koordinasyonu sağlayacak Libya'ya özel bir Afrika temsilcisinin atanması yönünde öneri sunulmasına ilişkin arzusunu dile getiren es-Serrac, bu teklifin toplu onay almasını umut ettiğini söyledi.