Elizabeth Warren: van oerconservatief naar progressief

Duizenden bezoekers die uren wachten om een selfie te kunnen maken met hun favoriete politicus. Veel Democratische kandidaten kunnen alleen maar dromen van deze campagnebijeenkomsten. Voor Elizabeth Warren is dit inmiddels de normaalste zaak van de wereld.

De welbespraakte senator heeft een grote schare fans die haar graag horen spreken. Dat is een bijzondere prestatie voor iemand die pas na haar zestigste professioneel politica werd.

Elizabeth Ann Herring werd geboren in 1949 in een methodistisch arbeidersgezin. De Herrings konden nauwelijks de eindjes aan elkaar knopen en raakten zelfs hun auto kwijt doordat ze de rekeningen niet meer konden betalen. Omdat Elizabeth uitblonk in debatteren, kon zij desondanks op een beurs gaan studeren aan de prestigieuze George Washington Universiteit. Ze stopte haar studie echter al snel om te trouwen met Jim Warren, van wie ze tien jaar later scheidde. De achternaam Warren bleef zij voeren, ook na haar tweede huwelijk met Bruce Mann.

Tijdens en na haar eerste huwelijk pakte Warren haar studie weer op, waarna zij uiteindelijk afstudeerde in rechtsgeleerdheid. Hoewel zij wat klussen als juriste ging doen, werd Warren al snel universitair docent aan verschillende instituten en uiteindelijk in 1995 professor aan de beroemde Harvard Universiteit. Haar aandacht lag vooral bij faillissements- en handelsrecht. Op deze terreinen kreeg Warren nationale bekendheid tijdens de economische crisis van 2008 bij het aanpakken van uitwassen in de bankensector en als voorvechter van meer bescherming van de consument.

Het was ook in deze fase dat Warren steeds meer politieke ambitie kreeg. Dat zij voor de Democratische Partij actief zou worden, lag aanvankelijk niet voor de hand. Tot 1996 was zij namelijk geregistreerd als lid van de Republikeinse Partij en stond zij zelfs bekend als overtuigd conservatief. In haar ogen waren de belangen van de markt bij de Grand Old Party in de beste handen.

Warren raakte echter teleurgesteld in de Republikeinen omdat die steeds meer op zouden komen voor de grote bedrijven en minder voor de middenklasse. Daarom stapte zij over naar de Democraten en stelde zich voor die partij in 2012 kandidaat als senator in de staat Massachusetts. Die verkiezing won Warren met overmacht, waardoor zij op 63-jarige leeftijd de Amerikaanse Senaat inging.

Pocahontas

Geruchten over een gooi naar het presidentschap ontstonden al snel. In 2016 bleef Warren aan de zijlijn staan, maar in februari 2020 stapte ze in de race. Het begin van haar kandidatuur werd ontsierd door een discussie over haar afkomst. Volgens Warren zou zij van de Cherokee-indianen –een speciale minderheid in de VS– afstammen. Zowel de Cherokee-indianen als Donald Trump bekritiseerden de uitkomst van haar DNA-test en vonden dit een politieke stunt. De Amerikaanse president gaf haar daarom de bijnaam Pocahontas, naar de Indaanse prinses uit het begin van de 16e eeuw.

Desondanks wist Warren zich bij de serieuze kanshebbers voor de nominatie te scharen. Dat ligt voor een deel aan haar debatkwaliteiten: zij is in staat om beleid kraakhelder uit te leggen aan de kiezers en kent haar dossiers zeer goed. Bovendien verbindt de Democrate verschillende flanken van de partij. Enerzijds is Warren progressief en steunt zij de roep van Bernie Sanders om de overheid te laten garanderen dat iedereen goede gezondheidszorg kan krijgen. Tegelijk zijn bijvoorbeeld haar plannen voor belastingverhoging en het tegengaan van klimaatverandering minder radicaal dan die van Sanders. Daardoor is Warren voor de partijelite acceptabeler als kandidaat. Op medisch-ethische thema’s is de inmiddels 70-jaar oude juriste onderdeel van de mainstream van de Democratische Partij: ze steunt onder meer het homohuwelijk en is voorstander van abortus.

In oktober was de senator zelfs even koploper in de peilingen. Inmiddels is zij weggezakt naar de derde plaats. Toch is Warren nog altijd een serieuze outsider. Met een goede prestatie in Iowa en/of New Hampshire kan zij lang mee blijven doen aan de voorverkiezingen. Warren heeft een grote organisatie neergezet met campagnekantoren in allerlei belangrijke staten. Mocht de race om de Democratische nominatie lang duren, is dat van groot belang. Daardoor is Warren voorlopig nog in de race om na Hillary Clinton de tweede vrouwelijke presidentskandidaat te worden.