Fransa'dan çevreci yasa: Satılmayan ürünlerin imhası yasaklanıyor
by Zehra Yildiz
Fransa’da kıyafet, elektronik eşya, hijyen ve bakım malzemeleri gibi gıda dışındaki ürünlerin imha edilmesini yasaklama hakkındaki yasa teklifi Meclis'in ardından Senato'da da onaylanarak yürürlüğe girdi.
Dünyada bir ilk olan yasa 2018 yılının Noel kutlamaları sırasında internet alışveriş sitesi Amazon'un satılmayan milyonlarca yeni ürünü imha ettiğinin ortaya çıkması ile gündeme gelmişti. Bunun ardından Fransa'da ekolojiden sorumlu politikacı Brune Poirson, bu tarz israfların önüne geçmek için bir yasa hazırlayacaklarını duyurmuştu.
İsraf karşıtı yeni yasaya göre satılmayan gıda dışı ürünlerin dernek ve vakıflara verilmesi ya da geri dönüştürülmesi kanunen zorunlu oluyor.
Söz konusu çevreci yasa 2022’den itibaren geri dönüşüm ambleminin olduğu ürünlerde; 2023’ün sonlarında ise diğer ürünlerde uygulanmaya başlanacak. Örneğin ülkede çok tartışılan plastik şişeler hakkında yasak 2023'ten itibaren başlayacak.
Lüks ürünler de kapsama alınıyor
Çevreci yasa birçok büyük giyim ve kozmetik markasının her yıl satılmayan yüz binlerce ürününü yakarak ya da farklı yöntemlerle imha etmesini de 2022'den itibaren engelleyecek.
Söz konusu şirketler satılmayan ürünlerini, 'marka adını' koruma ve ürünlerinin daha düşük fiyatta satılmasını istememe gibi nedenlerle imha etmeyi tercih ediyor.
Dünyanın büyük giyim markalarından H&M her yıl yaklaşık 12 ton satılmayan kıyafet ve ürünlerini imha ediyor. Amazon şirketi ise, Çin’den gelen ve teknik sorunları olan ürünlerini yok ediyor. Amerikalı şirkete göre söz konusu ürünleri depoda tutmak ya da geri göndermek imhadan daha pahalıya geliyor.
'Bir alışveriş bir fiş' dönemi sona eriyor
Fast-food restoranlarda tek kullanımlık plastikleri de yasaklayan yasa, bu ürünlerin tekrar kullanılabilmesi için gerekli çöp haznelerini 2023'ten itibaren zorunlu kılıyor.
Çocuk menülerinde hediye olarak dağıtılan plastik oyuncaklar da kalkıyor. Aynı şekilde her alışveriş için fiş alma dönemi de sona eriyor. Ödenen miktar belirli bir sınırı aşmıyorsa müşteri istemediği sürece fatura verilmeyecek.
Teknoloji ürünlerinin belirli bir sürede ömrünü tüketmesi için önceden üreticilerin yaptığı ayarlamalar da tarih oluyor. Yasanın uygulamaya soktuğu "tamir edilebilme göstergesi" ürünün kolaylıkla tamir edilip edilmeyeceğini göstereceği gibi yedek parça kullanımını da teşvik etmiş olacak.
- IKEA Avustralya'da müşterilerinden eski mobilyalarını geri alıyor
- Döngüsel ekonomi modeli Avrupa'da nasıl işliyor?
İlaç dünyasını da etkileyen yasa özellikle antibiyotiklerin kutuyla değil hap sayısına göre satılmasının önünü açacak.
Ek kaynaklar • AFP