وحشت نفت از شیوع بیماری چینی تا چه حد به جاست؟

معامله‌گران نفت با فروش گسترده قراردادهای نفت خام، دیزل و سوخت جت به شیوع ویروس کرونای جدید در چین واکنش نشان دادند اما آیا این رفتار وحشت زده منطقی بوده است؟

آفتاب‌‌نیوز :

بررسی آمار اپیدمی قبلی چین ممکن است به یافتن پاسخ در این باره کمک کند. شیوع اپیدمی سارس یا سندرم حاد تنفسی در سال ۲۰۰۳ تقاضا برای نفت را فلج کرد. آماری که از سوی آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) فراهم شده است، نشان می‌دهد میزان مصرف سوخت جت به شدت لطمه دید اما تاثیر منفی سارس روی استفاده از سایر فرآورده‌های نفتی به این شدت نبود.

در حالی که رشد سالانه تقاضا برای سوخت در چین تقریبا صفر شد اما شیوع سارس در سال ۲۰۰۳ روی مصرف سایر فرآورده‌های نفتی تاثیری نداشت.

چین تلاش می‌کند اپیدمی فعلی را مهار کند و توجه بازار نفت دوباره روی سوخت جت متمرکز شده است. این کشور تقریبا در آستانه قرنطینه کامل قرار دارد زیرا دولت سفرهای خارجی و داخلی را محدود کرده است. حاشیه سود تولید سوخت جت در آسیا به پایین‌ترین حد در چهار سال گذشته نزول کرده است.

نگاهی به وقایع سال ۲۰۰۳ نشان می‌دهد که نگرانی‌های مذکور به حق هستند. مصرف سالانه سوخت جت در چین ۲۸ درصد در سال ۲۰۰۲ رشد کرد اما در سال شیوع سارس تنها یک درصد رشد کرد که به منزله اختلاف حدود ۳۴ هزار بشکه در روز میزان مصرف است. نرخ رشد در سال ۲۰۰۴ به ۲۴ درصد بهبود پیدا کرد.

طبق آمار آژانس بین‌المللی انرژی، از آن زمان تقاضای چین برای سوخت جت شش برابر رشد کرده و در سال ۲۰۱۷ به حدود ۷۰۰ هزار بشکه در روز رسید. به گفته تحلیلگران در شرکت سنفورد سی برن‌اشتاین، این فرآورده اکنون در ۶.۵ درصد از کل مصرف چین سهم دارد که بالاتر از ۳.۹ درصد در سال ۲۰۰۳ است.

طبق یادداشت تحقیقاتی "بارکلیز کپیتال"، اگر ترافیک هوایی چین در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۰ نصف شود، معادل از دست رفتن ۳۰۰ هزار بشکه در روز تقاضا برای نفت در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۱۹ است.

این اپیدمی تنها روی بازار سوخت هواپیما تاثیر نداشته است. دو معیار تقاضا برای دیزل شامل نرخ پریمیوم سوخت جت نسبت به نفت خام و معیار عرضه و تقاضا که مورد توجه معامله‌گران قرار دارند امسال که هراس از ویروس کرونا بیم ضعیف شدن بیشتر تقاضا را تشدید کرده است، ریزش کرده‌اند. پالایشگاههای نفت از پالایش هر بشکه نفت خام و تولید دیزل تا دوشنبه هفته جاری ۹ دلار و ۸۳ سنت سود کردند که پایین‌ترین میزان در دو سال گذشته بوده است.

آیا ممکن است معامله‌گران بیش از حد واکنش نشان داده باشند؟ در سال ۲۰۰۳ تقاضا برای دیزل و نفتا که برای تولید مواد پتروشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرند به ترتیب ۱۰ درصد و ۱۲ درصد رشد کرد که مطابق با ترندهای سالانه در آن زمان بود.

نوربرت روکر، مدیر اقتصادی و تحقیقات شرکت جولیوس بائر در یادداشتی نوشت: در حالی که تقاضای چین برای سوخت جت تاثیر مستقیمی خواهد داد، به نظر می‌رسد بازار نفت روی اختلالات اقتصادی گسترده و طولانی مدتی در مقایسه در اپیدمیهای قبلی حساب کرده است.

شرکت مشاوره "انرژی اسپکتس" در این باره خاطرنشان کرد حتی اگر نگرانی‌ها در بازار سوخت جت بیش از حد بوده باشد، تقاضای هواپیمایی پس از افت ۵.۶ درصدی در سه ماهه نخست، می‌تواند تا سه ماهه سوم بهبود قوی را تجربه کند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، تحولات مربوط به این اپیدمی در چین به سرعت پیش می‌رود و معلوم نیست که اپیدمی جدید تاثیر مشابه سارس را خواهد داشت یا اقدامات جدی که مقامات در پیش گرفته‌اند، آن را کنترل خواهد کرد.