سایه سنگین دخالت خارجی پس از ناکامی دولت عراق در حمایت از معترضان

اصلاحات در عراق همیشه دیر اجرا می شود. اینکه دیر بودنش باز هم بهتر از نبودنش است در مورد عراق صدق نمی کند. شرایط پیچیده در این کشور در حال پیچیده تر شدن است.

 دولت عادل عبد المهدی که نامش را دولت «واپسین فرصت» گذاشته اند همین آخرین فرصت را نیز به دلیل پافشاری بر عدم کناره گیری زودهنگام عادل عبد المهدی از دست داد. 

به دنبال آغاز اعتراضات در اول اکتبر عادل عبد المهدی نخست وزیر مستعفی مدام اینطور استدلال می کرد که اگر کنار برود آشوب به پا می شود. اما این بهانه ها معترضان عراق را متقاعد نکرد. 

استعفای دولت عبد المهدی شرط اصلی معترضان از همان آغاز اعتراضات بود که پس از سرکوب معترضان به مطالبه برای بازخواست دولت تبدیل شد.

اما گوش دولت به مطالبات معترضان بدهکار نبود. کشته ها هر روز بیشتر و بیشتر شدند و تعدادشان از چند صد نفر گذشت. آمار زخمی ها و معلولان از ده ها هزار نفر عبور کرد.

به هر حال عبد المهدی فورا به خواسته مراجع دینی عالی مبنی بر برکناری از مقام خود گردن نهاد. پارلمان مسئول برکناری او شد. 

عبد المهدی وقتی استعفا داد که خیلی دیر شده بود و همین منجر به متشنج تر شدن اوضاع شد. استعفای عبد المهدی منجر به بروز همزمان دو مساله شد: یکم: افزایش تنش داخلی. سطح مطالبات معترضان افزایش یافت. آنها متوجه شدند که اگر پافشاری و عزیمتشان نبود عبد المهدی استعفا نمی داد. 

دوم: سایه سنگین دخالت خارجی پدیدار شد؛ از گزارش ژنین پلاس خارت فرستاده سازمان ملل در امور عراق گرفته تا تحریم چهار چهره عراقی نزدیک به رژیم ایران از سوی آمریکا.

آلا طالبانی عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس عراق به الشرق الاوسط گفت «جامعه بین الملل درباره تحولات عراق دست روی دست نخواهد گذاشت. چندین دیدگاه را در دو روز گذشته دیدیم».

او افزود «در کنار اظهارات سفیر اتحادیه اروپا در عراق، کشورهایی مثل انگلیس و فرانسه نیز خواستار بازخواست عاملان کشتار معترضان مسالمت آمیز در بغداد شدند. اینها با موضع تند آمریکا همزمان شده است. به اینها باید گزارش سازمان ملل را هم افزود که تکان دهنده بود». طالبانی خاطر نشان کرد «احتمالا خشونت و درگیری در مرحله آینده بالا بگیرد. همه شواهد بیانگر این است که نخست وزیر آینده از سوی غربی ها تعیین خواهد شد». مقصود او این است که رژیم ایران در شرایط کنونی نمی تواند عراق را اداره کند. در این راستا، دکتر ظافر العانی معاون رییس کمیته روابط خارجی در پارلمان عراق به الشرق الاوسط گفت «نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح استعفا داد اما این دلیل نمی شود که به خاطر کشتارهای سیستماتیک در دوره مسئولیتش مورد بازخواست قرار نگیرد. اگر دستگاه قضا در عراق نتواند آنچنانکه باید و شاید به وظیفه خود و برخورد با عاملان این جنایت ها و نخست وزیر عمل کند اما او از سوی محافل بین المللی مورد بازخواست قرار می گیرد». العانی افزود «در حالیکه معترضان بدون اسلحه باید به این جنبش ادامه دهند حکومت نیز نباید در خشونت زیاده روی کند. این به مصلحت کشور نیست».

در این راستا، مارتین هوت سفیر اتحادیه اروپا در عراق از وقایع جمعه در میدان الخلانی و پل سنک در مرکز بغداد به عنوان «کشتار» یاد کرد.

او در توییتی نوشت «رویدادهای جمعه در مرکز بغداد جنایت و کشتار است».

او افزود «عصبانی هستم و به خاطر کشتار گروهی از معترضان و ماموران از سوی جنایتکاران وابسته به جریان سوم بسیار ناراحتم».

مارتین هوت در ادامه گفت «عوامل خرابکار واقعی چه کسانی هستند»؟

در این راستا، اولریک شانون سفیر کانادا در عراق گفت «در حالیکه حکومت جلوی گروه های مسلحی که پروپاگاندای خاصی را اجرا می کنند نمی گیرد چطور می توان در عراق ثبات ایجاد کرد»؟

شانون در صفحه توییتر خود نوشت «حکومت در یک کشور با حاکمیت مستقل نباید به گروه های مسلح دارای پروپاگاندای خاص اجازه فعالیت و حضور دهد. پس از وقایع جمعه از مقام های عراق می خواهم تا ضمن عمل به وظایف خود عاملان این جنایت را بازخواست کنند. اینها در یک حمله برنامه ریزی شده معترضان را مورد هدف قرار دادند».

او افزود «حکومت باید در چارچوب قانون از شهروندانش دفاع کند وگرنه برقراری ثبات امکان پذیر نیست».

دکتر خالد عبد الاله استاد علوم سیاسی در دانشگاه بغداد گفت «دخالت مستقیم بین المللی در شرایط کنونی در عراق دور از ذهن است چرا که شرایط پیچیده فراوان دیگری در منطقه وجود دارد. آرام کردن اوضاع در کشورهای دیگر ضروری به نظر می رسد».

او در گفتگو با «الشرق الاوسط» افزود «اظهارات مقام های آمریکایی نشان می دهد که آنها به اهمیت این مساله پی برده اند که عراق باید کاملا وابسته به آمریکا باشد. نومحافظه کاران آمریکا می گویند ما به خاطر عراق خیلی ضرر کردیم اما این کشور را به ایران واگذار کردیم».

عبد الاله افزود «ترامپ رییس جمهور آمریکا تلویحا گفت عراق هیچ امتیازی به شرکت های نفتی آمریکا نمی دهد و این از نظر دولت آمریکا غیر قابل قبول است. دولت آمریکا به فکر بازنگری درباره حضور این کشور در عراق است. آمریکایی ها در حال ارسال سیگنال های روشن به ایران هستند که این کشور عراق را به ایران واگذار نمی کنند».