Ανθρωποι και Ποντίκια
by Αντώνης ΤελόπουλοςΗ είδηση πως ένα μωρό καταφαγώθηκε από τρωκτικά διαμένοντας σε άθλιο παράπηγμα στο Διδυμότειχο, όσο σοκαριστική και αν είναι, δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία. Πρόκειται για ένα στεγαστικό και κοινωνικό πρόβλημα που «σέρνεται» εδώ και δύο δεκαετίες και οφείλει να βρεθεί λύση για τις 45 οικογένειες Ρομά, τους τρωγλοδύτες που ζουν σε μια παραγκούπολη... 5 λεπτά από το κέντρο της πόλης.
Μια παλιά ιστορία ανθρώπινης εξαθλίωσης, κοινωνικής αδικίας, αλλά και κρατικής αναλγησίας ήρθε ξανά στο προσκήνιο, εξαιτίας του περιστατικού με το βρέφος που καταφαγώθηκε από τρωκτικά στο Διδυμότειχο.
Το τραγικό αυτό περιστατικό αποκάλυψε, όμως, και ένα μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η περιοχή εδώ και δύο δεκαετίες και δεν είναι άλλο από τις οικογένειες τρωγλοδυτών που ζουν διάσπαρτες μέσα στην πόλη, σε παράγκες και παραπήγματα από λαμαρίνες, τις οποίες συναντά κανείς στις φαβέλες της Βραζιλίας ή στις παραγκουπόλεις της Ινδίας. Ολα αυτά σε μόλις πέντε λεπτά απόσταση από το κέντρο της πόλης του Διδυμότειχου.
Οι τρωγλοδύτες είναι μια ομάδα 45 οικογενειών Ρομά που ζούσαν σε σπηλιές στην περιοχή Καλέ, κάτω από το Βυζαντινό Κάστρο του Διδυμότειχου, σε άθλιες συνθήκες. Το 2002, έπειτα από συντονισμένη προσπάθεια του τότε δημάρχου Βαγγέλη Παπατσαρούχα και της ελληνικής πολιτείας, οι συγκεκριμένες οικογένειες μεταφέρθηκαν σε κατοικίες που κατασκευάστηκαν για τον σκοπό αυτό.
Το σχέδιο, όμως, που εφαρμόστηκε σχεδόν δύο δεκαετίες πριν, απέτυχε, παρότι λειτούργησε στην αρχή. Η ανάγκη για τη στέγαση αυτών των ανθρώπων δημιούργησε νέους μαχαλάδες, διάσπαρτους σε διάφορες γωνιές του Διδυμότειχου. Σήμερα, οι μαχαλάδες αυτοί δεν είναι τίποτα άλλο παρά λυόμενες παράγκες από λαμαρίνες, μελαμίνες και κουρελούδες, χωρίς πρόσβαση σε νερό και ρεύμα, ενώ το μπουρί μιας ξυλόσομπας (μασίνα στα θρακιώτικα) να σιγοκαίει είναι η εικόνα που θα αντικρίσει κανείς, εάν βρεθεί στις όχθες του Ερυθροποτάμου που διασχίζει το Διδυμότειχο.
Οι περισσότερες παράγκες βρίσκονται απέναντι από τα εργοτάξια που σταθμεύουν τα απορριμματοφόρα του δήμου και είναι χτισμένες σε αναχώματα του ποταμού, όπου τους χειμερινούς μήνες αρκετές φορές πλημμυρίζουν. Κάποιες άλλες πάλι, στέκουν αγέρωχες στους πρόποδες του Βυζαντινού Κάστρου του Διδυμότειχου, δημιουργώντας έτσι την ανάλογη αντίθεση του αλλοτινού λαμπρού παρελθόντος και της εξαθλίωσης του σήμερα.
Η «Εφ.Συν.» βρέθηκε στο Διδυμότειχο, σε ένα ιδιότυπο οδοιπορικό στις φαβέλες της πόλης, εκεί όπου μέσα στις παράγκες των δέκα τετραγωνικών κατοικούν ακόμη και δέκα άνθρωποι μαζί. Σουρεαλιστική εικόνα μέσα στις ξεχαρβαλωμένες λαμαρίνες και τις τρύπιες στέγες, η παρουσία δορυφορικού πιάτου σε όλες τις παράγκες, ευγενική χορηγία, όπως λένε οι κακές γλώσσες, του τουρκικού προξενείου στην Κομοτηνή, για να παρακολουθούν τους τουρκικούς τηλεοπτικούς σταθμούς των σίριαλ της χλιδής και του μεγαλείου, ανάμεσα στα ποντίκια και τις σκοροφαγωμένες κουβέρτες που βρίσκονται απλωμένες στο πάτωμα της παράγκας.
Ο δήμαρχος Διδυμότειχου Ρωμύλος Χατζηγιάννογλου μας εξήγησε πως στόχος της δημοτικής αρχής και του υπουργείου Εσωτερικών είναι να γκρεμιστούν οι παράγκες και να μεταφερθούν οι οικογένειες των Ρομά σε νέα λυόμενα, που πληρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές για μια ανθρώπινη διαβίωση.
Η μετεγκατάσταση αναμένεται να γίνει σε ήδη διαθέσιμη δημοτική έκταση, ενώ ο δήμος είναι σε συνεννόηση με το υπουργείο Εσωτερικών για την προμήθεια λυόμενων οικίσκων, χωρίς όμως να υπάρχει ακόμα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Οσον αφορά τις σπηλιές, που αποτελούν κομμάτι της τοπικής ιστορίας και μαρτυρούν την ανθρώπινη παρουσία και εξαθλίωση, στόχος είναι να αξιοποιηθούν και να ανοίξουν προς το κοινό που επισκέπτεται το Διδυμότειχο, αλλά είμαστε πολύ μακριά ακόμη από μια τέτοια προοπτική.