Geen Olympische Spelen en WK voetbal voor Rusland, máár USADA vindt straf te mild: “Dit is een klap voor zuivere atleten”

Rusland mag niet deelnemen aan de komende Olympische Spelen (2020 in Tokio), Winterspelen (2022 in Peking) én het WK voetbal (2022 in Qatar). Dat besliste het Wereldantidopingagentschap WADA. De Russen krijgen 21 dagen om in beroep te gaan tegen de straf. Het EK voetbal van volgend jaar komt niet in het gedrang. Intussen sprak dopingbestrijder Travis Tygart van het USADA, het Amerikaans Antidopingagentschap, zich negatief uit over de sancties wegens “te mild”.

“Al te lang heeft Russische doping afbreuk gedaan aan schone sport”, aldus WADA-voorzitter Craig Reedie. “De schaamteloze schending door de Russische autoriteiten van Rusada’s herstelvoorwaarden vroeg om een krachtig antwoord. Dat antwoord is vandaag gegeven. Het uitvoerend comité van het WADA heeft op de sterkst mogelijke manier geantwoord. Daarbij beschermen we de rechten van de Russische atleten die kunnen bewijzen dat ze niet betrokken waren bij en niet geprofiteerd hebben van deze bedrieglijke handelingen.”

“Rusland heeft alle kansen gekregen om orde op zaken te stellen en opnieuw aan te sluiten bij de mondiale antidopinggemeenschap. In de plaats daarvan kozen ze ervoor om verder te gaan met hun houding van misleiding en ontkenning”, besloot Reedie.

Vorige maand maakte het WADA bekend dat het Compliance Review Committee (CRC) aanbevolen had om het Russische antidopingagentschap Rusada opnieuw te schorsen, omdat de Russische autoriteiten nog steeds nalaten de grootschalige dopingzaak (met Rusland in de hoofdrol) tot het bot uit te spitten. Vandaag volgde de top van het WADA de aanbeveling van het CRC, wat verregaande gevolgen heeft voor de Russische sporters.

Rusland wordt voor de vier volgende jaren uitgesloten van internationale competities, zoals wereldkampioenschappen (waaronder het WK voetbal in Qatar) en de Olympische Zomerspelen (2020 in Tokio) en Winterspelen (2022 in Peking). Rusland mag ook geen internationale events organiseren.

Russische sporters kunnen intussen mogelijk wel als ‘neutrale atleet’ deelnemen aan mondiale toernooien, zoals vorig jaar op de Winterspelen in Pyeongchang. Die status wordt onder stevige voorwaarden toegekend aan atleten met een onberispelijk dopingverleden.

USADA: “Deze straf is te mild en een klap voor de zuivere atleten”

Het Amerikaans Antidopingagentschap USADA fronst de wenkbrauwen bij deze straf. “Te mild”, klinkt het bij topman Travis Tygart. “Rusland weer aan een complete ban laten ontsnappen is opnieuw een klap voor zuivere atleten, voor de geloofwaardigheid van de sport en de rechtstaat.” Iedereen die van sport houdt moet volgens Tygart “een opstand tegen het kapotte systeem” beginnen om hervormingen af te dwingen. Volgens hem is het niet correct dat Russische atleten toch kunnen deelnemen onder neutrale vlag. “Het WADA roept iets, maar doet vervolgens heel iets anders”, sakkerde Tygart, die stelt dat Rusland verantwoordelijk is voor de grootste corruptie ooit in de sport.

Russische federaties zijn bereid onder neutrale vlag naar Spelen te gaan

U las het hierboven al: de voorzitters van verschillende Russische federaties zijn bereid om hun sporters onder neutrale vlag naar de Olympische Spelen van volgend jaar in Tokio te sturen. Dat verklaarden ze na de beslissing van het WADA om Rusland vier jaar niet toe te laten tot belangrijke internationale sportevenementen wegens manipulatie van dopingdata.

De voorzitter van de Russische zwembond, Vladimir Salnikov, is van oordeel dat de Russische sporters naar de Spelen moeten gaan, “wat de situatie ook is”. “Natuurlijk verkiezen we dat onze sporters deelnemen onder Russische vlag en dat ze het volkslied van hun land horen. Maar de omstandigheden kunnen anders zijn. (...) Niemand heeft het recht om onschuldige sporters hun dromen te ontnemen.”

Alexeï Vlassenko, verantwoordelijk voor waterpolo, duiken en synchroonzwemmen, is dezelfde mening toegedaan. “Als aantreden onder neutrale vlag de enige mogelijkheid is, moet je toch gaan om te winnen. Onze propere sporters zullen tonen dat ze sterk zijn, zelfs in die omstandigheden. Daar ben ik zeker van.”

De voorzitter van de handbalbond, Sergueï Chichkarev, zei ook dat de Russische teams present zullen tekenen, zelfs zonder Russische vlaggen in Tokio. Rusland zal volgens hem op het WK handbal voor vrouwen nu zelfs met “een buitengewone verbetenheid” strijden voor de eindzege.

EK niet in gevaar, neutraal team op WK?

Rusland moet zich wel geen zorgen maken over het EK voetbal van volgend jaar. Het Wereldantidopingagentschap liet eerder al weten dat een mogelijke ban niet geldt voor het EK, “omdat het geen mondiaal evenement of WK is”. Ook UEFA-voorzitter Aleksander Ceferin verzekerde de Russische president Vladimir Poetin ervan dat het organiseren van het EK-wedstrijden buiten de sancties valt. De Rode Duivels spelen op het EK in Sint-Petersburg tegen de Russen.

Op mondiaal vlak liggen de kaarten anders. De Wereldvoetbalbond (FIFA) heeft zich nog niet expliciet uitgesproken over de zaak-Rusland. De precieze gevolgen zijn dan ook nog niet duidelijk. De FIFA respecteert de WADA-code en moet in ieder geval rekening houden met de beslissing van vandaag. Overeenkomstig het WADA-oordeel kan op het WK 2022 in Qatar enkel een Russisch team aantreden onder neutrale vlag, mits de ploeg zich kwalificeert. Dat scenario is dan te vergelijken met de Russische ijshockeyploeg die op de Spelen in Pyeongchang onder neutrale vlag goud behaalde.

Het Rusada werd in 2016 al eens geschorst naar aanleiding van een rapport waaruit bleek dat er in Rusland sprake was geweest van een grootscheeps door de staat ondersteund dopingprogramma. Tal van Russische sporters, met name in de atletiek, waren niet meer welkom bij internationale wedstrijden.

Vorig jaar in september werd het laboratorium in Moskou weer in ere hersteld, op voorwaarde dat duizenden dopingtests werden vrijgegeven. De deadline van december 2018 werd niet gehaald, maar onderzoekers van het WADA konden in januari wel rondneuzen in Moskou. De dopingstalen die daarna door het WADA werden onderzocht, leidden tot de nodige vragen. Er was sprake van een gebrek aan samenhang wat betreft de data, die de schijn van manipulatie opriep.

Medvedev veroordeelt “anti-Russische hysterie”

De beslissing van het Wereldantidopingagentschap (WADA) om Rusland vier jaar uit te sluiten van belangrijke internationale sportevenementen getuigt van een “anti-Russische hysterie”. Dat heeft de Russische eerste minister Dmitri Medvedev verklaard. Toch erkende hij dat er “serieuze problemen” zijn met doping in de Russische sport.

“Al die beslissingen treffen opnieuw sporters die al gestraft geweest zijn. (...) Dat doet denken aan een anti-Russische hysterie die chronisch is geworden”, zei Medvedev volgens de Russische persagentschappen.

De eerste minister hoopt dat de Russische sportieve instanties beroep zullen aantekenen tegen de beslissing van het WADA, ook al is het “duidelijk dat er serieuze dopingproblemen zijn in onze sportwereld”.

Sancties in een notendop

• Atleten, coaches en begeleiders mogen de komende vier jaar bij Olympische Spelen en WK’s niet onder Russische vlag deelnemen of aanwezig zijn. Sporters kunnen enkel onder neutrale vlag meedoen.

• Russische regeringsfunctionarissen en -vertegenwoordigers mogen gedurende deze periode niet aanwezig zijn of worden gekozen voor vergaderingen van besturen of commissies van internationale sportorganisaties.

• Rusland mag geen grote sportevenementen organiseren of meedingen naar de organisatie van een WK of ander groot toernooi.

• Bestuursleden en directie van het Russische olympisch comité zijn niet welkom bij grote evenementen.

• Het Rusada moet alle kosten die het WADA met zijn onderzoek heeft gemaakt betalen, met daar bovenop een boete van maximaal 100.000 dollar.