Μια αληθινή ιστορία…

Μέρες που είναι, το μυαλό συνειρμικά πήγε σε μια ιστορία που συνέβη τα χρόνια που ήμουν πρύτανης στο ΑΠΘ. Μια ιστορία αληθινή, που η ζωή την έκανε να είναι επίκαιρη, όσο όμως και διδακτική, από πολλές απόψεις. Ηταν η εποχή της «διαθεσιμότητας» των διοικητικών υπαλλήλων, όπως έμεινε στην Iστορία η μνημονιακή πολιτική της συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα.

Ηταν τότε που ο σημερινός πρωθυπουργός, ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης της κυβέρνησης Σαμαρά, υλοποιούσε με ιδιαίτερο ζήλο τη νεοφιλελεύθερη πολιτική των δανειστών, που, μέσω της διαθεσιμότητας, ήθελε απολύσεις χρήσιμων, για τη λειτουργία του κράτους, δημοσίων υπαλλήλων. Ενα μέτρο άδικο και με σαφή υφεσιακό χαρακτήρα, που θα συνέβαλλε στην έτι περαιτέρω μείωση των θέσεων εργασίας, σε μια εποχή που η χώρα πλήττονταν ήδη σκληρά από ύφεση και ανεργία.

Η πολιτική της διαθεσιμότητας είχε αγγίξει και τα πανεπιστήμια, παρά το γεγονός ότι οι πανεπιστημιακές διοικήσεις είχαμε εξηγήσει, προς όλες τις κατευθύνσεις, ότι τα πανεπιστήμιά μας ήταν θλιβεροί ουραγοί στην Ευρώπη σε ό,τι αφορούσε τη στελέχωσή τους σε διοικητικό προσωπικό, αφού στην Ελλάδα η αναλογία διοικητικών υπαλλήλων προς φοιτητές ήταν περίπου 1 ανά 150, τη στιγμή που στη Γερμανία ήταν μόλις 1 ανά 12.

Παρά το γεγονός, λοιπόν, ότι στις γραμματείες των Σχολών σχηματίζονταν ουρές λόγω έλλειψης προσωπικού, ο τότε υπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επέμενε ότι το διοικητικό προσωπικό στα ελληνικά πανεπιστήμια ήταν… υπεράριθμο και συνεπώς έπρεπε να τεθεί σε διαθεσιμότητα ένας συγκεκριμένος αριθμός του, ίδιος, κατά σύμπτωση, με εκείνον που απαιτούσαν οι δανειστές…

Κι ενώ λοιπόν τα πανεπιστήμια ήταν σε αναβρασμό και οι εργαζόμενοι στα… κάγκελα, με το Πανεπιστήμιο της Αθήνας αλλά και άλλα ιδρύματα να μη λειτουργούν εξαιτίας των κινητοποιήσεων απέναντι σε μια κυβερνητική επιλογή που θα αποδυνάμωνε, ακόμη περισσότερο, τα ελληνικά πανεπιστήμια, στη Σύγκλητο του ΑΠΘ, αποφασίσαμε να επιτύχουμε έναν διπλό στόχο: να υποστηριχθεί μεν σθεναρά και με όλα τα μέσα η παραμονή του διοικητικού μας προσωπικού στις θέσεις τους, κρατώντας όμως την ίδια ώρα το πανεπιστήμιο ανοιχτό και σε κανονική λειτουργία. Πιστεύοντας, μάλλον ματαίως όπως θα αποδεικνύονταν αργότερα, ότι έτσι θα ισχυροποιούσαμε τα επιχειρήματά μας και θα ασκούσαμε πιο αποτελεσματικά πίεση για την επίτευξη του στόχου της κατάργησης του μέτρου.

Την απόφαση αυτή της Συγκλήτου του ΑΠΘ την τηρήσαμε ως κόρην οφθαλμού για όλο το διάστημα εκείνης της δύσκολης ακαδημαϊκής χρονιάς και το ΑΠΘ, παρά τη σθεναρή του αντίσταση στην πολιτική της διαθεσιμότητας, κατάφερε να μην κλείσει ούτε μία ημέρα.

Μέχρι που ένα βράδυ στις ειδήσεις έγινε η… ανατροπή. Ο γνωστός δημοσιογράφος που παρουσίαζε τις ειδήσεις, ανήγγειλε με στόμφο την είδηση ότι το ΑΠΘ, λέει, επιτέλους άνοιξε, έπειτα από πολύ καιρό που είχε παραμείνει κλειστό! Και αυτό, λέει, συνέβη, σε πείσμα του πρύτανή του, ο οποίος μέχρι τελευταίας στιγμής επέμενε και προσπαθούσε το πανεπιστήμιο να κρατηθεί κλειστό!

Πνιγμένος στο δίκιο μου, τηλεφωνώ αμέσως στο κανάλι, τους εξηγώ και ζητώ να αποκατασταθεί άμεσα η αλήθεια. Ο παρουσιαστής, θέλοντας προφανώς να με αποφύγει, με παραπέμπει στη συνάδελφό του, κεντρική επίσης παρουσιάστρια ειδήσεων. Η οποία, αφού με ρωτά… τρέμοντας από τα νεύρα, ποιο είναι το λάθος στην είδηση, κλείνει το τηλέφωνο λέγοντας: «Ωραία, λοιπόν, διορθώνουμε: Το ΑΠΘ άνοιξε σήμερα, μετά από πολύ καιρό που παρέμεινε κλειστό, με τη σύμφωνη γνώμη του πρύτανή του». Διόρθωσαν δηλαδή την είδηση ως προς τη δική μου στάση, διατηρώντας όμως την κατασκευασμένη εικόνα για το πανεπιστήμιο, που το ήθελαν να είναι κλειστό για καιρό, αφού έτσι θα το δυσφημούσαν καλύτερα…

Το τέλος της ιστορίας διαδραματίστηκε λίγες μέρες μετά, σε δρόμο της Θεσσαλονίκης, όταν περαστική κυρία, μόλις με είδε, άρχισε να μου φωνάζει και να με κατηγορεί γιατί εμπόδιζα, λέει, τους φοιτητές να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Εκπληκτος από το συμβάν, καθώς η αναμενόμενη αντίδραση θα ήταν ο έπαινος για την προσπάθεια να διατηρηθεί το πανεπιστήμιο ανοιχτό, επιχείρησα να λύσω την… παρεξήγηση. Η κυρία όμως ήταν βέβαιη γι’ αυτά που έλεγε: «Μα τι λέτε κύριε! Το είπε στις ειδήσεις ο τάδε γνωστός δημοσιογράφος. Εσείς κρατήσατε το πανεπιστήμιο κλειστό. Ντροπή σας!» απάντησε, κουνώντας μου το δάχτυλο.

Είναι προφανές, νομίζω, γιατί θυμήθηκα αυτές ειδικά τις μέρες αυτήν την αληθινή ιστορία.

Λίγο η επέμβαση των ΜΑΤ στην ΑΣΟΕΕ, λίγο η επίθεση στους φοιτητές που βρίσκονταν μέσα στο πανεπιστήμιο, διεκδικώντας αυτό να παραμείνει ανοιχτό, λίγο η δυσφήμηση συλλήβδην των φοιτητών ως… μπαχαλάκηδων, λίγο η εικονική πραγματικότητα που η τηλεόραση διαμορφώνει διαστρεβλώνοντας την αλήθεια και παρουσιάζοντας τα δημόσια πανεπιστήμια ως δήθεν κέντρα ανομίας, λίγο η γνωστή ιστορία στοχοποίησης ανθρώπων και η παλιά μέθοδος κατασκευής εχθρών και τέλος λίγο το γεγονός ότι τα ίδια κόμματα, με τους ίδιους πολιτικούς, σε άλλους, σήμερα, ρόλους, συνεχίζουν το έργο της κατεδάφισης της δημόσιας εκπαίδευσης, σε κάνουν να παραδεχτείς μελαγχολικά ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει στην Ελλάδα, αφού τίποτε δεν διδαχθήκαμε από τη θλιβερή εμπειρία της κρίσης…

* καθηγητής και πρώην πρύτανης ΑΠΘ