Τα μαθήματα από τη λεηλασία της Ανατολικής Γερμανίας και η Ελλάδα
by Γιάννης Σιώτος*Ανατριχιαστικές είναι οι «συμπτώσεις» στα πρόσωπα των πλιατσικολόγων, καθώς έχουν εμφανιστεί και στην Ελλάδα πολλοί από εκείνους που συμμετείχαν στη λεηλασία του πλούτου της ΛΔΓ. Εκεί η αρπαγή έγινε με το πρόσχημα της ενοποίησης - εδώ γίνεται στο όνομα της... ανάπτυξης.
Διαβάζοντας το κείμενο του προϋπολογισμού το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι είναι: «Μια από τα ίδια». Οσο και αν προσπαθήσεις, τρυπώνοντας πίσω από τις αράδες, να προβλέψεις τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης, το μόνο που καταφέρνεις είναι να επιβεβαιώσεις την πρόθεσή της να ανοίξει, σε βάρος των πιο ευάλωτων, την ψαλίδα της ανισότητας. Λες και οι συντάκτες του χρησιμοποιούν το κείμενο για να συγκαλύψουν τα σχέδιά τους, για να τα αποκαλύψουν σταδιακά σε ελεγχόμενες δόσεις και την κατάλληλη στιγμή προκειμένου να εξασφαλίσουν τη μεγίστη «συνεργασία» και «αποδοχή».
Διαισθάνεσαι ότι σε αυτή τη θολούρα, με την παράθεση αριθμών, πινάκων και διαγραμμάτων, η κυβέρνηση προσπαθεί να κρυφτεί μέσα στο σκοτεινό άδηλο.
Οι διαπιστώσεις αυτές οδηγούν κάθε καλοπροαίρετο άνθρωπο να ανατρέξει στα κιτάπια της Ιστορίας και στο σεντούκι της εμπειρίας, για να ανακαλύψει περιπτώσεις που να ταιριάζουν με το πολιτικό προφίλ της κυβέρνησης και των ισχυρών συμμάχων της. Πολλοί φτάνουν μέχρι την κρίση της Αργεντινής προσπερνώντας –ή αγνοώντας– την εμπειρία της λεηλασίας της πρώην Ανατολικής Γερμανίας όπου η οικονομική βιαιότητα εφαρμόστηκε με το προσωπείο της «ειρηνικής επανάστασης».
Οι ομοιότητες της ελληνικής περίπτωσης με τη λεηλασία που έγινε σε γερμανικό έδαφος είναι πολλές και μεγάλες καθώς η εμμονική προσήλωση της καγκελαρίας στην επανάληψη –με παραλλαγές– στα «σχέδιά» της δρα σαν συγκολλητικό υλικό που δένει δύο ιστορίες που τις χωρίζουν σχεδόν τριάντα χρόνια.
Η επιδρομή τόσο στην Αν. Γερμανία όσο και στην Ελλάδα ξεκίνησε από το νόμισμα. Τα Ostmarks αντικαταστάθηκαν με τα μάρκα και η δραχμή με το ευρώ. Στη συνέχεια πήραν τη σκυτάλη οι εκλογές. Με τις πειθήνιες κυβερνήσεις που εξελέγησαν, η καγκελαρία επέβαλε το θεσμικό πλαίσιο που θα νομιμοποιούσε τη σχεδιαζόμενη λεηλασία. Το ίδιο και εδώ. Οι «συμπτώσεις» συνεχίζονται στα πρόσωπα όπου ξεχωρίζει η δραστηριότητα του κ. Σόιμπλε.
Ο επόμενος κρίκος αφορά τον «δούρειο ίππο». Στην Ανατολική Γερμανία τον ρόλο αυτό ανέλαβε η «Treuhand» (Treuhandanstalt, trust agency). Ενας φορέας (εταιρεία συμμετοχών) που έλεγχε –σχεδόν– όλα τα δημόσια περιουσιακά στοιχεία (επιχειρήσεις, εκατομμύρια εκτάρια γεωργικής γης και δασών, ακίνητα της πρώην Στάζι, περιουσία του στρατού, δημόσιες κατοικίες, οργανισμούς κοινής ωφέλειας, φαρμακεία...) της Αν. Γερμανίας. Από τον φορέα αυτόν εξαρτώνταν περίπου 4,1 εκατομμύρια εργαζόμενοι (45% του εργατικού δυναμικού) που εργάζονταν σε 8.000 επιχειρήσεις σε 32.000 χώρους.
Στην Ελλάδα, την ίδια υπόσταση έχει ο φορέας που συστάθηκε με απαίτηση του κ. Σόιμπλε και την αποδοχή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων που ως εταιρεία συμμετοχών είναι μακράν ο μεγαλύτερος και ο πιο «πλούσιος» εργοδότης της χώρας.
Στην Ανατολική Γερμανία, μέσα σε διάστημα τεσσάρων ετών –δηλαδή όσο συνταγματικά διαρκεί η κοινοβουλευτική θητεία της κυβέρνησης Μητσοτάκη– η Treuhand είχε ιδιωτικοποιήσει ή εκκαθαρίσει επιχειρήσεις και είχε εκποιήσει τεράστια ακίνητη περιουσία. Η χώρα υπέστη τη μεγαλύτερη καταστροφή του παραγωγικού κεφαλαίου σε καιρό ειρήνης, χάνοντας 2,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.
Ουσιαστικά ήταν ένα πάρτι στο οποίο οι μόνοι χαρούμενοι ήταν οι «επενδυτές», οι συμβουλευτικές εταιρείες και οι «ειδικοί». Σύμφωνα με έρευνα, οι «επενδυτές» από τη Δύση αγόρασαν κοψοχρονιά το 85% των εργοστασίων παραγωγής της Ανατολικής Γερμανίας. Ταυτόχρονα, εταιρείες συμβουλευτικών υπηρεσιών, όπως η KPMG, η McKinsey και η Roland Berger, αλλά και φορείς –επιχειρηματικές οντότητες και μεμονωμένοι επαγγελματίες– που συμμετείχαν στις εκποιήσεις και στις εκκαθαρίσεις πήραν δουλειές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Στην Ελλάδα, οι κινήσεις αρχικά ήταν διερευνητικές με κορυφαία το Ελληνικό. Ολα δείχνουν όμως ότι η συνέχεια θα είναι εξίσου σφοδρή με αυτήν της Αν. Γερμανίας.Το προεκλογικό πρόγραμμα της Ν.Δ., οι προγραμματικές, οι νομοθετικές ρυθμίσεις που έχουν ψηφιστεί και οι δηλώσεις κορυφαίων κυβερνητικών στελεχών μοιάζουν με πρελούδιο του επερχόμενου δράματος.
Ανατριχιαστικές είναι και οι «συμπτώσεις» στα πρόσωπα των πλιατσικολόγων. Με το ίδιο ή αλλαγμένο προσωπείο έχουν εμφανιστεί και στην Ελλάδα πολλοί από εκείνους που συμμετείχαν στη λεηλασία του πλούτου της ΛΔΓ. Εκεί η αρπαγή έγινε με το πρόσχημα της ενοποίησης. Εδώ γίνεται στο όνομα της... ανάπτυξης.
Κάποιες από τις νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουν προωθηθεί και έχουν ψηφιστεί στην ελληνική Βουλή, όπως για παράδειγμα αυτές που αφορούν τις ευθύνες των τραπεζιτών, προκαλούν συνειρμούς σχετικά με το «πάρτι» της διαφθοράς που διοργανώθηκε στην Αν. Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 όπου –σε πείσμα όσων θέλουν να μιλούν για «γερμανική ηθική»– η διαφθορά ήταν τεράστια και για να συγκαλυφθεί χρειάστηκε το σφράγισμα των αρχείων και των συμβάσεων.
Το τέλος είχε χάπι έντ μόνο για τους «επενδυτές» και την «παρέα» τους. Η Treuhand με χρέη 260 έως 270 δισ. μάρκα παρέδωσε την σκυτάλη σε άλλους φορείς (BvS, TLG, η BVVG) για να ολοκληρώσουν τη... δουλειά.
Εκατομμύρια Ανατολικογερμανοί ξενιτεύτηκαν και πολλοί από εκείνους που έμειναν οδηγήθηκαν στην εξαθλίωση με μισθούς και συντάξεις που δεν επαρκούν για να καλύψουν τις στοιχειώδεις ανάγκες, όπως για παράδειγμα στέγασης, καθώς τα ενοίκια εκτινάχθηκαν όταν τα σπίτια πέρασαν στα χέρια των «επενδυτών» και των funds.
Τα μεγέθη είναι τέτοια που δεν αντέχουν στη σύγκριση, θα ισχυριστούν κάποιοι. Λάθος. Για το μέγεθος της Ελλάδας το «κόλπο» είναι τεράστιο. Δεν αφορά μόνο τη ΔΕΗ, τα νερά, την ενέργεια, τα λιμάνια, τους δρόμους, τις μεταφορές, τα χωράφια... αλλά και την αγορά χρέους, δηλαδή τα «κόκκινα» δάνεια, τις οφειλές σε Εφορία, ασφαλιστικούς φορείς, ΟΤΑ, οργανισμούς κοινής ωφέλειας. Η λεία στην Ελλάδα είναι πολλαπλάσια του ΑΕΠ και για τον λόγο αυτό η δυστυχία που θα σκορπίσει θα κάνει τη λεηλασία της Ανατολικής Γερμανίας να μοιάζει με «παιδική χαρά».
Φυσικά, ο προϋπολογισμός δεν αφήνει καμία χαραμάδα για να φανεί αυτό το μέλλον. Ολα συγκαλύπτονται με αριθμούς και ωραία λόγια, όπως έγινε και στην Ανατολική Γερμανία όπου η λεηλασία ξεκίνησε με τη συνθήκη επανένωσης και τα εξής ωραία λόγια: «Η βάση της Οικονομικής Ενωσης είναι η κοινωνική οικονομία της αγοράς... καθορίζεται... από την ιδιωτική ιδιοκτησία, τον ανταγωνισμό, την ελεύθερη τιμολόγηση και έχει βασική αρχή την πλήρη ελευθερία κυκλοφορίας εργασίας, κεφαλαίου, αγαθών και υπηρεσιών».
*Δημοσιογράφος, συγγραφέας