کانال همشهری آنلاین
فرزندآوری «پزشکان طرحی» تحت تاثیر رأی دیوان عدالت اداری
دیوان عدالت اداری در اقدامی عجیب مرخصی زایمان چهار ماهه «پزشکان طرحی» را حذف کرد. پزشکان معتقدند با اجرای این طرح فرصت فرزندآوری از آنان گرفته می‌شود و این موضوع مخالف سیاست‌های جمعیتی است.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، چندی پیش وزیر بهداشت طی نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب برنامه‌های وزارتخانه‌اش را برای افزایش جمعیت تشریح کرد. ایشان نیز در پاسخ اعلام کردند: «با تشکر از اقدامات، مقتضی است قوانین و دستورالعمل‌های مورد نیاز مشخصاً ذکر شود تا اقدام مناسب نسبت به آنها صورت گیرد».
از سوی دیگر چندی پیش وزیر بهداشت با بیان این‌که برای رفع این دغدغه باید برنامه‌محور حرکت کرد و از ظرفیت‌های بین‌بخشی و هم‌افزایی بخش‌های مختلف حاکمیت و جامعه بهره گرفت، گفت: باید گروه‌های هدف را برای رشد جمعیت و فرزندآوری بازتعریف کرد. برای رشد جمعیت باید بر گروه‌هایی مانند زوج‌هایی که فرزند می‌خواهند اما به علت ناباروری این امر محقق نشده است، افرادی که ازدواج کرده‌اند اما فرزندآوری را به تاخیر می‌اندازند و نیز خانواده‌های تک‌فرزند تمرکز بیشتری کنیم.
با این‌که موضوع فرزندآوری فقط به سخنان وزیر بهداشت محدود نمی‌شود و سایر مسئولان نیز بارها درباره افزایش جمعیت کشور صحبت کرده‌اند، دیوان عدالت اداری در اقدامی عجیب مرخصی زایمان چهار ماهه پزشکان طرحی را حذف کرد حال آن‌که پیش از ابلاغ این مصوبه، پزشکان طرحی می‌توانستند از این فرصت چهار ماهه استفاده کنند.
در متن این مصوبه آمده است:
«برابر با مفاد رأی مزبور اساسا ایام بهره‌مندی از مرخصی زایمان به عنوان دوره تعهد خدمت قابل احتساب نیست و در قوانین موضوعه اختیاری برای وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیش‌بینی نشده است تا بتواند مدتی از مرخصی زایمان پزشکان متخصص متعهد خدمت را به عنوان قسمتی از طول دوره تعهد خدمت احتساب کند. مراتب جهت استحضار و اعمال در مدت تعهد دستیاران ایفاد می‌گردد».
- دلایل لغو مرخصی زایمان
پزشکان معتقدند با اجرای این موضوع فرصت فرزندآوری از آنان گرفته خواهد شد و این اقدام مخالف سیاست‌های جمعیتی و به نظر نوعی تبعیض شغلی و جنسیتی است.
مائده پرویزی، متخصص اعصاب و روان، درباره لغو مرخصی زایمان از سوی دیوان عدالت اداری گفت: پزشکان پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی براساس قانون باید حدود دو سال دوره طرح خود را بگذرانند. طبق قانونی که مجلس شورای اسلامی تصویب کرده است پس از این مراحل، در مدارج بالاتر به گذراندن طرح نیاز ندارند.
وی بیان کرد: وزارت بهداشت و درمان با تدوین آیین‌نامه‌ای داخلی برخلاف قانون مجلس، تعهد محضری از متخصصان می‌گیرد که آنها در رشته‌های تخصصی بیش از نیم تا دو برابر مدت تحصیل خود را خدمت کنند. براساس این آیین‌نامه، پزشکان مجددا وارد گذراندن دوره طرح می‌شوند و از آنجا که در این دوران عموم متخصصان زن در دوران ازدواج و بارداری قرار می‌گیرند به استفاده از مرخصی زایمان با تسهیلات آن نیاز دارند.
پرویزی افزود: در دوره وزیر بهداشت قبلی، وزارتخانه اعلام کرده بود پزشک متخصص ضریب کای متعهد به خدمت به ازای هر فرزند چهار ماه می‌تواند از مرخصی زایمان با حقوق و احتساب دوره خدمت مانند سایر مشاغل استفاده کند. در آن دوران تعدادی از پزشکان برای اعتراض به این موضوع به دیوان عدالت اداری شکایت کردند تا بتوانند مدت‌زمان مرخصی زایمان را مانند همه زنان شاغل در کشور به ۹ ماه برسانند.
این متخصص ادامه داد: در آن دوران رأی‌های متفاوتی از شعب مختلف درباره این شکایت صادر شد و وقتی اختلاف‌نظر به وجود آمد، دیوان عدالت اداری رأی وحدت رویه را در هیئت عمومی صادر کرد. براساس آن، همین چهار ماه مرخصی زایمان با احتساب حقوق و دوره تعهد نیز لغو شد به دلیل این‌که این پزشکان تعهد محضری امضا کرده‌اند و به واسطه این تعهد این افراد متفاوت از سایر مشاغل دانسته شده‌اند.
وی گفت: بدین‌ترتیب بسیاری از پزشکان زن که در شهرهای دوردست مشغول به خدمت هستند مجبورند به همراه فرزند خود در این مناطق حضور یابند و عده‌ای دیگر نوزاد خود را در شهر دیگری نزد خانواده می‌گذارند و خود به شهر محل خدمت می‌روند.
پرویزی تصریح کرد: ریشه این مشکلات همان تعهد ضریب کا است هرچند مصوبه‌ای داخلی در وزارت بهداشت است به نظر ناقض قانون مجلس به شمار می‌رود. هرچند طبق قانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جوانان ایرانی، همه ایرانیان باید معادل سال‌های تحصیل خود به کشور خدمت کنند، اما این مسئله فقط برای چند رشته در قالب طرح اجباری اجرا می‌شود و از میان فقط پزشکانند که پس از گذراندن طرح اجباری دوره پزشکی عمومی، در صورت ادامه تحصیل در مقطع تخصص و فوق تخصص، برخلاف قانون مجلس دوباره و سه‌باره ملزم به گذراندن طرح اجباری می‌شوند.
- ۲۳ روز در ماه را باید به همراه نوزاد کار کنیم!
سمانه آصفی، متخصص کودکان، نیز درباره لغو مرخصی زایمان برای نیروهای متخصص طرحی گفت: در حالی این اتفاق رخ داده است که بسیاری از کارمندان دولت از ۹ ماه مرخصی زایمان استفاده می‌کنند. وضعیت کاری پزشکان طرحی در حال حاضر دشوار است به دلیل این‌که آنها مجبورند ۲۳ روز در ماه را در مراکز درمانی فعالیت کنند. این موضوع کار را برای افرادی که دارای نوزاد هستند دشوارتر می‌کند.
وی با بیان این‌که اغلب پزشکان پس از گذراندن دوران رزیدنتی و اینترنی اقدام به فرزندآوری می‌کنند، افزود: پس از این زمان نیز اگر پزشک خانمی اقدام به فرزندآوری نکند، از لحاظ سنی و جسمی دیگر قادر به تولد فرزند نخواهد بود. انتظار داریم وزارت بهداشت و سایر نهادهای مربوطه این موضوع را به طور جدی پیگیری کنند.
- فرصت فرزندآوری گرفته خواهد شد
نرگس عباس‌زاده، متخصص قلب و عروق، گفت: نوزادان پس از تولد نیاز دارند از شیر مادر تغذیه کنند و فردی که مرخصی زایمان نداشته باشد نمی‌تواند از فرزند خود به خوبی نگهداری کند.
وی اظهار کرد: ما خودمان پزشک هستیم و همواره به مردم توصیه می‌کنیم که فرزندانشان از شیر مادر تغذیه کنند. نکته طنز اینجاست که حال ما خودمان از این موضوع محروم شده‌ایم.
این متخصص افزود: پزشکی که همواره به دلیل مشغله کاری درگیر کارهای درمانی و بیمارستانی است نمی‌تواند فرصت کافی برای تربیت فرزند داشته باشد و ما به این نکته نیز اعتراض داریم که گذراندن دو سال طرح در دوران تخصص مغایر با قانون بوده و ضروری است این آیین‌نامه داخلی وزارت بهداشت اصلاح شود.
عباس‌زاده در پایان تأکید کرد: این نکته را نیز حتی در صورت اجرا شدن این قانون باید در نظر داشته باشیم افرادی که در حال حاضر باردار هستند یا فرزند آنها متولد شده است نباید مشمول این قانون شوند.
- نقش وزارت بهداشت در صدور رأی
مسئولان وزارت بهداشت معتقدند این موضوع رأی دیوان عدالت اداری بوده و وزارت بهداشت ملزم به اجرای این قانون است.
کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، در این باره گفت: دیوان عدالت اداری براساس قوانین این رأی را صادر کرده است. در واقع این رأی نقض بخشنامه قبلی وزارت بهداشت مبنی بر احتساب چهار ماه از هر دوره مرخصی زایمان به عنوان تعهد خدمت پزشکان است.
وی با بیان این‌که وزارت بهداشت موظف است براساس قوانین این طرح را اجرا کند، افزود: دیوان عدالت اداری از جایگاه قانونی خود به این نتیجه رسیده است که موضوع بخشنامه وزارت بهداشت مبنی بر پذیرش چهار ماه مرخصی زایمان متخصصان طرح، دیگر به عنوان دوره تعهد خدمت از اختیارات وزارت بهداشت نیست و طبق مقررات این رأی لازم‌الاجراست اگرچه به لحاظ سیاست‌های جمعیت ممکن است با نظر وزارت بهداشت منطبق نباشد.
حال باید دید نمایندگان مجلس و وزارت بهداشت برای تسهیل فرزندآوری پزشکان چه اقدامی انجام می‌دهند و آیا برای اصلاح این رویه تدبیری اندیشیده خواهد شد؟