Sa porastom temperature u okeanima nestaje kiseonik

Klimatske promene i zagađenost istiskuju kiseonik iz okeana preteći opstanku brojnih ribljih vrsta, zaključili su u sklopu dosad najvećeg istraživanja ovog tipa stručnjaci Međunarodnog udruženja za zaštitu prirode (IUCN).

Iako se za zagađenje okeana i mora kao i za manjak hranjivih materija zna već decenijama, istraživači kažu da klimatske promene pogoršavaju stanje kada je u pitanju nedostatak kiseonika.

U poređenju sa šezdesetim godinama prošlog veka nedostatak kiseonika zabeležen je na 45 okeanskih lokacija, a danas je isti problem uočen na čak 700 mesta. 

Stručnjaci kažu da ovakvo stanje naročito šteti određenim ribljim vrstama poput tune, morskog psa i jedne vrste sabljarke. 

Od pre je poznato i to da određene hemikalije, poput azota i fosfora s farmi i industrijskih pogona utiču na količinu kiseonika, što je još uvek primarni faktor, pogotovo u područjima bližim obali.

Međutim, zadnjih godina se ta opasnost povećava usled klimatskih promena.

S emitovanjem veće količine ugljen dioksida jača i efekat staklene bašte, pa okeani apsorbuju i više toplote. Takva toplija morska voda sadrži manje kiseonika, ističu naučnici.

Čak i male promene u atmosferi mogu značajno da utiču na život u morima i okeanima.

U vodama siromašnim kiseonikom bolje od riba preživljavaju mikrobi, meduze i sipe. Voda koja sadrži manji postotak kiseonika njima odgovara, ali ne odgovara brzim ribama, poput sabljarke ili krupnim ribama poput tune. 

Stručnjaci ističu da veće i brže ribe imaju i veće energetske potrebe.

"I ranije nam je fenomen smanjenja količine kiseonika u morima i okeanima bio poznat, ali sada to prvi put povezujemo s klimatskim promenama", rekla je Mina Apes iz Međunarodnog udruženja za zaštitu prirode.

"Ovo je možda poslednji poziv na buđenje iz nekontrolisanog ljudskog eksperimenta jer se emisija ugljen dioksida i dalje povećava", rekao je jedan od autora istraživanja Den Lafolej, podsetivši da na smanjenje količine kiseonika u okeanima utiču globalno zagrejavanje i zagađenost okeana i mora materijama koje nastaju kao posledica hemikalija s farmi i s industrijskih pogona. 

"Nestanak kiseonika iz okeana preti morskim ekosistemima koji su već ugroženi zbog zagrejavanja i zakiseljavanja okeana", kaže Lafolej.

Baltičko more i Crno more najveći su zatvoreni morski ekosistemi s niskim udelom kiseonika. Iako su za to u Crnom moru delom zaslužni prirodni razlozi, u Baltičkom moru su glavni uzrok smanjenja korišćenje đubriva i klimatske promene.

Ako države nastave s uobičajenim pristupom emisiji staklene bašte, svetski okeani bi do 2100. mogli da ostanu s tri do četiri posto kiseonika manje.