Nghệ sĩ Chí Tâm: Tôi quên đi tuổi tác để hát 'Lan và Điệp' sau 45 năm

Nghệ sĩ cải lương Chí Tâm cảm thấy may mắn khi được khán giả vẫn còn yêu thương, ủng hộ. Ở tuổi 67, nam nghệ sĩ tận hưởng cuộc sống hạnh phúc bên vợ và vẫn hoạt động nghệ thuật rất tâm huyết. 

Áp lực khi tái hiện Lan và Điệp sau 45 năm

* Xin chào nghệ sĩ Chí Tâm, cuộc sống hiện tại của chú như thế nào?
- Nghệ sĩ cải lương Chí Tâm: Tôi có cuộc sống rất thảnh thơi vì các con đều đang có công việc bên Mỹ. Tôi được Tổ nghiệp thương khi vẫn còn cho giọng hát, khán giả vẫn còn yêu thích mình đứng trên sân khấu. Dạo gần đây, tôi vẫn đi đi về về giữa hai nước, chừng 3 tháng tôi sẽ trở về Mỹ một tháng rồi trở lại Việt Nam để tham gia các chương trình cũng như các buổi tiệc tùng, lễ hội. Còn về cuộc sống ở Mỹ của tôi cũng ổn định. Tôi có làm thêm nghề tay trái là giới thiệu, bán máy lọc nước. Khi tôi giới thiệu được thì công ty cho tôi hoa hồng chứ tôi không phải trực tiếp ôm sản phẩm đi bán.
* Ở Mỹ, chú đi diễn có thường xuyên không?
- Nếu ở Mỹ tôi vẫn đi diễn thường xuyên, nhưng chỉ vào những ngày cuối tuần chứ không như ở Việt Nam. Ở đây không bị phân biệt cuối tuần hay ngày thường, cứ có sự kiện được tổ chức thì bà con vẫn đi xem.

* Định cư ở nước ngoài nhiều năm như vậy, chú thấy cộng đồng người Việt ở nước ngoài có còn yêu mến dòng nhạc cổ truyền nữa không?
- Thế hệ lớn tuổi thì họ vẫn còn yêu mến, nhưng phương tiện đi lại của họ lại khó khăn hơn ở Việt Nam. Nếu ở Việt Nam, các ông các bà muốn đi đâu cũng có thể nhấc điện thoại lên gọi taxi, grap hay xe ôm để đến nghe mình hát. Còn bên Mỹ xa xôi hơn, chỉ có thể nhờ con cháu, chính vì th những buổi tổ chức văn nghệ như vậy phải kết hợp giữa cải lương và tân nhạc để các bạn trẻ có thể chở bố mẹ, ông bà mình đi xem. Đó là sự kết hợp mà ban tổ chức nào cũng phải nghĩ tới chứ không còn dành riêng cho dòng nhạc cổ truyền.
* Nhiều ý kiến cho rằng khi cải lương kết hợp với tân nhạc sẽ phá vỡ mạch cảm xúc của người xem cải lương. Chú nghĩ sao về điều này?
- Dĩ nhiên cải lương thuần túy phải tổ chức riêng một buổi cho cải lương. Nhưng những chương trình như đại nhạc hội, chương trình có ăn uống, chỉ cần không khí để người ta giải trí thì không ảnh hưởng gì lớn lắm. Khi nào có nguyên tuồng cải lương riêng biệt sẽ được tổ chức khác, lúc đó tân nhạc chỉ “chen” phần phụ diễn nhẹ thôi, để cải lương diễn chính theo tỉ lệ là 80% cải lương và 20% tân nhạc. Còn đại nhạc hội thì có 60% tân nhạc và 40% cải lương hay tân cổ giao duyên.

* Mới đây, chú cùng NSƯT Thanh Kim Huệ tái xuất trở lại với vở Lan và Điệp. Vậy khi hóa thân vào chàng Điệp ở tuổi 18 và ở tuổi bây giờ, chú thấy khác nhau như thế nào?
- Dĩ nhiên là khác chứ, có một số khán giả hơi khó khăn thì họ không chấp nhận khi thấy tuổi đời mình khá lớn so với vai diễn Điệp. Nhưng tôi thấy mình vẫn được Tổ nghiệp thương, khi lên sân khấu, tôi quên đi tuổi tác của mình để hòa nhập vào vai Điệp sau 45 năm. Ngay cả Thanh Kim Huệ cũng vậy, cũng hóa thân vào vai Lan dù ở tuổi 64. Những nét hồn nhiên, ngây thơ trong lời nói, lời thoại cũng như câu ca, chúng tôi cũng cố gắng trung thành giống như thời 1974, tức là 45 năm về trước. Dường như khán giả đều được nhắc nhớ về kỷ niệm cũng như ký ức tuổi thơ ùa về trong vở Lan và Điệp này. Bà con ngoài Hà Nội họ lại cảm thấy như được sống lại thời trước năm 1975, họ lại yêu cầu thêm một suất diễn nữa vào ngày 29.12 tới.
* Lúc hát lại Lan và Điệp ở tuổi 67, chú có thấy áp lực hay lo lắng rằng mình không vượt qua “cái bóng” của chính mình?
- Với những suất đầu tiên thì tôi có áp lực, nhưng những suất sau này được sự hỗ trợ của tất cả những bạn diễn chung làm cho khán giả tạm quên đi tuổi đời của người nghệ sĩ. Mọi người chỉ biết nhìn lên sân khấu với nhân vật Lan và Điệp phiên bản cũ của năm 1974 thôi.
* Bí quyết nào để chú có thể giữ giọng và hát tốt ở tuổi 67?
- Là nghệ sĩ, tôi ý thức được việc phải ráng giữ gìn sức khỏe và giọng hát. Tôi giữ giọng bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, không uống rượu, hút thuốc. Tôi cố gắng không ăn những đồ chiên xào, đồ nóng nhiều quá thì giọng hát của tôi sẽ không bị ảnh hưởng nhiều. Trước khi diễn phải ngủ đủ giấc để có sức khỏe sung mãn, không quên lời. Dĩ nhiên so với hồi đó giọng của tôi là không bằng, nhưng chất giọng thay đổi như thế nào là do khán giả đánh giá chứ mình khó biết được mình. Chính tôi khi nhìn trong gương còn thấy mình trẻ, nhưng những người khách quan bên ngoài mới thấy được tôi như thế nào (cười).

Chạnh lòng khi các con không ai nối nghiệp

* Sau biến cố trong cuộc hôn nhân đầu với Hương Lan, chú và bà xã Minh Tuyền có cuộc sống khá hạnh phúc. Vậy chú có thể chia sẻ bí quyết nào để duy trì gia đình êm ấm như hiện tại?
- Bí quyết của tôi là luôn yêu thương cũng như nhường nhịn lẫn nhau. Thỉnh thoảng có những điều chưa hài lòng về đối phương, tôi vẫn im lặng và xem xét lại coi điều đó đúng hay sai và có cần nói ra hay không. Tôi nghĩ chỉ cần im lặng thì mọi chuyện sẽ qua, còn khi nào có lỗi thì phải xin lỗi, có ơn phải cảm ơn. Một phần tôi vẫn nghe theo lời ông bà có dạy là “vợ chồng tương kính như tân”. Sống chung với nhau phải luôn yêu thương và kính trọng nhau như lúc đầu.
* Được biết các con của chú đều đang có những công việc khác nhau và không theo nghề, chú có thấy chạnh lòng khi không có người nối bước?
- Cũng chạnh lòng chứ, nếu con sinh ra mà đi theo nghề mình thì mình rất vui, hạnh phúc và hãnh diện. Nhưng hoàn cảnh không cho phép, nhất là bên xứ Mỹ thì các con phải đi học nhiều, phải sinh hoạt với các bạn Mỹ nhiều hơn. Tôi nghĩ mọi thứ do duyên và chắc do trời sắp đặt.
* Mối quan hệ của chú và các con của vợ cũ có tốt đẹp không?
- Vẫn rất tốt, các con vẫn gọi điện, nhắn tin hỏi thăm tôi những lúc có cơ hội.
* Khi con trai Henri Bảo Nhi làm đám cưới vào tháng 7 vừa qua, chú có tham dự không?
- Thời điểm đó, tôi đang về Việt Nam nên không thể tham dự. Tôi cũng rất tiếc, nhưng có gọi để chúc mừng và con cũng không trách móc gì tôi cả.
* Nói về cải lương bây giờ, chú nghĩ có điều gì cần thay đổi không?
- Cải lương cơ bản đã là đổi mới rồi. Cải là cải tiến, lương là lương thiện, từ xưa đến giờ trải qua 100 năm thì nhìn cải lương bây giờ có rất nhiều điều khác cải lương ngày trước. Nhưng cái khác đó không đi quá dân tộc tính. Điều gì mình phát triển mà không vượt quá dân tộc tính thì nó vẫn tồn tại. Tôi hy vọng cải lương sau này, tuy có những điệu lý phát triển, cải lương có sự kết hợp đầy đủ ca vũ, nhạc kịch, có ca có diễn có thoại nhưng phải có đủ cảm xúc hỉ, nộ, ái, ố và năm cái căn bản là trung, hiếu, nghĩa, trí, tín phải có. Một tác phẩm cải lương phải để lại thông điệp cho giới trẻ, để xây dựng xã hội tốt. Một tuồng cải lương hay phải có tính giáo dục, đả phá những cái xấu, chính phải thắng tà, ca ngợi những điều tốt đẹp.

* Chú có thấy nuối tiếc không khi thời kỳ đỉnh cao chú lại sang nước ngoài, đến sau này khi chú trở về thì cải lương đã không còn được như xưa?
- Dĩ nhiên là tôi có tiếc nuối, nhưng do hoàn cảnh, duyên số của mình rồi thì phải chịu. Những năm gần đây tôi mới được về, lúc đó tôi cũng không nghĩ hay biết cải lương đang đi lên hay đi xuống nữa. Cải lương chỉ đang biến chuyển theo từng thời đại thôi. Ngày xưa tôi được khán giả yêu mến, nhưng sau này những khán giả đứng tuổi đó đã qua đời thì thế hệ con cháu của họ vẫn còn coi YouTube, vẫn còn biết và thương mến Chí Tâm.
* Chú có dự định sẽ “nghỉ hưu” không?
- Hát thì không có khái niệm “nghỉ hưu”, đến khi nào giọng hát mình hết hay rồi thì mình nghỉ hát. Dĩ nhiên quy luật đào thải không bao giờ tránh khỏi. Nhưng tôi ước mong khi nào mình nghỉ mình có thể truyền lại cho thế hệ sau một ít vốn liếng gì đó của mình đã có.
* Xin cảm ơn chú về những chia sẻ!
-------------------------------------------------------
Nghệ sĩ Chí Tâm tên thật là Dương Chí Tâm, sinh năm 1952 tại quận Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. Ông mê cải lương và được học ca cổ nhạc từ lúc mới lên 6 tuổi. Chí Tâm đã được các nhạc sĩ cổ nhạc danh tiếng trong vùng như các thầy Minh, Mười Ngoạn, Bùi Kiên, Năm Thê dạy ca và dạy đờn. Chí Tâm từng hát cho đoàn Dạ Quang Châu, Kim Chung 5, Kim Chung 2, nổi danh qua vai Lữ An Tùng trong tuồng Nhạn về xóm liễu, hát với Lệ Thủy, Kiều Tiên và Minh Phụng. Với đông đảo khán giả mê cải lương, Chí Tâm được khán giả yêu mến nhất và vụt sáng trở thành giọng ca hàng đầu cùng Thanh Kim Huệ khi góp giọng trong vở cải lương Lan và Điệp của cố soạn giả Loan Thảo.
Chí Tâm và danh ca Hương Lan kết hôn năm 1975 rồi cả gia đình xuất cảnh sang Pháp năm 1978. Tuy nhiên, đến năm 1982, cặp nghệ sĩ chia tay trong sự tiếc nuối của khán giả sau 7 năm chung sống khi có hai con chung. Trở lại Việt Nam, ông gặp vợ hiện tại là Minh Tuyền. Cả hai kết hôn vào năm 1999 và cùng nhau sang Mỹ sinh sống. Họ có 3 con chung.