Άνθρωποι επικριτικοί...

Υπάρχουν άνθρωποι γύρω μας που κρίνουν συνεχώς… Με κάθε ευκαιρία, με κάθε περίσταση. Οι λέξεις που χρησιμοποιούν, το ύφος τους, οι χειρονομίες τους, όλα γίνονται καυστικά και επικριτικά. Αντί να συζητούν, ασκούν κριτική σε καθετί που λέγεται. Αναζητούν ευθύνες και αποδόσεις. Σχεδόν ποτέ, βέβαια, δεν αναφέρονται στον εαυτό τους. Συνήθως φταίνε οι άλλοι…, «αποκλειστικά» οι άλλοι. Ειρωνεύονται, θίγουν, προσβάλλουν, απαξιώνουν μειώνοντας τον συνομιλητή τους. Καταφεύγουν εύκολα σε γενικεύσεις, σε μεγεθύνσεις και διαστρεβλώσεις της πραγματικότητας.

Και ενώ εξαπολύονται κατηγορίες προς κάθε κατεύθυνση, οι ίδιοι δεν κάνουν καμία αυτοκριτική. Κανένα ίχνος αυτοανάλυσης και αυτοαμφισβήτησης. Θεωρούν ότι έχουν δίκιο και δεν είναι διαθέσιμοι να ακούσουν την εκδοχή του άλλου. Ερμηνεύουν τη συμπεριφορά του ατόμου με το οποίο βρίσκονται σε αντιπαράθεση με βάση τα δικά τους κριτήρια και το δικό τους σύστημα αξιών. Δεν «δέχονται» την τοποθέτηση του ίδιου του ατόμου, την ερμηνεία και την εξήγησή του. Εκείνοι ξέρουν καλύτερα…!

Κι όλα αυτά συνήθως μέσα σε ένα κλίμα έντασης και αρνητισμού. Φυσικά και όλοι μας έχουμε τα «τρωτά» σημεία μας, τις αδυναμίες μας και τα μειονεκτήματά μας. Ο τρόπος, ωστόσο, που ο επικριτικός άνθρωπος σε προσεγγίζει σε θυμώνει γιατί δεν σου αφήνει το περιθώριο να διαφοροποιηθείς και να δώσεις τη δική σου οπτική στα πράγματα. Είναι είτε ο δικός του τρόπος, είτε κανενός άλλου. Όλη η λεκτική, αλλά και μη λεκτική στάση του επικριτικού ανθρώπου επικεντρώνεται στην υποτίμηση της άποψης και συμπεριφοράς εκείνου που διαφωνεί μαζί του ή απλά διαφοροποιείται.

Όσοι ζουν μαζί με αυτούς τους ανθρώπους υποφέρουν. Νιώθουν ότι «πνίγονται», ότι αδικούνται. Θίγονται και θυμώνουν. Το δυσάρεστο είναι ότι όσες φορές και να επιχειρήσουν να τους μιλήσουν, συνήθως δεν αλλάζει τίποτα… Είναι σαρκαστικοί, ωμοί, επιθετικοί. Χαρακτηρίζουν συνήθως τους πάντες και τα πάντα.

Παντού βρίσκουν λάθη, αρνητικά στοιχεία, αμφισβητούν όσους δεν συμπαθούν και δύσκολα εκτιμούν κάποιον. Κατονομαζουν και στέκονται στα κακώς κείμενα, όχι για να προτείνουν λύσεις, αλλά για να εστιάσουν κυρίως σε εκείνους που φταίνε για αυτά. Σαν να τους αρκεί αυτό…

Η συνεχής επίκριση από έναν άνθρωπο «κρύβει» συμπλέγματα, ανασφάλειες, υπερβολές, προβολές. Γιατί νιώθει άραγε κάποιος τόσο την ανάγκη να μειώσει το λόγο και την αξία του ανθρώπου που έχει απέναντί του; Γιατί τον ακυρώνει σε ό,τι υποστηρίζει και συνεχίζει να βγάζει τα δικά του συμπεράσματα απόλυτα και άκαμπτα; Γιατί δεν μπορεί να δεχτεί τη διαφορετική θεώρηση, επιχειρηματολογία και στάση ζωής; Γιατί δεν ακούει;

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα έχουν να κάνουν με πολλές μεταβλητές. Πώς μεγάλωσαν οι άνθρωποι αυτοί; Τι πήραν ή δεν πήραν από το οικογενειακό τους πλαίσιο; Ποια είναι τα βιώματά τους; Πόση ενσυναίσθηση διαθέτουν; Πόσο ακούνε την αλήθεια των άλλων, όσο διαφορετική και να είναι; Πόσο τα έχουν βρει με τον εαυτό τους; Πόση αυτοκριτική κάνουν προτού αναζητήσουν αλλού ευθύνες;

Το μόνο εύκολο σε αυτή τη ζωή είναι να ασκεί κανείς κριτική! Βολικό και ανώδυνο! Το πιο δύσκολο είναι να αναλάβεις το μερίδιο της συμμετοχής σου σε ό,τι συμβαίνει. Και πριν φτάσεις στον άλλο, να έχεις εξαντλήσει τη δική σου εσωτερική αναζήτηση! Επίσης, θεμιτό και ιδανικό θα ήταν να μάθουμε να συζητάμε αντί να κατηγορούμε μόνο. Να αντιμετωπίζουμε τους συνομιλητές μας ως ισότιμους. Να υπάρχει σεβασμός σε αυτό που καταθέτει ο καθένας ως η αλήθειά του, χωρίς να λογοκρίνεται, να απαξιώνεται.

Ο κόσμος αυτός δεν χρειάζεται κι άλλους καυστικούς, σχεδόν χαιρέκακους επικριτές που τονίζουν συνεχώς τα λάθη των άλλων. Χρειάζεται ανθρώπους που ακούν, κατανοούν και συνομιλούν δίκαια και ισότιμα. Ανθρώπους που είναι ευγενείς και αντέχουν τη διαφορετικότητα. Ανθρώπους που δεν γεμίζουν τα κενά τους θίγοντας άλλους….