Groei in economie daalt: "Overheden moeten investeren"

De groei in de grootste economieën zal in 2020 waarschijnlijk verder vertragen. De rol van de centrale banken, die de voorbije jaren massaal de rente hebben verlaagd als stimulus, is uitgespeeld en dus is het nu de beurt aan de overheden om de kraan open te draaien. "Het momentum is daar. Het moet dan wel gaan om productiviteitsverhogende investeringen, zoals in infrastructuur of onderzoek & ontwikkeling", verklaarde Koen De Leus, chief economist van BNP Paribas Fortis vrijdag bij de voorstelling van de economische en financiële vooruitzichten voor 2020. Dergelijk scenario zou ook goed nieuws zijn voor de aandelenmarkten.

Europa is bijzonder kwetsbaar voor een groeivertraging, omdat de regio sterk afhankelijk is van export. Door het beleid van de Amerikaanse president Donald Trump, die teruggrijpt naar invoertarieven op tal van producten, slabakt de handel en dus ook de conjuctuur in de eurozone. BNP Paribas Fortis gaat voor dit jaar uit van een groei van 1,1 procent en slechts 0,7 procent volgend jaar. China, dat lang de groeimotor van de wereld was, is bovendien ook wat terughoudender. "Het land aanvaardt zijn tragere economische groei en kijkt vooral naar stabiliteit op lange termijn", aldus De Leus.

Van de centrale banken moeten niet veel stimulerende maatregelen meer worden verwacht. De ECB heeft haar manoeuvreerruimte stilaan opgebruikt, al verwachten de economen van BNP Paribas Fortis wel dat de depositorente (voor banken die hun geld bij de ECB parkeren, red.) nog verder zal dalen tot -0,6 procent.

Tijd aan overheid

Het is nu aan de overheden om via een expansief fiscaal beleid de economie te stimuleren, pleitte De Leus. Ten eerste is de reële rente in de meeste Europese landen negatief, waardoor de overheden dus ultragoedkoop kunnen lenen. Ook de timing is perfect, stelt de hoofdeconoom. "Het positieve groei-effect van overheidsinvesteringen is veel groter wanneer centrale banken de rente niet verhogen".

Daarnaast zijn ook de risico's voor landen met een hoge schuldgraad zoals België kleiner geworden, dankzij de aanhoudend lage rente. De Leus beklemtoont dat overheden wel moeten kiezen voor investeringen met een positief effect op lange termijn, bijvoorbeeld investeringen in infrastructuur of R&D. Kiezen voor kortetermijnmaatregelen zoals belastingverlagingen of hogere minimumlonen is volgens de hoofdeconoom geen goed idee, "want het multiplicatoreffect is veel kleiner. Bovendien zijn die maatregelen moeilijker om te keren als de rente plots zou stijgen".

Een expansief fiscaalbeleid is ook goed nieuws voor de belegger. De beurzen deden het dit jaar al beter dan verwacht en als er geen recessie komt en het monetaire beleid soepel blijft, kunnen er ook in 2020 nog mooie beursmomenten komen, meent chief investment officer Philippe Gijsels. Hij kijkt daarbij expliciet naar "waardeaandelen" (retailers, banken, media,...) die sinds het einde van de crisis ver achterop hinken ten opzichte van de groeiaandelen (technologie,...). VDH/WDM/